Utrecht vraagt miljarden voor tweede intercitystation

[Staatslijn K]

Zou het niet mogelijk zijn om een hoogfrequente busdienst tussen Overvecht en Driebergen-Zeist te laten rijden? Wanneer elk kwartier een sprinter rijdt op Utrecht - Harderwijk en misschien ook een trein meer naar Hilversum kan dat prima. Dan kun je binnenstedelijk en regionaal vervoer heel goed combineren.

Een IC stop erbij in Utrecht vind ik eigenlijk maar zozo omdat we pas nog heel veel hebben geïnvesteerd om de aanrijsnelheid in Utrecht CS flink te verhogen

[PHS]

En nogmaals: een tramlijn 'redden' met een slecht onderbouwde verlenging lijkt mij geen solide businessplan.

Maar wat is er dan zo anders aan de business case voor de bouw van de Uithoflijn en een verlenging naar Zeist? Want in beide gevallen gaat het om het vervangen van de busdiensten door een tram, en als je kijkt naar het aantal bussen dat er rijdt, dan lijkt mij dat meer dan voldoende reizigers opleveren om een tram mee te kunnen vullen. In ieder geval meer dan de Uithoflijn straks doet.

[Z2N]

De business case voor de Uithoftram is in geen enkele manier te vergelijken met die van een verlenging van die lijn tot Zeist. De Uithoftram vormde de directe vervanging van bus 12, tot vorig jaar de drukste buslijn van Nederland. Die lijn reed zo vaak als het wegennet aankon (en daar voorbij), met dubbelgelede bussen, en slaagde er alsnog niet in om onder veilige omstandigheden alle reizigers te vervoeren. De tram was daar écht nodig, dus zelfs al kostte het een godsvermogen (bijna een half miljard), het moest wel gebeuren omdat de status quo onhoudbaar was. De tram heeft bovendien een duidelijke doelgroep hier (verkeer tussen CS en De Uithof), en die rechtvaardigde uit zichzelf dus al een tram.

De situatie naar Zeist is anders. Ja, er rijden veel bussen over de Utrechtseweg (pre-corona tot 22 bussen per uur tussen Utrecht Centrum en Zeist, plus 8x lijn 34), maar de infrastructuur kan het vooralsnog prima aan, en de bussen zijn ook niet extreem druk (geen dubbelgelede bussen). Bovendien zijn de doelgroepen van deze bussen divers: vanaf het Utrechtse centrum heeft elke wijk van Zeist een eigen hoogfrequente bus, die bovendien gruwelijk snel in het centrum is door de busstroken op de Utrechtseweg. De wijk in Zeist met het grootste aantal reizigers richting Utrecht-Uithof heeft ook een hoogfrequente bus die kant op, die dan wel omrijdt via De Bilt maar alsnog snel is. Snelheid is echt het sleutelwoord: er is in het verleden al geïnvesteerd in speciale businfrastructuur, waardoor de dienstregeling betrouwbaar is en er nauwelijks langzamer gereden wordt dan nodig.

De investeringen hebben hun vruchten afgeworpen, wat zelfs in coronatijden duidelijk wordt. Het verbaast menig Utrechter (en niet-Utrechter die bekend is met de situatie), maar ik ben sneller op de Neude vanaf mijn lokale halte in Zeist dan mensen die vanaf Leidsche Rijn Centrum met bus 28 komen. De bussen zijn voller dan elders (U-OV weigerde zelfs lijn 73 minder dan 6x per uur te laten rijden overdag in de dienstregeling 2021), en de reizigers zijn tevreden. De tram heeft hier dan ook geen enkele meerwaarde: de capaciteit is niet nodig, de reistijd wordt er niet korter op, en dus loont een enorm grote investering niet. Er is geen sluitende businesscase te maken voor de tram zonder de reiziger verplicht te laten overstappen, wat een veel minder aantrekkelijk product oplevert voor bijna alle reizigers. Een tram bouw je in dit geval alleen voor de bouwvakkers, niet voor de reizigers. De eventuele 'besparing' die je krijgt door 3 buslijnen te vervangen door 1 tramlijn wordt niet terugverdiend. De tram bedient bovendien niet het centrum (en dus die reizigers), en is langer onderweg tussen Zeist en station Utrecht Centraal dan een verlengde tram.

