Hier nog een aangevuld kaartje met de route die ik in dit deel af leg er bij (klik er op voor origineel formaat):
- Spoiler: show
Budapest Keleti station by Zugführer, on Flickr
2. Toen ik jaren geleden eens een stukje met een Hongaarse regionale trein mee reed waren dat oude rijtuigen waarvan de deuren tijdens het rijden gewoon open bleven staan en zo, maar ook hier zijn de tijden veranderd zo blijkt. De Hongaarse stoptrein lijkt verdacht veel op de nieuwe NS sprinters.
Budapest Keleti station Flirt (S80 line) by Zugführer, on Flickr
3. Ik reis met MÁV-Start-Sprinter S80 naar Gödöllő, een voorstadje van Budapest.
Gödöllő train station by Zugführer, on Flickr
4. Mijn eerste paleis van de dag, hier heeft Sissi ooit gewoond. Ik sneak met een Duitse groep toeristen mee naar binnen en kan zo ook de binnentuin even bekijken, geen idee of dat normaal ook mag zonder te betalen :')
Gödöllő palace by Zugführer, on Flickr
5. In Gödöllő komt ook de Helyiérdeku Vasút, een soort voorstadstrein die niet wordt geëxploiteerd door de staatsspoorwegen, maar door de Budapestse stadsvervoerder. Hij heeft een eigen baan die vooral op een losliggende trambaan lijkt, maar er is wel een verbinding met de spoorwegen op het station hier. Dit is het oostelijke eindpunt van deze lijn, die in een buitenwijk van Budapest begint.
Gödöllő Helyiérdeku Vasút station by Zugführer, on Flickr
6. Het station van Gödöllő met de trein van een uur later, waar ik mee verder reis.
Gödöllő train station by Zugführer, on Flickr
7. Ik neem de S80 (vernoemd naar het spoorlijnnummer) naar zijn eindbestemming Hatvan. Dat heeft relatief gezien een flink stationsgebouw, want een hele grote stad is het niet.
Hatvan train station by Zugführer, on Flickr
8. Naar goed Oost-Europees gebruik is het busstation een paar honderd meter verderop. Ook dat is fors voor de grootte van het stadje. Op de digitale borden boven de perrons staan de volgende bussen aangekondigd, in veel gevallen duurt het nog ruim een uur voor de volgende bus komt :')
Hatvan bus terminal by Zugführer, on Flickr
9. Je hoort er pas bij als stad in Hongarije als je een stoomtrein ergens op een random plek hebt staan. Het is niet de eerste die ik zie in ieder geval. Dit exemplaar staat niet eens in de buurt van het spoor, maar halverwege tussen station en het centrum. Achter mij staat nog een exemplaar.
Hatvan steam train by Zugführer, on Flickr
10. In het centrum van Hatvan is natuurlijk een paleis te vinden. Het woord Hatvan is overigens Hongaars voor zestig, maar waarom precies weet niemand, Een populaire theorie is dat het 60 kilometer van Budapest ligt, maar dat lijkt in de praktijk niet helemaal te kloppen (het is iets minder), en het stadje werd al Zestig genoemd voor Hongarije het metrische systeem ging gebruiken.
Grassalkovich Mansion, Hatvan by Zugführer, on Flickr
11. Ook het gemeentehuis is een interessant pand.
Hatvan Town hall by Zugführer, on Flickr
12. Ik keer terug naar het station om van Hatvan naar Szolnok te reizen. Tussen deze plaatsen rijdt doordeweeks een uurdienst, in het weekend (vandaag dus) een twee-uurlijkse dienst. Deze gaat over spoorlijn 82, maar ik dacht dat het nummer van de trein hier niet S82 was, maar iets langers. Het is een stukje van 68 kilometer, waar de trein 1:15 uur over doet.
Hatvan train to Szolnok by Zugführer, on Flickr
13. Szolnok is een stukje groter dan Hatvan. Misschien is het doordeweeks anders, maar op deze zondagse voormiddag is het een doodse boel in het centrum. Het mist absoluut wat sfeer.
Szolnok city center by Zugführer, on Flickr
14. Misschien loop ik verkeerd, maar deze synagoge is een van de weinige interessante gebouwen die ik tegen kom.
Zsinagóga (Synagogue) Szolnok by Zugführer, on Flickr
15. Ik keer terug naar het station, waar relatief veel treinen vertrekken. In Hongarije heb je voor veel lange-afstandstreinen een reservering nodig. Dat is niet duur, maar vind ik wel onhandig omdat je wat van je flexibiliteit kwijt raakt. Daarnaast zijn er diverse kleine regionale treinen, zoals het spul dat hier op de foto staat.
