OV in Nederland

Dit is een kwestie die me al een tijdje bezighoudt. We bekijken zomaar een station in Tsjechië of Polen. De laatste trein vertrekt om 20:12, op zaterdag al om 18:12. Op zich kan ik best begrijpen dat er 's avonds weinig vraag is naar die treinen. Maar de eerste treinen van de dag zijn al om 4:50, 5:50 en 6:50. Dit zie je naar mijn mening heel vaak: nauwelijks treinen in de avond, soms al nauwelijks in het einde van de middag, maar een vrij hoge frequentie op de hele vroege tijden en de eerste trein die altijd voor 5:30 rijdt.

Mijn vraag is: is dit terecht? Kan iemand er iets over zeggen of op die tijdstippen daadwerkelijk meer mensen met de trein reizen? Het lijkt me zo vreemd dat op een lijn waar nooit meer dan 10 mensen in de trein zitten, opeens een uursdienst nodig is in de vroege ochtend.

De West-Europese tijdzone is door de Tweede Wereldoorlog heel breed. Dat heeft als gevolg dat het in die landen veel vroeger licht en donker wordt. Daar is de samenleving op aangepast en zodoende ook de dienstregeling van het openbaar vervoer.

In België bestaat zoiets ook ja. Het vroegste wat ik gezien heb is het vertrek van een L-trein om 03.52 uit Oudenaarde. Maar ook de IC's beginnen heel vroeg, de eerste IC A in beide richtingen vertrekt al rond 04.00 uur uit Eupen of Oostende.

In veel landen om ons heen rijden de treinen en bussen soms al om 4.00 uur en stoppen vaak eerder dan in nederland. Gewoon een kwestie van het levenspatroon...
Overigens in Limburg start lijn 29 uit Venlo al om 4.45. Ook erg vroeg... de rest begint pas rond 5.30 a 6.00 uur.

In de zuiderse landen zie je dan weer het omgekeerde: Tijdens de siësta weinig of geen treinen maar tot een gat in de nacht een halfuurdienst.
Dikwijls probeert men er ook voor te zorgen dat er aansluiting is op de dienstwissels in industrieterreinen. Nu moet er ook bijgezegd worden dat dit systeem erg veel mensen de auto injaagt die 's avonds eens uitgaan.

Het komt ook vaak voor in gebieden waar zware industrie en mijnbouw een belangrijke bron van inkomsten is of was, die beginnen vaak al om zes of zeven uur.

Maar die werken dan weer in ploegendienst, waardoor je een paar ritten rondom 23.00 ook zou verwachten voor de afvoer van de avondploeg/ aanvoer nachtploeg?

Etienne schreef:In België bestaat zoiets ook ja. Het vroegste wat ik gezien heb is het vertrek van een L-trein om 03.52 uit Oudenaarde. Maar ook de IC's beginnen heel vroeg, de eerste IC A in beide richtingen vertrekt al rond 04.00 uur uit Eupen of Oostende.

In België is het spoorvervoer sowieso veel meer gericht op forenzenverkeer dan in NL. Getuige alle extra P (Piekuur) treinen in de spits, getuige het feit dat er op zaterdag even minimaal gereden wordt als op zon- en feestdagen, getuige de tariefstructuur (NMBS regelt de wettelijke Werkgeversbijdrage voor je, waardoor je zelf aan je abo nog maar een symbolisch bedrag betaalt. Dat is dus ANDERS dan dat je zelf alles voorschiet en reiskosten bij je baas declareert).

Maar los daarvan is dit sowieso een interessante materie :Y

de belangrijkste reden is in de meeste landen de werktijden.
veel aanbod is gericht op forensen en vaak werken die 's avonds niet.
dat er dan ook nog eens heel vroeg begonnen wordt, komt doordat veel weerknemers een behoorlijke afstand moeten afleggen voordat het werk bereikt wordt.
als ze dan werken van 7 tot 16 is iedereen tegen 18 uur wel this en zodoende kan er dan gekozen worden om niet meer te rijden...

het is echter appels en peren vergelijken, omdat ons spoor eerder te vrgelijken is met een Duits S-Bahnnet of een Spaanse Cercanias, omdat in vele landen het gewone spoor regelmatig verbindingen kent van een paar keer per dag, terwijl wij overal minstens 1x per uur een trein laten rijden...

in menig land wordt het spoorvervoer ook nog volledig door de overheid geregeld en in veel landen is er ook nog een busnet voor de lange afstanden, terwijl wij weer meer ons stad-/streekvervoer gericht hebben treinstations...

maar vroeger hadden we in Nederland ook genoeg gebieden waar 's avonds helemaal geen ov meer aangeboden werd, terwijl nu de opdrachtgevers eisen, dat er minstens tot 19 uur veel gereden wprdt en vaak sowieso tot 0 of 1 uur doorgerden wordt...
een eis die NS ook gekregen heeft met de concessie van 2015...

het is dus een keuze van een opdrachtgever en menig land (vooral eie waar het spoorbedrijf nog een staatsbedrijf is) kiezen voor rendabele tijden en dat is meestal qlleen overdag...

zone5324bericht... schreef:als ze dan werken van 7 tot 16 is iedereen tegen 18 uur wel this en zodoende kan er dan gekozen worden om niet meer te rijden...