[Ferdinand]

Als frequente gebruiker van lijn 73 word ik natuurlijk hartstikke blij van deze plannen.

Wat Z2N zegt klopt, op de Utrechtseweg zit de vaart er goed in maar in het centrum gaat het echt ontiegelijk traag. Er wordt veel gestopt en er zijn een hoop verkeerslichten waarbij de wachttijd soms flink kan oplopen. Daarnaast is het ook gewoon erg druk met bussen op de busbaan en ik merk dat er tegenwoordig best wel veel autoverkeer (illegaal?) gebruik maakt van de busbaan wat de doorstroming niet ten goede komt als die moeten afslaan.

In een artikel van RTV Utrecht (https://www.rtvutrecht.nl/nieuws/211612 ... etten.html) zag ik een plaatje waarop te zien was dat de lijn vlak langs de A28 loopt en dan via de Krommerijnlaan, Dreef en Dijnselburgerlaan eindigt bij het Handelscentrum. Wat opmerkelijk is, is dat deze lijn eigenlijk maar een ontzettend klein deel van Zeist aandoet, welliswaar de dichtsbevolkte wijk van Zeist, Vollenhove. Daarbij krijg je dus een enorm probleem; wat ga je met al die lijnen doen die vanuit heel Zeist richting Utrecht rijden? Er zal absoluut geschrapt gaan worden. Ideetje; 74 eindigen bij Jordanlaan en dan overstap en 73 afschaffen. Bij het handelscentrum kunnen bussen vanuit Soesterberg eindigen.

Die tramlijn doet ook het centrum niet aan, er zullen dus bussen blijven moeten rijden tussen Zeist en Utrecht om het centrum te bedienen.

Ik geloof echt wel dat dat verkeer naar De Uithof weer aan gaat trekken. Ik gok dat zo'n beetje alle studenten en docenten fysiek onderwijs prefereren boven online onderwijs, dus dat zal echt wel weer gaan plaatsvinden als dat straks weer kan en mag. Lijn 72 t.h.v. Vollenhove was hutjemutje in de spits voor Corona kan ik me herinneren met een enkele keer wel vijftien instappers bij één halte! Lijn 34 gaat ook echt wel weer druk worden en als de tramlijn wordt doorgetrokken naar Nieuwegein (wat op dat kaartje stond) komt die tramlijn ook wel vol. Als er trouwens IC-treinen naar het westen gaan rijden bij dat nieuwe station Koningsweg zullen veel mensen ook al in de huidige 34 instappen die vroeger gebruik maakten van lijn 73. Zo spreid je ook reizigers.

[Z2N]

Ik vind dat tempo in het centrum vaak nog wel meevallen. Rond het Vredenburg is het vaak wel echt traag, maar daarbuiten heb je alleen bij de Stadsschouwburg soms een verkeerslicht tegen. Ik heb al eerder wel eens gepleit voor betere afstemming in de stoplichten rond de Stadsschouwburg, de verkeerslichten aan beide kanten van de Kruisstraat zijn niet aan elkaar gekoppeld waardoor er vaak een minuut rijtijd verloren gaat. Daar wat aan doen scheelt niet alleen voor de lijnen naar Zeist, maar ook naar De Bilt/Bilthoven, Voordorp, Maartensdijk, Wilhelminapark en De Uithof. Bij het Vredenburg zou dat ook prettig zijn (bijvoorbeeld vrije doorgangen geven vanaf de Lange Viestraat tot het Smakkelaarsveld), maar daar is meer verkeer, waardoor dat lastiger te regelen is. En bovendien: zo'n aanpassing kost je hooguit een ton, en betaalt zich snel terug met gewonnen dienstregelinguren.

