Utrecht vraagt miljarden voor tweede intercitystation

[Roeland]

Eventueel kun je Rijnenburg ook ontsluiten, door de sneltram vanaf CS, op Kanaleneiland een afslag te geven, via de Bevrijdingslaan en Papendorp, met een slinger om knooppunt Oudenrijn heen, naar Rijnenburg.

[Littlebusdriver]

Hoe wordt dan de verbinding tussen de verschillende wijken in Zeist en Utrecht-Centrum onderhouden? En, gegeven het feit dat ik nog geen enkel tegenargument heb gezien voor mijn stelling dat de tram op geen enkele manier sneller op Utrecht Centraal kan zijn dan de bus nu: hoe is de tram een verbetering voor de reiziger uit Zeist die niet naar 's-Hertogenbosch of De Uithof gaat? In geen enkel tramplan hoor ik namelijk bewijs dat de tram voor de meeste reizigers een grote stap vooruit is, dat lijkt mij de belangrijkste voorwaarde.

Als ik alle documentatie zo doorlees is het juist de bedoeling meerdere knooppunten aan te leggen, zodat niet meer alles en iedereen naar Utrecht CS hoeft. Want daar loopt het gewoon vast, zeker als alle bussen van Z2N onveranderd blijven rijden. Voor de meeste reizigers is Utrecht CS niet het start- of eindpunt van de reis. Je moet naar de totale reis kijken. En die totale reis kan dus sneller worden als je niet via Utrecht CS reist. Al zullen er altijd mensen zijn die erop achteruit gaan.

Daarnaast is de huidige Uithoflijn erg gericht op spitsvervoer en dan ook nog eens in één richting; 's morgens naar de Uithof en 's middags naar CS. In de avond en in het weekend rijdt de trams zelfs niet. Door de verbinding ook in de andere richting te gebruiken, en ook langer en in het weekend te laten rijden, kan materieel, personeel en infrastructuur efficiënter worden ingezet.

[Vinny]

En die totale reis kan dus sneller worden als je niet via Utrecht CS reist

Het spoornetwerk in Utrecht is een klassiek sterpatroon. Dat houdt in dat zo'n beetje alle denkbare overstappen het best via het middelpunt (dus het centraal station) kunnen lopen. Een extra intercitystation zal altijd één of meerdere takken missen, waardoor reizigers alsnog via Centraal moeten reizen als ze toevallig zo'n tak nodig hebben. Amsterdam heeft bijvoorbeeld het voordeel dat met het gereedkomen van de zuidtak er een semi-ringspoor is gekomen, waardoor voor een groot aantal bestemmingen kan worden 'afgesneden'.

[reisthijs]

Een oplossing daarvoor is hier al eerder besproken: een spoorlijn via de Uithof, waar dan de IC's Gouda-Amersfoort overheen kunnen rijden.
Nog een stap verder zou zijn een soort semi-ringspoor tussen Woerden en Lunetten (langs de A12) dan kan je ook Rijnenburg een station geven.

[SuperGhost]

Maar waarom zou je zo'n zuidelijke spoor langs Utrecht willen? Anders dan bij Amsterdam hoeven in Utrecht daar weinig reizigers te zijn, dus benadeel je er meer dan je er wint.
Een spoorlijn via de Uithof zou nog wel kunnen, maar zou enorm veel geld kosten en daarom er niet komen natuurlijk. Als je het helemaal groots zou aanpakken, zou je een station direct aan de zuidkant van de Uithof kunnen bouwen en kun je ook de lijn van/naar Arnhem/Rhenen hierlangs leiden en dan via Zeist-West i.p.v. Bunnik naar Driebergen-Zeist laten lopen. Zou wel iets om zijn, maar ook weer niet gek veel en dat zou wel voordelen bieden. Maar nogmaals: veel te duur, dus zie ik er niet komen (bovendien: er is al zat gedoe in Amelisweerd voor een iets bredere snelweg, wat gaat dat dan worden als je er een spoorlijn midden door wil aanleggen...)

Het enige station in Utrecht dat ik met de bestaande infra als kanshebber zie voor een (gedeeltelijke) IC-status is Utrecht Leidsche Rijn.