Dat is dus al wezenlijk anders dan in Nederland, waar de normale werktijden zo'n anderhalf uur later liggen.

ja-gewoon plaatselijk gewoonte.
Het zijn allang niet meer zozeer de werkers, maar scholieren die de hele kleine lokale stoptreintjes bevolken.
In LUX heb je bvb heleboel van die 8-uur shift lijnen, die op farbrieken/mijnen met ploegendienst zijn gericht (rond 6/14/22 uur). Hadden we met Hoogovens vroeger ook.
In Noorwegen vooral, maar in heel Scandinavie ligt het zomers/swinters vaak verschillend-enorm verschil in daglicht. in NO is heel normaal dat je zomers tegen 7.00 begint en rond 14/15 klaar bent. Tegen 17 is de avondsspits geheel gedaan. Veel winkels sluiten ook om 16 of 17.oo dan. Pas tegen 23 wordt het donker.
Uitgaan in CZ? laat me niet lachen. Daar ga je niet met de trein voor uit-dat is pils hijsen in je eigen pivnice. En-als, heel soms, voor sommige rijken, die zonodig naar die ene disco moeten,-nou, dan zijn die treintjes van 4.30 toch heel aangenaam? Anders als die brakke troep die je in AMS rond 6.30 dan aantreft.
Zelf vind ik het interessanter waarom ze in veel landen al zo vroeg er mee ophouden-hoewel antw makkelijk is: dan zijn de 2 ploegen op. bvb in veel Franse/Italiaanse kleinere provinciesteden stopt het al rond 20.00-als de winkels (en dus alle kassameisjes e.d.) pas om 21.00 sluiten. je zal dan maar een baantje hebben net te ver van huis....

In Polen heb je wel nachttreinen en in veel relatief kleine steden ook een vrij uitgebreid nachtnet van bussen (en tot 2004 zelfs nachttrams in Wroclaw)

Je hebt nog steeds nachttrams in Poznań :D

zone5324bericht... schreef:het is echter appels en peren vergelijken, omdat ons spoor eerder te vrgelijken is met een Duits S-Bahnnet of een Spaanse Cercanias, omdat in vele landen het gewone spoor regelmatig verbindingen kent van een paar keer per dag, terwijl wij overal minstens 1x per uur een trein laten rijden...

Daarom had ik dus een voorbeeld uit Tsjechië of Polen gekozen.

Bee schreef:De West-Europese tijdzone is door de Tweede Wereldoorlog heel breed. Dat heeft als gevolg dat het in die landen veel vroeger licht en donker wordt. Daar is de samenleving op aangepast en zodoende ook de dienstregeling van het openbaar vervoer.

Dat is maar deels een verklaring. Ik heb het even opgezocht, in Nederland is er vandaag zon van 07:02 tot 18:39 en in Tsjechië van 06:26 tot 18:07.

Bee schreef:Het komt ook vaak voor in gebieden waar zware industrie en mijnbouw een belangrijke bron van inkomsten is of was, die beginnen vaak al om zes of zeven uur.

Daar zit ook wat in, in Praag leek het bijvoorbeeld gewoon spits te zijn om 17:30, terwijl op diezelfde tijd op een lokaal lijntje de treinen dan leeg zijn.

Een Nederlandse werkdag begint ook structureel laat. Als je er vanuit gaat dat 12.00 "op het midden van de dag is", zouden de kantoortijden 08.00 tot 16.00 moeten zijn.

Maar goed als niet ochtendmens zijnde kan ik dat alleen maar toejuichen (A)

Nee, in Nederland staat men juist al een uur te vroeg op: de Duitsers hebben hier in 1940 midden-europese tijd ingevoerd terwijl wij vlak bij Greenwich zitten en dus GMT zouden moeten hebben. (Hoewel je natuurlijk altijd wat afwijking ten opzichte van de zon hebt, nu dus zo'n +40 min, in het andere geval -20.)

In Spanje is het helemaal bizar, bijna heel het land ligt westelijk van de 0-meridiaan maar toch midden-europese tijd. Vreemd genoeg begint men hier wel redelijk op tijd (rond 9 uur) alleen er wordt erg laat gegeten. Vandaar ook dat de metro tot 2 uur best wel vroeg is, als je in een restaurant gaat eten kan het nagerecht makkelijk na 12 uur opgediend worden en de buitenwijken zijn wel een uurtje metroën. Maar je kan de volgende morgen weer vanaf 6 uur terecht.

En dan heb ik het nog nieteens over die monsterlijke zomertijd gehad.