Het station Koningsweg is trouwens wel een boeiend punt. Een verlengde tram zou circa 16 minuten nodig hebben om daar te komen vanaf de Utrechtseweg (zes minuten tot UMC indien je rijdt via de Kromme-Rijnlaan (inclusief haltes in Zeist-west), en dan zoals nu in tien minuten tot de splitsing bij Lunetten). Zelfs als je de overstap op Utrecht Koningsweg niet meetelt ben je dan niet echt sneller de A2-corridor op richting Amsterdam. Richting 's-Hertogenbosch zal je wél sneller zijn, richting Ede/Arnhem is reizen via Driebergen logischer. De reizigersaantallen richting Den Bosch vanuit Zeist rechtvaardigen ook geen investering van een bedrag met negen getallen.

[SuperGhost]

Het is wat mij betreft ook een gemiste kans dat ze de Uithoflijn niet via het centrum aanlegde, dan had je immers zo'n doortrekking prima kunnen doen zonder echt nadelige gevolgen.

[trolly]

Een jarenlang verkeersinfarct doordat de busbaan door het centrum open ligt valt bij jou in de categorie "geen nadelige gevolgen"?

"Ze" hebben de Uithoflijn aangelegd om die route te ontlasten, en zo ooit wèl de mogelijkheid te hebben ooit de boel tot tram te verbouwen. Wat er van deze strategie terecht gaat komen is dan weer een andere vraag.

[Zonnig]

Zou het ook geen idee zijn om meer rechtstreekse (doorverbindingen) op UTC te maken.
Dat scheelt in een aantal verbindingen overstapen en dus drukte.

De IC-s uit de richting Arnhem / Den Bosch moeten dan deels doorrijden naar Rotterdam / Den Haag en iet allemaal naar de Stadsregio Amsterdam / Schiphol. Daarnaast kan de gewenste IC uit Almere via Hilversum ook doorrijden naar Den Bosch / Arnhem / Rotterdam (wat mogelijk is en qua vraag gewenst).

De stoptreinen moeten in principe UTC niet meer als eindpunt krijgen maar doorrijden naar voorstadstations (en verder).

Het Utrechtse OV vanaf de voorstadstations is, zeker in de daluren niet best.

[Zonnig]

Het valt mij overigens ook op dat men niet verder kijkt dan de provinciegrens.
Hilversum / het Gooi is ook best wel op Utrecht gericht (naast Amsterdam).

[Bemined]

De IC-s uit de richting Arnhem / Den Bosch moeten dan deels doorrijden naar Rotterdam / Den Haag en iet allemaal naar de Stadsregio Amsterdam / Schiphol.

Ik verwacht eerlijk gezegd niet dat dit zal gaan gebeuren, dan krijg je echt een compleet onmogelijke dienstregeling als je twee hoogfrequente corridors gaat verknopen. Wel heb ik ergens een vaag plan voor een sneltrein Den Haag Centraal - Zoetermeer Lansingerland - Gouda - Utrecht Leidsche Rijn - Utrecht Centraal - Utrecht Lunetten langs zien komen, maar die zal dan in de sprintercorridor komen te rijden met een nieuw keerspoor bij Lunetten.

[SuperGhost]

Een jarenlang verkeersinfarct doordat de busbaan door het centrum open ligt valt bij jou in de categorie "geen nadelige gevolgen"?

Dat nadelige gevolgen sloeg natuurlijk op het kunnen doortrekken van de Uithoflijn en dus niet op de aanleg ervan
Nu kun je de Uithoflijn alleen naar Zeist doortrekken als je Zeist de verbinding met het Utrechtse centrum (deels) ontneemt. Dan wordt het natuurlijk al veel minder interessant.

"Ze" hebben de Uithoflijn aangelegd om die route te ontlasten, en zo ooit wèl de mogelijkheid te hebben ooit de boel tot tram te verbouwen. Wat er van deze strategie terecht gaat komen is dan weer een andere vraag.

Als ze echt naar Zeist de boel willen vertrammen, dan zal er wel aan gedacht moeten worden lijkt me. Uiteraard kun je de huidige Uithoflijn eerst naar Zeist doortrekken, zodat er al trams Zeist-Utrecht kunnen rijden zolang de route via het centrum nog aangelegd wordt. Ik denk dat er in Utrecht prima plaats is voor een klein tramnetwerk, aangezien lijn 28 me ook vertrambaar lijkt en ook lijn 31 tussen de Uithof en station Bilthoven zou nog prima kunnen.