[Suus]

De tramlijn naar Leidsche Rijn waarvoor Utrecht geld wil hebben gaat echter via Papendorp lopen. Daarom heeft Utrecht nu tussen de Ortelliuslaan en het Amsterdam-Rijnkanaal een nieuwe woonwijk bedacht met laagbouw rijtjeshuizen. Echt, snappen die mensen in Utrecht dan echt niet dat als je HOV-assen wil bouwen, dat je daarbij hoge dichtheiden moet mee-ontwikkelen.

[Roeland]

Miljarden vragen aan een ander is makkelijker dan OV en ruimtelijke ontwikkeling goed op elkaar afstemmen...

[Vinny]

een spoorlijn via de Uithof

Dan hadden ze geen trambaan moeten aanleggen, maar gelijk voor een volwaardige spoorlijn. Desnoods in fase 1 doodlopend tot de Uithof en in verdere fases uitbreiden naar Amersfoort. Ik vermoed dat het wel ruimere bogen behoeft dus Amelisweerd zou opnieuw worden doorsneden. Dat vinden de milieuclubs niet leuk

[verfmeer]

Ik heb het idee dat de drukte op Utrecht Centraal voornamelijk veroorzaakt wordt door het gebrek aan sprinterverbindingen. Vanuit Utrecht Centraal van alle intercitystations vertrekken er alleen naar Hilversum meer dan 2 sprinters per uur. En dat is alleen zo omdat er daar geen IC's rijden. Naar alle andere intercitystations rijden er 4 tot 6 intercity's per uur, terwijl er dus maximaal 2 sprinters per uur rijden.

Dit verschil in frequentie heeft grote gevolgen. Als je van station Leidsche Rijn naar Gouda wil, kan het sneller zijn om via Utrecht Centraal te reizen (al moet je dan wel extra in- en uitchecken) dan om te wachten op de volgende sprinter. Hetzelfde geldt voor reizen tussen Vaartsche Rijn en Driebergen-Zeist en zelfs voor reizen tussen Houten en 's-Hertogenbosch. De meeste reizigers zullen dat niet doen, omdat ze niet vlak bij het station wonen of werken. In plaats daarvan pakken ze een bus naar Centraal om daar over te stappen. Maar daarmee vergroten ze nog steeds de drukte op Utrecht Centraal.

Om dit te veranderen zou je de sprinters die nu eindigen op Woerden, Breukelen en Houten door moeten trekken. Dat vereist wat extra viersporigheid op bepaalde plaatsen, maar dat kost geen miljarden. Met een kwartierdienst naar Gouda, Den Bosch en Amsterdam worden de sprinterstations een fatsoenlijk alternatief voor Utrecht Centraal, waardoor de drukte daar afneemt. En als klap op de vuurpijl merken doorgaande reizigers hier helemaal niets van, behalve dat hun trein misschien wat rustiger is.

[Wubbo]

Je noemt allerlei voorbeelden waarbij teruggestoken wordt via Utrecht Centraal. Dat mag nog steeds niet volgens de reisregels van NS, en dat soort verbindingen spuugt de reisplanner ook niet uit (behalve die bij Vaartsche Rijn trouwens). Dat zijn dus eerder een tiental mensen per dag die extra overstappen op Utrecht Centraal dan honderden. En om Utrecht Centraal te ontlasten moet je het meer hebben van duizenden.

[Daniel]

Reizigers die vanaf Utrecht Centraal een bus pakken in plaats van een sprinter vanaf huis naar een omliggend station steken echter niet terug.
En dat benoemd verfmeer er nog expliciet bij.

[Roeland]

De grootste stroom reizigers van/naar Utrecht komt uit Amsterdam.
Je zou ervoor kunnen kiezen om een aantal IC's (bijv. alle IC's uit Amsterdam Zuid) ook op Maarssen te laten stoppen, met dan vanaf Maarssen goede aansluitende busverbindingen naar de woonwijken Leidsche Rijn en naar Overvecht-noord. Wellicht dat dit wat drukte op Utrecht CS kan besparen.

Overigens wordt de drukte ook al beter verdeeld wanneer Schiphol - Arnhem 6x/uur gaat rijden: dan heb je op de sporen van/naar Amsterdam - Brabant / Arnhem niet meer 2 treinen tegelijk, maar keurig iedere 5 minuten een trein.

