Het eerste deel van de reis door Bahrein en KSA (even opfrissen: Kingdom of Saudi-Arabia, de afkorting die in de volksmond gebruikt wordt) zit erop. We hebben nog een dag of zes te besteden in deze woestijndictatuur, waar alles mag wat God verboden heeft. We hebben de afgelopen twee dagen de oase van Al Ahsa/الأحساء bekeken en staan op het punt daar weer te vertrekken. De volgende bestemming is de hoofdstad van dit land, Riyadh/رياض. Vanaf Hofuf/الهفوف, het treinstation in Al Ahsa, rijdt er zes keer per dag een trein naar Riyadh. Dit gaat lekker snel, want de reis van 310 kilometer door de woestijn wordt in slechts 2 uur en 11 minuten afgelegd. Ter vergelijking: de bus van SAPTCO, het nationale busbedrijf, doet er planmatig 4 uur en 7 minuten over. Er zijn dan ook maar vier bussen per dag, het gros van de reizigers zal met de trein gaan. In dit deel reizen we na Riyadh nog verder, we gaan de "kou" opzoeken in het noorden van het land. Een kaartje van de hele rit staat hier en dit deel omvat 87 foto's, al zijn er in de welbekende Flickr-linkjes nog veel meer foto's te vinden ;)
Na een prettige nacht check ik uit en bestel via de app van Careem een taxi. Het ritje naar het station kost me op die manier 12 rial (wisselkoers opfrismoment: 1 euro = 4 rial), waar het me op de heenweg zonder taxiapp meer dan het dubbele gekost heeft. Zo'n app is behoorlijk handig in het omzeilen van de taxiadnans :')
1. Na een kort ritje sta ik op het station, waar ik in de business lounge plaatsneem. Het station wordt verbouwd en in tegenstelling tot in Dammam/الدمام is hier geen aparte ruimte, maar een afgezet stuk stationshal voor gereserveerd. Er is aardig wat volk op de been, maar er lijken twee treinen tegelijk te gaan vertrekken straks.
Hofuf train station by Timon91, on Flickr
2. Tijdens het wachten neemt een Saudische man genaamd "Saud" - hoe toepasselijk - naast me plaats en begint een gesprek. Z'n Engels is niet fantastisch, maar goed genoeg. Vlak voor vertrek gaan we de door de schertsvertoning van de security, de wachtruimte erachter is gescheiden in twee stukken: een vol deel voor de trein naar Riyadh en een iets minder vol deel voor de trein naar Dammam. Beide treinen lijken tegelijk te vertrekken. Zodra de treinen aankomen laten ze eerst iedereen uitstappen, daarna mag iedereen voor de trein naar Dammam naar buiten en vervolgens mogen wij. Ze willen zo te zien voorkomen dat uitstappers en de twee groepen instappers zich mengen. Waarom is me een raadsel, wellicht zijn ze bang dat mensen niet snugger genoeg zijn om te bepalen welke kant ze op moeten :')
Train Dammam-Riyadh at Hofuf train station by Timon91, on Flickr
3. Het duurt dus even, de drie minuten geplande halteringstijd is bij lange na niet genoeg voor het uit- en instappen. Tijd genoeg om deze goederenwagons te aanschouwen.
Cargo train, Hofuf train station by Timon91, on Flickr
4. Met 11 minuten vertraging zetten we ons dan in beweging. De volgende halte is tevens het eindstation: Riyadh! Buiten het station van Hofuf liggen de nodige spoorbielzen te wachten.
New tracks at Hofuf train station by Timon91, on Flickr
5. Het uitzicht bestaat zoals te verwachten was uit woestijn. Ook deze ramen zijn flink smerig maar het lijkt iets beter te zijn dan tijdens de reis eergisteren. Ik reis wederom in de 1e klasse, een ticket Hofuf-Riyadh kost 105 rial (€26) en heb ik van te voren online geboekt via de website van de SRO. Het boeken ging makkelijk, al schijnt de website af en toe onbereikbaar te zijn buiten KSA.