[Roeland]

Je zou de Uithoftram inderdaad, vanaf halte UMC, via Munsterlaan, Kromme Rijnlaan en De Dreef kunnen doortrekken naar eindpunt Dreef / Panweg. Je hebt daar op zich de ruimte. Als ik kijk naar de ruimte op dat tracé, dan moet dat voor een relatief bescheiden bedrag kunnen zou ik zeggen?
Met als haltes bijv. Noordweg, Jordanlaan, Vollenhove, Gunninglaan en Panweg.
Daarmee haal je een deel van de reizigers uit lijn 34, 73 en 74. Lijn 34 kan dan wellciht worden ingekort tot Amersfoort - Zeist.
Voordeel is dat je de Uithof-tram voorziet van een tweerichtingen spits, en dat ook avond/weekend ritten haalbaar worden.

Een station bij Koningsweg vind ik relatief weinig waarde toevoegen t.o.v. de huidige overstaps op de stations Vaartsche Rijn en op Driebergen.

[Casper]

Een station bij Koningsweg vind ik relatief weinig waarde toevoegen t.o.v. de huidige overstaps op de stations Vaartsche Rijn en op Driebergen.

Het zijn denk ik met name de reizigers van de intercities uit Den Bosch/Eindhoven die het station zijn waarde geven. Als Vaartsche Rijn al de investering waard was, puur om mensen uit de sprinters een overstap op tram 22 te geven en zo Utrecht Centraal te ontlasten, dan zal dat zeker ook opgaan voor een intercitystation een stukje verderop.

[PHS]

En hoeveel reizigers zullen dat in de toekomst nog gaan doen? Werken en onderwijs zullen toch meer online gaan blijven dan pre-corona, dat gaat De Uithof merken, dus een extra overstapmogelijkheid creëren lijkt mij niet zo toekomstgericht.

[Casper]

Het blijft allemaal een beetje koffiedik kijken, maar ik kan me niet voorstellen dat een universiteit of hogeschool zijn lokalen en collegezalen expres niet gaat gebruiken als het wel kan. Als de reizigersaantallen weer toenemen, al was het maar tot pre-corona hoeveelheden, dan zou Utrecht Centraal binnen de kortste keren weer tegen zijn capaciteit aan zitten. Als je er dus vanuit gaat dat er iets aan de Utrechtse infrastructuur moet gebeuren, dan kom je toch snel uit bij een tweede intercitystation en een hoogwaardige verbinding buiten Centraal om. Het zou naar mijn mening best naïef zijn om op dit moment te zeggen dat we nergens meer trams, metro's of intercitystations nodig hebben omdat mensen toch wel thuis zullen blijven, maar of dat ook echt zo is weten we pas over een paar jaar.

[SuperGhost]

Je zou de Uithoftram inderdaad, vanaf halte UMC, via Munsterlaan, Kromme Rijnlaan en De Dreef kunnen doortrekken naar eindpunt Dreef / Panweg. Je hebt daar op zich de ruimte. Als ik kijk naar de ruimte op dat tracé, dan moet dat voor een relatief bescheiden bedrag kunnen zou ik zeggen?
Met als haltes bijv. Noordweg, Jordanlaan, Vollenhove, Gunninglaan en Panweg.
Daarmee haal je een deel van de reizigers uit lijn 34, 73 en 74. Lijn 34 kan dan wellciht worden ingekort tot Amersfoort - Zeist.
Voordeel is dat je de Uithof-tram voorziet van een tweerichtingen spits, en dat ook avond/weekend ritten haalbaar worden.

