Rapport over meerkosten OV-chipkaart is nattevingerwerk
Woensdag 19 november 2008, 11:51 - Het rapport Kist over de meerkosten van de OV-chipkaart blijkt giswerk. Zo zijn er geen accountantsverklaringen en ontbreekt het prijskaartje voor beveiliging.
Door Brenno de Winter
Dat bleek gisteren in de Tweede Kamer toen Anne Willem Kist in een technische briefing tekst en uitleg gaf over zijn rapport naar de meerkosten van de OV-chipkaart voor de periode van 2006 tot 2008, die ongeveer op 100 miljoen euro zijn geschat.
Bandbreedte om het bedrag heen
Voor de periode tot 2017 herhaalt Kist zijn inschatting dat er nog eens 249 miljoen in het project moet worden gestoken. Maar precies zijn die cijfers allemaal niet, want Kist meldt dat er sprake is van een "bandbreedte" om het bedrag heen.
Als meerdere Kamerleden proberen duidelijk te krijgen hoe groot die bandbreedte dan is, moet hij het antwoord schuldig blijven. Zo meldde hij al eerder dat er verborgen kosten zijn zoals het minder worden van de aandelen in de gegevensverwerker Trans Link Systems. Nu spreekt hij het vermoeden uit dat de vervoerders mogelijk een hoge inschatting van de extra nodige budgetten geven.
Geen accountantsverklaringen
Of de inschatting goed is of niet valt ook niet te controleren, want de cijfers van de vervoerders zijn niet onderbouwd met accountantsverklaringen. Kist ziet het dan ook als een inschatting van ervaringsdeskundigen door het proefdraaien met de OV-chipkaart.
Kamerleden reageren allerminst gecharmeerd op de "inschatting met de natte vinger" van 100 miljoen en vragen zich af of de bedragen dan wel correct zijn. "Wij hebben op basis van ons onderzoek de stellige overtuiging dat wij de plank niet misslaan", vertelt Kist vervolgens.
Beveiligingsbudget ontbreekt
Dat beveiliging niet in de berekeningen is meegenomen is volgens Kist logisch, omdat dit een "moving target" is en daarom niet is in te schatten. Zo wijst hij erop dat onderzoek van de Royal Holloway University of London niet duidelijk maakt welke kosten daar te verwachten zijn. Ook de risico's zijn vaag: "Niemand weet of we worden geconfronteerd met een aanval."
Navraag van Webwereld bij Fox IT leert dat die onzekerheden prima in kaart te brengen zijn. "De vraag naar meerkosten is prima te beantwoorden als je duidelijk hebt welke risico's je aanvaardt", vertelt directeur Ronald Prins in een reactie. "Het feit dat men dat niet durft in te schatten doet mij vermoeden dat men het antwoord op die vraag niet helder op het netvlies heeft."
Jaren doorgaan met Mifare Classic
Tijdens de bijeenkomst geeft SP-kamerlid Roemer aan het weglaten echt niet te snappen, omdat er toch iets moet gebeuren. "Het is op zich juist dat die beveiligingskosten er op enig moment zullen komen", meldt Kist, die herhaalt niet te weten wanneer dat moment is. "Het best mogelijk dat we nog jarenlang met deze chip verder gaan." "Dat zou me erg verbazen", reageert Prins op die stelling.
NS budget ook niet meegenomen
Overigens is beveiliging niet het enige wat ontbreekt in de berekeningen. Kamerleden willen namelijk weten waarom juist de grootste investeerder in de OV-chipkaart, de Nederlandse Spoorwegen, niet meewerkten aan het onderzoek.
Het bedrijf heeft veel geld uit het Fonds Eenmalige opbrengsten Nederlandse Spoorwegen (FENS) in het IT-project gestoken. Hierin zitten bijvoorbeeld opbrengsten van de verkoop van Telfort.
Kist zegt het allemaal niet zo'n probleem te vinden en meldt dat dit is besloten in de regiegroep. Dit overleg is door staatssecretaris Tineke Huizinga in het leven geroepen. "Huizinga accepteert gewoon dat de NS niets hoeft aan te leveren", reageert een getergde Roemer tegenover Webwereld. "Is dat regie voeren?"
Onacceptabel
Voor PvdA-kamerlid Lia Roefs is duidelijk dat, omdat de NS niet in het rapport staan, er bij de Spoorwegen ook geen meerkosten zijn: "Dan kun je de conclusie trekken dat de NS geen meerkosten heeft gehad." Kist zegt die conclusie voor haar rekening te laten.
De VVD vindt het ontbreken van de NS in het plaatje echter onacceptabel. VVD-lid Paul de Krom wil dat de NS meer openheid geeft en eist dat Minister Eurlings van Verkeer er het volgende debat bij is. "Dat de NS geen duidelijkheid geeft, kan zo niet langer", aldus De Krom tegenover Webwereld.
Meer vragen dan antwoorden
De ChristenUnie stelt vast dat voor het rapport ook de decentrale overheden niet zijn bevraagd naar hun rol. Volgens Kist was dat ook niet echt nodig om een helder beeld te krijgen.
"Dit rapport roept meer vragen op dan dat het antwoorden geeft", concludeert Roemer achteraf tegenover Webwereld. "Wij hebben gevraagd naar inzage in de kosten van de chipkaart. Wat wij wilden is helderheid krijgen", zegt CDA-kamerlid Jan Mastwijk tegenover Webwereld. De resultaten noemt hij 'teleurstellend'. "De vervolgstap is de NS te vragen naar de inbreng van hun kosten."
Kist gaat nu de provincies af om zijn rapport te bespreken en te bekijken wie dit gedeelte van de meerkosten moet ophoesten. Voor 31 december brengt hij verslag uit aan het departement en begin januari krijgt de Tweede Kamer die bevindingen te horen.
Bron:
Webwereld