[verfmeer]

Je noemt allerlei voorbeelden waarbij teruggestoken wordt via Utrecht Centraal. Dat mag nog steeds niet volgens de reisregels van NS, en dat soort verbindingen spuugt de reisplanner ook niet uit (behalve die bij Vaartsche Rijn trouwens). Dat zijn dus eerder een tiental mensen per dag die extra overstappen op Utrecht Centraal dan honderden. En om Utrecht Centraal te ontlasten moet je het meer hebben van duizenden.

9292 spuugt ze er wel uit. Ik ben het eens dan niemand dit zou doen, maar bijna niemand woont of werkt ook op een station. En als jij op loopafstand van een sprinterstation woont dan pas je je aan de lagere frequentie aan ipv dat je terugsteekt. Maar voor een groot gedeelte van Utrecht kan je kiezen om 5 minuten naar een sprinterstation te fietsen of 15 minuten naar Utrecht Centraal. En dan is het die 10 minuten extra waard als je daarmee 4 tot 6 extra reismogelijkheden per uur krijgt.

[verfmeer]

De grootste stroom reizigers van/naar Utrecht komt uit Amsterdam.
Je zou ervoor kunnen kiezen om een aantal IC's (bijv. alle IC's uit Amsterdam Zuid) ook op Maarssen te laten stoppen, met dan vanaf Maarssen goede aansluitende busverbindingen naar de woonwijken Leidsche Rijn en naar Overvecht-noord. Wellicht dat dit wat drukte op Utrecht CS kan besparen.

Of je zorgt ervoor dat er 4x per uur een sprinter tussen Utrecht en Amsterdam gaat rijden.

[SuperGhost]

Utrecht-Amsterdam
Je kunt (als de covid-uitdunning voorbij is) al 4x p/u per sprinter tussen Utrecht en Amsterdam rijden, alleen is dat 2x wel met overstap in Breukelen. Ik denk dat het meer is dat je moet kijken hoe het verschil tussen die 4 verbindingen kleiner gemaakt kunnen worden (de 2 rechtsteekse doen 19 minuten over Maarssen->Bijlmer en de overstapverbinding doet er 27 minuten over). Uiteraard zou dat niet helemaal gelijk kunnen omdat je het perron in Breukelen ook weer eerst vrij moet zijn voor de sprinter uit Rotterdam om binnen te komen, maar ook omdat je een kwartiersdienst op Utrecht-Breukelen (al is die gek genoeg nu juist 13-17) moet combineren met een 10-20-dienst op Breukelen-Amsterdam, omdat die daar tussen de ETMET-IC's in moet passen (en 6x sprinters per uur op dat deeltraject lukt denk ik niet vanwege een gat dat er moet zijn voor cargo's en de ICE).

Wat wellicht een optie zou kunnen zijn, is dat die 3e/4e sprinter (die nu nog tot Breukelen rijdt) naar Amsterdam Zuid zou kunnen rijden, waardoor je wel een strakke kwartiersdienst Utrecht-Bijlmer per sprinter kunt krijgen. Aangezien je daar op de metro kunt overstappen, lijkt me dat al een verbetering. Moet het alleen wel passen op Bijlmer-Amsterdam Zuid (zeker aangezien je op Bijlmer dan op het perron voor de IC's Utrecht-Schiphol moet stoppen).

Utrecht-Gouda
Op Leidsche Rijn->Gouda zou het gewoon al helpen als de sprinter tot Woerden zou aansluiting op de sprinter uit Breukelen naar Rotterdam i.p.v. dat de sprinter naar Den Haag dat doet. Nu heb je tussen Woerden en Gouda gewoon 2 sprinters achter elkaar rijden, dat is onhandig. Waarbij het zelfs ook sneller is om in Woerden over te stappen op die sprinter uit Breukelen. Dit kan dus beter...

Utrecht-Amersfoort
Hier zijn al plannen voor dacht ik? Op termijn moest er toch een kwartiersdienst op Utrecht-Harderwijk komen?