Lijn 34 kun je dan net zo goed helemaal schrappen. Je hebt immers ook lijn 202 al die straks al deels over deze route rijdt. In Soesterberg stopt die echter niet op halte Soesterberg-West maar bij de P+R. Je zou dan beter de 202 dan via Soesterberg-West kunnen sturen ter compensatie (kost denk ik 1 minuut extra?) en bij afslag Den Dolder de A28 op sturen. Soesterberg<->Utrecht Centrum/CS is dan niet meer rechtstreeks, maar met overstap op de Uithof, maar echter wel iets sneller. Eventueel zou je de ritten van lijn 73 van/naar Soesterberg kunnen behouden (wordt dan echter wel een concurrentie voor de tram binnen Zeist)

Voor de tram zelf: Ik zou het eindpunt dan niet bij Dreef/Panweg leggen, maar wel bij het busstation, zodat je lijn 73 kunt wegbezuinigen (evt. met uitzondering van de 2 ritten per uur naar Soesterberg, zoals hierboven vermeldt). Tussen Dreef/Panweg en busstation kun je geen vrijliggende trambaan aanleggen, maar de tram zou daar prima met het overige verkeer mee moeten kunnen.

Ook lijn 50 zou dan vervallen tussen Utrecht Centraal en station Driebergen-Zeist, waarbij reizigers (die over het station heen reizen uiteraard) verplicht moeten overstappen op de tram. En lijn 74 zou wellicht aangepast moeten worden (andere route, wellicht lagere frequentie). Lijnen 56, 58 en 59 blijven wel behouden.

[Z2N]

Hoe wordt dan de verbinding tussen de verschillende wijken in Zeist en Utrecht-Centrum onderhouden? En, gegeven het feit dat ik nog geen enkel tegenargument heb gezien voor mijn stelling dat de tram op geen enkele manier sneller op Utrecht Centraal kan zijn dan de bus nu: hoe is de tram een verbetering voor de reiziger uit Zeist die niet naar 's-Hertogenbosch of De Uithof gaat? In geen enkel tramplan hoor ik namelijk bewijs dat de tram voor de meeste reizigers een grote stap vooruit is, dat lijkt mij de belangrijkste voorwaarde.

[PHS]

Het blijft allemaal een beetje koffiedik kijken, maar ik kan me niet voorstellen dat een universiteit of hogeschool zijn lokalen en collegezalen expres niet gaat gebruiken als het wel kan. Als de reizigersaantallen weer toenemen, al was het maar tot pre-corona hoeveelheden, dan zou Utrecht Centraal binnen de kortste keren weer tegen zijn capaciteit aan zitten. Als je er dus vanuit gaat dat er iets aan de Utrechtse infrastructuur moet gebeuren, dan kom je toch snel uit bij een tweede intercitystation en een hoogwaardige verbinding buiten Centraal om. Het zou naar mijn mening best naïef zijn om op dit moment te zeggen dat we nergens meer trams, metro's of intercitystations nodig hebben omdat mensen toch wel thuis zullen blijven, maar of dat ook echt zo is weten we pas over een paar jaar.

Het probleem van OV is het verschil tussen spits en dal. De capaciteit van OV infrastructuur moet berekend zijn op de spitspiek. Als de spitspiek minder groot is in de toekomst door meer thuiswerken, dan heb je dus minder infrastructuur nodig. Dat Utrecht Centraal binnen de kortste keren na corona aan zijn maximale capaciteit gaat zitten, lijkt mij daarom onwaarschijnlijk.

[Vinny]

Hoe wordt dan de verbinding tussen de verschillende wijken in Zeist en Utrecht-Centrum onderhouden? En, gegeven het feit dat ik nog geen enkel tegenargument heb gezien voor mijn stelling dat de tram op geen enkele manier sneller op Utrecht Centraal kan zijn dan de bus nu: hoe is de tram een verbetering voor de reiziger uit Zeist die niet naar 's-Hertogenbosch of De Uithof gaat? In geen enkel tramplan hoor ik namelijk bewijs dat de tram voor de meeste reizigers een grote stap vooruit is, dat lijkt mij de belangrijkste voorwaarde.

Belangrijkste probleem lijkt me meer Zeist te zijn dan Utrecht. Het Centraal Station van Utrecht lijkt me dichtbij de binnenstad genoeg om een goede uitstaphalte te zijn voor een groot deel van de reizigers. De tram het centrum van Zeist in leiden is erg duur, en er is lang niet overal ruimte genoeg voor. De tramlijn langs Zeist naar het station Driebergen-Zeist aanleggen ziet er op de kaart mooi uit, maar biedt eigenlijk geen voordelen, behalve vanuit overheidsbeleid om reizigers uit de richting Ede/Arnhem naar de Uithof eerder uit te laten stappen om zo Utrecht Centraal te ontlasten.