Szolnok train station by Zugführer, on Flickr
16. Ik ben echter wel klaar met het Hongaarse platteland en neem een intercity die je zonder reservering kan nemen. Deze komt uit Záhony, aan de grens met Oektraine. Als ik in Szolnok in stap is hij al 4,5 uur onderweg, het is nog 1,5 uur rijden naar Budapest. We komen weer aan op station Nyugati, dat deed ik gisteren ook al eens.
Budapest Nyugati station with intercity from Szolnok by Zugführer, on Flickr
17. Vandaag is er geen hotel om te schuilen voor de regen, want over een uurtje of 4 moet ik op het Keletistation zijn om de nachttrein te halen. Dan snuif ik maar wat waterige kerstsfeer op in Budapest. Er is ook een kerstmarkt waar ik mezelf weer voorzie van lokale specialiteiten uit diverse tentjes.
Christmas in Budapest by Zugführer, on Flickr
Voor de beeldvorming een kaartje van Budapest met de belangrijkste stations. De afstand tussen Nyugati en Keleti is ca. 2 kilometer. Aan de overkant van de Donau, in Buda, ligt ook nog het Déli (zuid) station, waar ik deze keer geen gebruik van maak. Het centrum ligt precies in het midden tussen al deze stations in, aan de oostkant van de Donau.
- Spoiler: show
Budapest-Keleti station with night trains to München/Zürich and Praha by Zugführer, on Flickr
19. Ik slaap wat uurtjes, natuurlijk komt op de grens met Oostenrijk de douane paspoorten controleren om te voorkomen dat we al te goed slapen. In Salzburg staat de trein ruim 2 uur stil, het deel naar Zürich wordt daar gesplitst en rijdt (gecombineerd met rijtuigen uit Wien en Praha) een stuk sneller door naar zijn eindbestemming. Ook wij worden heel wat heen en weer gerangeerd door Salzburg Hbf heen, we worden gecombineerd met de nachttreinen uit Venezia, Zagreb en Rijeka voor de bonte trein verder rijdt naar zijn eindbestemming München Hbf. Daar arriveren we niet om 6.10 uur, maar met ruim een half uur vertraging, nét te veel om de trein te halen die ik eigenlijk wilde nemen.
Night train from Budapest at München Hbf by Zugführer, on Flickr
20. Ik wilde intercity 2266 naar Karlsruhe van 6:43 nemen, maar had al rekening gehouden met vertraging. Dat is namelijk meer regel dan uitzondering bij dit soort treinen. Het alternatieve plan is de ICE naar Dortmund van 7.28 uur, hoewel hij uit twee treinstellen bestaat is hij goed vol, ik moet zelfs voor het eerst dit reisje mijn tweezits met iemand delen
Müncehn Hbf ICE 612 to Dortmund by Zugführer, on Flickr
21. Op Bouwput Hbf stap ik over op een andere intercity naar Karlsruhe, deze is afkomstig uit Nürnberg.
IC 2162 Nürnberg-Karlsruhe at Stuttgart Hbf by Zugführer, on Flickr
22. Ik neem plaats in het stuurstandrijtuig, dat vanaf Stuttgart dus de voorkant van de trein is. Het is een rijtuig met een opmkerlijke stoelindeling zoals je wel vaker ziet in Duitsland.
IC 2162 interior by Zugführer, on Flickr
23. Karlsruhe is zo'n stad waar ik altijd doorheen kom, maar nog nooit uitgestapt ben. Vandaag wilde ik daar dus eens verandering in brengen. Hier is de intercity uit Stuttgart net aangekomen op de eindbestemming.
IC 2162 Nürnberg-Karlsruhe at end station Karlsruhe Hbf by Zugführer, on Flickr
24. Ook in Karlsruhe staat een stoomlocomotief met bijbehorend sein, hier op de campus van de universiteit.
Steam train at Karlsruhe university campus by Zugführer, on Flickr
25. Jawel, ook Karlsruhe heeft een paleis met groot park er omheen.
Karlsruhe Palace by Zugführer, on Flickr
26. Daar lopen onder andere eekhoornjes rond :-)
Squirrel in Karlsruhe palace garden by Zugführer, on Flickr
27. De paleistuin heeft ook een treintje, al rijdt dat niet in het laagseizoen, dus houd ik het bij een foto van het stationnetje.