Utrecht-Ede
Hier zijn natuurlijk geen enkele rechtstreekse sprinters en die zie ik ook niet meer komen. Al hoef je ook niet via Utrecht terug te steken, aangezien je op Driebergen-Zeist die overstap hebt. Eigenlijk heeft alleen Maarn last hiervan (Veenendaal heeft immers al De Klomp en een bus naar Ede om in Arnhem te komen), maar ik denk ook niet dat daar zoveel reizigers te vinden zijn die naar Arnhem willen (al blijft het terugsteken via Driebergen wel vervelend uiteraard).
Hier vind ik het echter een gemiste kans dat Driebergen-Zeist (dat nog op basis van oudere plannen zonder een IC-stop verbouwd was) niet zo gebouwd is dat er 2 eilandperrons zijn en sprinter en IC hier verknoopt kunnen liggen. Dan had je de overstappen Veenendaal/Rhenen<->Amsterdam/Schiphol namelijk hier al kunnen doen en had je Utrecht al kunnen ontlasten. Het behouden van de IC-stop zorgt er natuurlijk al wel voor dat de overstap Arnhem/Ede<->Uithof hier al plaats kan vinden.

Utrecht-'s-Hertogenbosch
Hier denk ik dat 4x p/u ook niet hoeft, omdat er denk ik niet zo veel reizigers uit Houten zijn die naar 's-Hertogenbosch of zuidelijker willen. De plaatsen tussen Geldermalsen en Utrecht zijn enorm op Utrecht gericht (hetzij omdat ze naar Utrecht zelf willen, of op doorreis naar Amsterdam, Den Haag of Rotterdam wat ook veel sneller is via Utrecht), wat ook niet zo raar is, aangezien de afstanden tot 's-Hertogenbosch ook groot zijn. Als er wel genoeg vraag zou zijn, dan zou je bij het plan voor 8 snelle treinen (4 IC's naar Utrecht en 4 naar Breda) kunnen kijken of je die naar Breda een sneltrein kunt laten zien met een extra stop op Houten (of 2 op Houten en 2 op Geldermalsen, waarbij die in Geldermalsen stoppen aansluiting beiden vanaf de sprinter naar Tiel). Een andere optie zou dan zijn om alle 4 naar 's-Hertogenbosch te sturen en dan Tiel een intercity te geven die tussen Geldermalsen en Utrecht non-stop rijdt.

[Z2N]

Ik denk eigenlijk dat een deel van het probleem van Utrecht Centraal in het corridordenken zit. Het idee klinkt misschien wel leuk, maar als er directe verbindingen geschrapt worden ter faveure van meer treinen op 1 verbinding zullen meer mensen over moeten stappen. En dat merk je op stations waar die corridors dan samenkomen, zoals Utrecht Centraal. Als er meer rechtstreekse verbindingen zouden zijn konden meer reizigers reizen zonder overstap. Ik hou dan ook mijn hart vast voor 2023, de Airportsprinter zal vrees ik heel wat meer druk zetten op station Schiphol Airport.

[verfmeer]

Utrecht-Amsterdam
Je kunt (als de covid-uitdunning voorbij is) al 4x p/u per sprinter tussen Utrecht en Amsterdam rijden, alleen is dat 2x wel met overstap in Breukelen. Ik denk dat het meer is dat je moet kijken hoe het verschil tussen die 4 verbindingen kleiner gemaakt kunnen worden (de 2 rechtsteekse doen 19 minuten over Maarssen->Bijlmer en de overstapverbinding doet er 27 minuten over). Uiteraard zou dat niet helemaal gelijk kunnen omdat je het perron in Breukelen ook weer eerst vrij moet zijn voor de sprinter uit Rotterdam om binnen te komen, maar ook omdat je een kwartiersdienst op Utrecht-Breukelen (al is die gek genoeg nu juist 13-17) moet combineren met een 10-20-dienst op Breukelen-Amsterdam, omdat die daar tussen de ETMET-IC's in moet passen (en 6x sprinters per uur op dat deeltraject lukt denk ik niet vanwege een gat dat er moet zijn voor cargo's en de ICE).

Wat wellicht een optie zou kunnen zijn, is dat die 3e/4e sprinter (die nu nog tot Breukelen rijdt) naar Amsterdam Zuid zou kunnen rijden, waardoor je wel een strakke kwartiersdienst Utrecht-Bijlmer per sprinter kunt krijgen. Aangezien je daar op de metro kunt overstappen, lijkt me dat al een verbetering. Moet het alleen wel passen op Bijlmer-Amsterdam Zuid (zeker aangezien je op Bijlmer dan op het perron voor de IC's Utrecht-Schiphol moet stoppen).