[Jef400]

En hoeveel reizigers zullen dat in de toekomst nog gaan doen? Werken en onderwijs zullen toch meer online gaan blijven dan pre-corona, dat gaat De Uithof merken, dus een extra overstapmogelijkheid creëren lijkt mij niet zo toekomstgericht.

Daar vergis jij jezelf waarschijnlijk vrij lelijk in. Vele lessen laten zich namelijk niet digitaal vervangen, nog maar gezwegen over het belang van groepswerk wat op locatie veel beter werkt. 1-op-1 zal het niet zo druk worden. Maar het is niet zo dat de Uithoflijn definitief waardeloos is geworden.

[Suus]

Eerlijk gezegd vind het hele voorstel van Utrecht eigenlijk net zo top/flop als toen ze probeerden het Eurovisie Songfestival binnen te halen. Dapper dat ze het proberen, maar een aantal slechte punten aan het plan zijn zo zichtbaar dat je je afvraagt hoe de lokale politiek ze kan negeren.

Een intercitystation bij Utrecht Lunetten kan in dit plan alleen slagen als er ook financiering komt voor een tramlijn van Zeist via Lunetten naar Nieuwegein. Alle onderdelen van het plan zijn zo op elkaar gestapeld dat als de overheid besluit slechts met financiering voor een deel van het plan te komen, alle andere projectonderdelen eigenlijk geen zin meer hebben. Zelfs een schets van een kosten-/batenrekening kan ik niet vinden. Verder lijkt het plan teveel gericht op het spitsvervoer faciliteren, alsof er de rest van de dag geen vervoerstromen zijn.

Oja, wat voor mij ook als een donderslag bij heldere hemel kwam: er is een enorm woongebied ten westen van de A2 tussen Leidsche Rijn en IJsselstein ingetekend. Hoe ga je dat op een goede manier ontsluiten dan?

[Daniel]

Dat laatste komt voor mij als inwoner van de provincie Utrecht dan weer niet als verrassing: volbouwen van polder Rijnenburg is al jaren een verkiezingstopic hier. Al kan ik me herinneren het al minstens twee keer in een stemwijzer te hebben zien langskomen, echt veel steun is er in de provincie niet voor.
Dus of dat woongebied er komt...

En inderdaad, qua ontsluiting ligt het hopeloos. Naar De Meern is al best een eindje vanaf CS/Centrum en dit gebied krijgt alleen maar langere reistijd door infrastructurele hindernissen.

[Z2N]

Dat hangt af van de route die je neemt: als je vanaf de Prins Clausbrug rechtdoor onder/over/om knooppunt Oudenrijn kan komen, kan je met een bus in tien minuten van de noordoosthoek van de polder Rijnenburg naar Utrecht Centraal rijden: vanaf P+R Papendorp rij je tegenwoordig dankzij de vrije busbanen in acht minuten naar busstation Jaarbeurszijde. Een wijk van 2 kilometer breed (noord-zuid), met twee busbanen op een kwart en driekwart van die breedte, met elke vijf minuten een bus is al een goede OV-verbinding naar het station en dus de rest van de stad. Dat is dan in veel opzichten vergelijkbaar met Leidsche Rijn, alleen vraagt de woningnood wel om dichtere bebouwing (en dus om meer OV).

[Suus]

Zo gaat het wel meteen weer de mist in met de visie van de gemeente natuurlijk. Je kan niet elke 2,5 minuten een bus naar CS willen laten rijden als je nu net probeert om CS als hub te ontlasten

[CamilleKreemers]

Het is wel HOV dan. Kan je beetje Qlink achtig krijgen dan met 6x/uur per lijn en op de kernroutes 12x. Alles driedubbel geleed a la tram. Dan wel een aantal goede routes pakken, zodat je een goed netwerk krijgt.