Karlsruhe Palace garden train station by Zugführer, on Flickr
28. De vaste lezer herinner zich uit het vorige verslag nog mijn verhaal over Kassel, waar tram en regionale trein geïntegreerd zijn. Dit wordt in Duitsland wel het "Karlsruher Modell" genoemd, in 1992 was dit de eerste stad waar tram- en spoornet met elkaar verknoopt werden. Naast lijnen die als tramlijn verder de stad uit rijden zijn er ook lijnen die vrijwel los liggen van het spoorwegennet, maar toch als S-Bahn (geen "echte" S-Bahn, maar "Stadbahn") geëxploiteerd worden, zoals de S2 die ik in het centrum van Karlsruhe tegen kom.
Trams in Karlsruhe city center by Zugführer, on Flickr
Nog een ander interessant aspect van het spoorwegennet in Karlsruhe is dat het complete spoorwegennet ooit verlegd is, al in 1913 werd het Hauptbahnhof verplaatst naar de huidige locatie, maar het oude spoorwegennet is nog steeds te herkennen, en deels in gebruik als trambaan. De zwarte lijnen op onderstaand kaartje zijn de voormalige spoorlijnen (en locatie van het Hauptbahnhof) en de locatie van de Hirschrbrücke en Albtalbahnhof waar de volgende foto's over gaan. Een kaart van het stadtbah- en tramnet van Karlsruhe is hier te vinden. Let ook even op de locatie van het paleis en het omliggende stratenpatroon trouwens ;)
- Spoiler: show
Former railway track in Karlsruhe (Hirschbrücke) by Zugführer, on Flickr
30. Het Albtalbahnhof, vanaf hier rijden de S7 en S8 vanuit de stad het spoor op, zoals ook op het kaartje hierboven te zien is.
Albtalbahnhof in Karlsruhe by Zugführer, on Flickr
31. Ook hier is doubleure in de nummering tussen Stadtbahn en Straßenbahn blijkbaar geen probleem, want er is dus zowel een S2 als een 2.
Karlsruhe Hbf by Zugführer, on Flickr
32. Eigenlijk wilde ik vanochtend vanuit de IC2266 eerst uitstappen in Bruchsal (niet ver van Karlsruhe) alvorens Karlsruhe te bezoeken, omdat die intercity vanuit München daar rechtstreeks stopte. Omdat dat plan niet helemaal doorging bezoek ik Bruchsal nu vanuit Karlsruhe alsnog, met deze S-Bahn. Om het nog een stukje ingewikkelder te maken is dit wél een "echte" S-Bahn, maar dan een zuidelijke uitloper van de S-Bahn Rhein-Neckar. Voor een kaartje van dat netwerk, klik hierrrr
Karlsruhe S-Bahn to Mannheim by Zugführer, on Flickr
33. In Bruchsal staat ook weer een Stadtbahn klaar, dit is de S9 met een korte rit naar Bretten op zijn westelijke eindpunt.
S9 at Bruchsal station by Zugführer, on Flickr
34. In Bruchsal is het niet zo'n best weer, het is al vijf dagen lang miezerig, maar hier regent het goed door. Maar ik ga natuurlijk niet weg voor het lokale paleis met een bezoekje te hebben vereerd.
Bruchsal palace front by Zugführer, on Flickr
35. Vanuit de paleistuin (de andere kant dus) ziet het pand er eigenlijk precies hetzelfde uit. Het is een openbare tuin en er is zelfs een Stadtbahnstation (Bruchsal Schloßgarten) naar vernoemd, waar ik geheel toevallig net op tijd ben voor een Stadtbahn terug naar het hoofdstation.
Bruchsal palace garden by Zugführer, on Flickr
36. Het is nog geen kilometer terug, maar toch ideaal vanwege het weer. Dit is de Stadtbahn vanaf de Schloßgarten (S31/S32), die verder rijdt naar Karlsruhe en volgens de bestemmingsfilm vanaf daar verder rijdt als S81.