Utrecht-Ede
Hier zijn natuurlijk geen enkele rechtstreekse sprinters en die zie ik ook niet meer komen. Al hoef je ook niet via Utrecht terug te steken, aangezien je op Driebergen-Zeist die overstap hebt. Eigenlijk heeft alleen Maarn last hiervan (Veenendaal heeft immers al De Klomp en een bus naar Ede om in Arnhem te komen), maar ik denk ook niet dat daar zoveel reizigers te vinden zijn die naar Arnhem willen (al blijft het terugsteken via Driebergen wel vervelend uiteraard).
Hier vind ik het echter een gemiste kans dat Driebergen-Zeist (dat nog op basis van oudere plannen zonder een IC-stop verbouwd was) niet zo gebouwd is dat er 2 eilandperrons zijn en sprinter en IC hier verknoopt kunnen liggen. Dan had je de overstappen Veenendaal/Rhenen<->Amsterdam/Schiphol namelijk hier al kunnen doen en had je Utrecht al kunnen ontlasten. Het behouden van de IC-stop zorgt er natuurlijk al wel voor dat de overstap Arnhem/Ede<->Uithof hier al plaats kan vinden.

Het grote probleem hier is dat er alleen in de spits een kwartierdienst Breukelen-Veenendaal rijdt. Daarbuiten moet je het doen met een halfuursdienst en bij halfuursdiensten zie je gewoon dat het sneller is om met de IC via Utrecht Centraal te reizen. Maar het zou dienstregelingstechnisch mogelijk moeten zijn om die kwartierdienst ook buiten de spits aan te bieden.

Ik heb hier het idee dat je echt in een Catch-22 scenario zit. De NS gaat pas extra sprinters rijden als er voldoende reizigers zijn. Maar zoals ik al eerder heb geschreven komen die reizigers niet zolang de NS met halfuursdiensten blijft rijden.

[trolly]

Ik hou dan ook mijn hart vast voor 2023, de Airportsprinter zal vrees ik heel wat meer druk zetten op station Schiphol Airport.

Het is hier uiteraard niet op z'n plek, maar wat het mechanisme achter die gevreesde druk op Schiphol zou moeten zijn ontgaat me. De bundel Leiden-Schiphol-Amsterdam Zuid-Almere/Utrecht geeft juist weinig reden tot overstappen op de airportsprinter. Vanaf de kop van Noord-Holland en Kennemerland zal er vast wel wat vraag naar de airportspinter zijn, maar dat lijken me vooral passagiers met de bestemming Schiphol te zijn, en Centraal en het centrum zijn minstens zo snel met de NZL te bereiken vanaf Zuid.

[Bemined]

Ik heb hier het idee dat je echt in een Catch-22 scenario zit. De NS gaat pas extra sprinters rijden als er voldoende reizigers zijn. Maar zoals ik al eerder heb geschreven komen die reizigers niet zolang de NS met halfuursdiensten blijft rijden.

Die kwartierdienst Breukelen - Utrecht is er enkele jaren geweest in de vorm van de 17400, gesubsidieerd door de provincie Utrecht in de hoop dat een extra aanbod tot extra reizigers zou leiden. Dat bleek echter niet het geval, en toen de subsidie afliep verdwenen de treinen buiten de spits.

[SuperGhost]

Het helpt natuurlijk ook niet dat er te veel concurrentie is van de bus, zowel op Breukelen-Utrecht als Breukelen-Amsterdam (en op Bijlmer-Centraal ook de metro uiteraard).

[Daniel]

Ze hebben het tussen Breukelen en Utrecht een tijdje geprobeerd zonder rechtstreekse bus, maar die is toch akelig snel weer teruggekomen. Daarbij helpt het natuurlijk niet dat die bus sowieso al sneller is omdat zowel Breukelen als Maarssen nogal een eind van de gelijknamige stations af liggen. Alleen voor Breukelen Noord is het voor een OV-reiziger enigszins logisch om de bus naar het station te pakken.

Daarbij speelt ook nog een tweede ding: in de daluren rijden de bussen naar station Breukelen maar 2x/uur dus moet een kwartiersverdichting bij de trein het hebben van de reizigers die naar het station fietsen, de bus voert maar voor de helft van de treinen reizigers aan uit de omliggende plaatsen.