Voor WO2 hadden we dan ook Amsterdamse tijd (+20GMT, -40MET). Dat was zontechnisch wellicht wel handig, maar in die tijd zaten zowel België als Duitsland op MET, dus of dat nou een voordeel was...

iljitsch schreef:Nee, in Nederland staat men juist al een uur te vroeg op: de Duitsers hebben hier in 1940 midden-europese tijd ingevoerd terwijl wij vlak bij Greenwich zitten en dus GMT zouden moeten hebben. (Hoewel je natuurlijk altijd wat afwijking ten opzichte van de zon hebt, nu dus zo'n +40 min, in het andere geval -20.)

In Spanje is het helemaal bizar, bijna heel het land ligt westelijk van de 0-meridiaan maar toch midden-europese tijd. Vreemd genoeg begint men hier wel redelijk op tijd (rond 9 uur) alleen er wordt erg laat gegeten. Vandaar ook dat de metro tot 2 uur best wel vroeg is, als je in een restaurant gaat eten kan het nagerecht makkelijk na 12 uur opgediend worden en de buitenwijken zijn wel een uurtje metroën. Maar je kan de volgende morgen weer vanaf 6 uur terecht.

En dan heb ik het nog nieteens over die monsterlijke zomertijd gehad.

Het zou het hele jaar zomertijd moeten zijn. MEER DAGLICHT tijdens nuttige uren.

De eerste treinen vertrekken hier ook vroeg hoor.
Om 4:33 al een trein Lls naar Gvc.
en 4:36 een sprinter Amf naar Asd. Crossplatform in Weeps tussen die twee.
Eerste sprinter vanuit Ut naar Hfd vertrekt ook 05:08.
om 05:04 rijdt de eerste Intercity uit Hdr weg naar Nm om nog maar wat te noemen.
om 04:55 begint de eerste IC uit Es zijn weg naar Shl.

Om maar een paar voorbeelden te noemen ;)

deadlock: wat is de logica van elke dag op dezelfde tijd opstaan en dan de klok te verstellen dat het precies om die tijd licht is?

Het twee keer per jaar verzetten van klokken geeft al enorm veel gedoe (zojuist miste ik een half radioprogramma omdat de zomertijd gister in Amerika ingegaan is zonder dat ik het doorhad), zeker nu steeds meer spullen klokken ingebouwd hebben en automatisch dingen doen en veel dingen steeds internationaler worden.

Mensen houden gewoon niet van vroeg opstaan, als je nu net als in Rusland onlangs altijd zomertijd laat gelden gaan mensen die dat kunnen gewoon later opstaan. Mensen die vroeg op willen staan doen dat nu ook wel, zoals iedereen die z'n wekker op 8 uur heeft staan maar waar in de buurt bouvakkers werken aan den lijve kan ondervinden.

Overigens is OV en de horeca zo'n beetje het enige dat echt heel erg last heeft van dat uurtje heen/terug omdat je rare dingen krijgt mbt tijd omdat er een uurtje twee keer loopt. Das best lastig om een computer (en mensen) uit te gaan leggen...

Thom91 schreef:De eerste treinen vertrekken hier ook vroeg hoor.
Om 4:33 al een trein Lls naar Gvc.
en 4:36 een sprinter Amf naar Asd. Crossplatform in Weeps tussen die twee.
Eerste sprinter vanuit Ut naar Hfd vertrekt ook 05:08.
om 05:04 rijdt de eerste Intercity uit Hdr weg naar Nm om nog maar wat te noemen.
om 04:55 begint de eerste IC uit Es zijn weg naar Shl.

Om maar een paar voorbeelden te noemen ;)

Die eerstgenoemde treinen zijn geen toeval, die bedienen bijna allemaal Schiphol. Veel van die vroege treinen rijden zelfs in het weekend, elders in Nederland wordt er op zondag nergens zo vroeg gestart...

Mwoh, er rijden om 5.31 uur de hele week door ook al sprinters van Rotterdam ri. Dordrecht en Den Haag Centraal. De reguliere treindienst gaat daar op een zondag pas zo'n 2 uur later van start. Op een werkdag gaat er daarnaast ook al om 4.53 uur een Sprinter ri. Den Haag Centraal vanuit Dordrecht.

Maar verder blijven de starters rond 5.00 uur wel redelijk beperkt tot de uithoeken van het land: Den Helder, Leeuwarden, Groningen, Enschede, Emmen e.d. De rest start zo'n beetje rond 6.00 uur op en Maastricht, Venlo en Vlissingen hangen daar een beetje tussenin.

Toen ik nog naar Rotterdam pendelde merkte ik echt dat de trein van 5 45 nog vrij rustig was in Zl, maar in die van 6 15 was nog maar met goed zoeken een plekje te vinden.

Die 6:16 IC komt dan ook uit Leeuwarden en Groningen. Deze vertrekken aldaar dan ook al om 5:00. Wat dat betreft is het hier in t noorden wel netjes geregeld.