S31 at Bruchsal station by Zugführer, on Flickr
37. Ik neem de S33 (van de S-Bahn Rhein-Neckar, zie foto 32), die rijdt een kort ritje tussen Bruchsal en Graben-Neudorf, ongeveer een kwartier rijden. Graben-Neudorf blijkt nog minder levendig dan de Hongaarse stadjes waar ik gisteren was en scoort zelfs lager dan Bruck an der Leitha (zie vorige verslag), al heeft het stationsgebouw er wel wat van weg.
Graben-Neudorf train station by Zugführer, on Flickr
38. Vanaf Graben-Neudorf neem ik de RegionalBahn naar Mannheim. Waarom dit dan weer geen S-Bahn is is mij een raadsel, qua stationsdichtheid verschilt het niet van de S-Bahn lijnen en de lijn ligt ook geheel in het Rhein-Neckar S-Bahnsysteem. Het is wel druk in de trein en voor het eerst in vijf dagen kan het half uurtje rijden me niet snel genoeg voorbij zijn.
Graben-Neudorf RegionalBahn to Mannheim by Zugführer, on Flickr
39. In Mannheim heb ik ruim een half uur om over te stappen. Als ik kijk of er in de omgeving wat te zien is valt mijn oog op Schloß Mannheim, nou ja, dat is natuurlijk de perfecte manier om dit reisje mee af te sluiten
Het slot werd in de 18e eeuw gebouwd en ligt praktisch aan het spoor. Ook hier ziet de oplettende lezer wat bijzonders aan het stratenpatroon in de omgeving, kijk hier maar eens, rechtsonder is overigens het Hauptbahnhof.
Barockschloss Mannheim by Zugführer, on Flickr
40. Het (onscherpte) Hauptbahnhof van Mannheim.
Mannheim Hauptbahnhof by Zugführer, on Flickr
41. Op het perron staan twee generaties ICE's klaar. Op de achtergrond onder de brug door kun je met een scherpe blik het paleis nog spotten.
Mannheim Hauptbahnhof with ICE3 and ICE2 by Zugführer, on Flickr
Ik neem geen ICE, maar wacht op de EuroCity uit Interlaken (EC6), voor mooi uitzicht langs de Rijn en zo. Klein denkfoutje: op het moment van vertrek gaat de zon onder, dus is het vrij lastig buiten iets te zien. Bovendien zit de EuorCity verrassend vol en vind ik zo snel geen niet-gereserveerde stoel aan de Rijnkant, dus is de keuze voor deze bewuste trein eigenlijk een beetje zinloos geweest :Y
42. Maar ik bereik hoe dan ook Köln Hbf, waar de kerstmarkt ook al begonnen blijkt te zijn. De kerststemming die donderdag een klein beetje begon met een laagje sneeuw in Kassel en de afgelopen dagen door diverse kerstmarkten al dan niet in opbouw wat aangezwengeld werd is nu compleet. De commercie zegeviert *O*
Köln Weinachtsmarkt am Dom by Zugführer, on Flickr
43. Ook het welbekende Hauptbahnhof is al in kerststemming gebracht.
Köln Hauptbahnhof by Zugführer, on Flickr
Eigenlijk was het verslag hier klaar. Ik zou met de ICE120 terug naar Utrecht reizen, aankomst 23.00 uur, ware het niet dat er door personen op het spoor rond Bonn een vrij rommelige situatie ontstond in Köln. Het Hauptbahnhof is natuurlijk al een behoorlijke bottle-neck waarin alles maar net past, dus zie dat nog maar eens opgelost te krijgen met een hele bak vertraagde treinen er bij
Uiteindelijk vertrekken we met bijna een uur vertraging en met diezelfde vertraging arriveren we ook rond middernacht in Utrecht. In ieder geval optimaal gebruik gemaakt van mijn interrail dus.Tijdens het wachten in Köln zie ik onder andere een FlixTrain binnen komen en moet toch even met mijn ogen knipperen als ik zie met wat voor rijtuigen ze rijden, de hele stam blijkt uit voormalige nachttreinrijtuigen te bestaan. Ik zie mogelijkheden :Y FlixTrain zelf zo te zien ook, want er blijkt inmiddels ook een nacht-FlixTrain Hamburg - Lörrach te rijden. Overigens zijn van deze stam alleen de achterste twee rijtuigen groen, het meerendeel van de rijtuigen heeft nog hun originele uiterlijk. Nog een tweetal bijbehorende foto's staan in de spoiler.
- Spoiler: show