[Staatslijn K]

Ik heb hier het idee dat je echt in een Catch-22 scenario zit. De NS gaat pas extra sprinters rijden als er voldoende reizigers zijn. Maar zoals ik al eerder heb geschreven komen die reizigers niet zolang de NS met halfuursdiensten blijft rijden.

Die kwartierdienst Breukelen - Utrecht is er enkele jaren geweest in de vorm van de 17400, gesubsidieerd door de provincie Utrecht in de hoop dat een extra aanbod tot extra reizigers zou leiden. Dat bleek echter niet het geval, en toen de subsidie afliep verdwenen de treinen buiten de spits.

En toch moeten er eigenlijk meer sprinters gaan rijden. Inderdaad zouden verbindingen naar Bijlmer, Gouda, 's-Hertogenbosch en Ede-Wageningen de situatie flink verbeteren. Of een IC station de druk gaat verlagen betwijfel ik omdat de belangrijkste overstappen toch op de treinen naar Amsterdam en Den Haag zijn en de universiteit anderzijds. Ook een IC station in Vaartsche Rijn gaat dat niet oplossen, hooguit verplaatsen (en doorgaande reizigers vertragen)

[ICE105]

Overigens wordt de drukte ook al beter verdeeld wanneer Schiphol - Arnhem 6x/uur gaat rijden: dan heb je op de sporen van/naar Amsterdam - Brabant / Arnhem niet meer 2 treinen tegelijk, maar keurig iedere 5 minuten een trein.

Nee hoor, want deze treinen gaan 6 keer per uur per richting onderling krap op elkaar aansluiten op Utrecht Centraal door ze naast elkaar te zetten op spoor 5/7 en 18/19

[Z2N]

Ik hou dan ook mijn hart vast voor 2023, de Airportsprinter zal vrees ik heel wat meer druk zetten op station Schiphol Airport.

Het is hier uiteraard niet op z'n plek, maar wat het mechanisme achter die gevreesde druk op Schiphol zou moeten zijn ontgaat me. De bundel Leiden-Schiphol-Amsterdam Zuid-Almere/Utrecht geeft juist weinig reden tot overstappen op de airportsprinter. Vanaf de kop van Noord-Holland en Kennemerland zal er vast wel wat vraag naar de airportspinter zijn, maar dat lijken me vooral passagiers met de bestemming Schiphol te zijn, en Centraal en het centrum zijn minstens zo snel met de NZL te bereiken vanaf Zuid.

Kort hierop nog: mijn vrees komt vooral van de reisrelaties HSL - Amsterdam Centraal en HSL - Lelylaan/Sloterdijk. Die relaties blijven ook ná de start van de Airportsprinter bestaan, hoezeer je er ook op blijft hameren zal er nog steeds vraag zijn vanaf de HSL richting de westtak. Momenteel kunnen reizigers vanaf Rotterdam richting Amsterdam Centraal gewoon blijven zitten, en dat doen ook aardig wat mensen. Reizigers richting Lelylaan en Sloterdijk moeten wel overstappen, maar doen dat op hetzelfde perron. Een deel van de reizigers zal verdwijnen door de verplichte overstap (al dan niet worden weggepest), maar voor de rest zal er van perron moeten worden gewisseld: de Airportsprinter gaat rijden vanaf perron 3/4. En Schiphol Airport is bar slecht gebouwd voor overstappen tussen perrons, vandaar mijn vrees.

Hetzelfde mechanisme kan dus op Utrecht Centraal gezien worden. Met het verdwijnen van de directe trein tussen Arnhem en Den Haag is die reisrelatie niet verdwenen, alleen moeten deze reizigers nu wél door de stationshal. Met PHS is het nog steeds de bedoeling om vaste corridors te maken van de relaties Schiphol - Utrecht - Nijmegen en Amsterdam C - Utrecht - Eindhoven, het gevolg is dat er meer druk ontstaat door reizigers die nu nog kunnen kiezen voor een overstapvrije verbinding, maar dan verplicht mee moeten gaan tellen in de overstapcijfers van Utrecht Centraal.

[Wubbo]

Daar tegenover staat natuurlijk wel dat de reizigers van de HSL naar Amsterdam Zuid kunnen blijven zitten. Ik weet niet hoe die groepen zich tot elkaar verhouden.