View from the train Dammam-Riyadh by Timon91, on Flickr
6. Ik zou hier absoluut niet kunnen wonen :') Saud klaagt er ook over dat hier alleen maar zand is, maar ja, hij komt hier nou eenmaal vandaan :') De stoel tegenover de mijne is leeg gebleven, Saud heeft daar plaatsgenomen en onderweg praten we wat. Hij is groot fan van Georgië en Azerbeidzjan, waar hij regelmatig heen reist. Hij maakt er geen geheim van dat hij graag alcohol drinkt en dat hij het hoog tijd vindt dat het hier in KSA ook toegestaan zou moeten zijn. Z'n kritische uitspraken jegens het regime deren hem niet: "I'm an old man, I've only got a few years left anyway, they can do with me what they want".
View from the train Dammam-Riyadh by Timon91, on Flickr
7. Deze foto heeft helemaal niets met de vakantie te maken, maar dit is een plaat van de Marsrover die toevallig op mijn harde schijf stond ;) :')
View from the train Dammam-Riyadh by Timon91, on Flickr
8. Kamelen! :D Heel af en toe passeren we een kleine oase.
View from the train Dammam-Riyadh by Timon91, on Flickr
9. We rijden lekker door, op twee stukjes langzaam tussendoor rijden we vrijwel continu 160 km/h. Hier het informatiescherm in de trein, wat Engels en Arabisch afwisselt.
Inside the train Dammam-Riyadh by Timon91, on Flickr
10. Tegen twaalven bereiken we Riyadh, met een vertraging van 20 minuten. In Riyadh zijn ook nog wat andere treinen te zien :)
Train at Riyadh train station by Timon91, on Flickr
11. Uitstappen na aankomst, de trein stroomt leeg.
Arriving at Riyadh train station by Timon91, on Flickr
12. De andere kant op gekeken.
Arriving at Riyadh train station by Timon91, on Flickr
13. Links de trein uit Dammam, rechts een andere trein.
Train from Dammam at Riyadh train station by Timon91, on Flickr
14. Het stationsgebouw van Riyadh...
Riyadh train station by Timon91, on Flickr
15. ...net als in Dammam voorzien van prachtige lampen.
Riyadh train station by Timon91, on Flickr
Saud moet naar het ziekenhuis en heeft daar ook een taxi voor nodig, maar met taxiapps heeft hij geen ervaring. Het is me ook niet gelukt het op zijn telefoon te installeren, maar hij besluit maar te wachten op mijn Careem en dan te vragen of hij mee mag. Het duurt een minuut of 10 voordat ik een taxi gevonden heb, ik ben natuurlijk niet de enige die er een nodig heeft :') Het is aandoenlijk om te zien om het leger adnans te zien wat verwoed en tevergeefs probeert klanten te trekken terwijl er een stuk of 50 mensen voor de ingang met een telefoon in de hand op hun Careem of Uber staan te wachten. Ik vraag een Adnan wat hij wil hebben voor een ritje naar mijn hotel, maar hij vraagt maar liefst vier keer zoveel als ik via Careem betaal. Tsja, ik ga geen 70 rial betalen voor een rit die mij via Careem 17 kost :') De chauffeur zegt tegen Saud dat hij niet mee kan omdat hij echt volledig via de app moet werken, dus ik vrees dat Saud wel een gevecht met een Adnan moet aangaan :( We nemen afscheid en ik stap in, na 7 minuten met een gezellige chauffeur sta ik voor m'n hotel. Het ligt in een chaotische buurt, maar is niet onaardig en ook niet al te duur. In Riyadh heb ik alleen vandaag want morgenochtend vertrek ik weer, al kom ik daarna weer terug voor nog een dag en m'n terugvlucht. De 33 foto's van Riyadh staan hier een deel is opgenomen in het verslag.
Wat valt er over Riyadh te zeggen? Het is een waar monster. Gigantisch groot, en omdat te bezoeken plekken verspreid over de hele stad liggen merk je dat ook. De stad ligt midden in de woestijn op zo'n 400 km van de dichtstbijzijnde kust, eerlijk gezegd lijkt het mij één van de minst geschikte plekken om een miljoenenstad te situeren :') Goed, het ligt in het hart van het land dus als locatie voor de hoofdstad is het niet verkeerd. Er wonen tussen de 6 en 8 miljoen mensen in Riyadh, wat voor Aziatische begrippen niet veel is maar waarmee het wel de op twee na grootste stad van het Midden-Oosten is. In de zomer moet deze stad een helse oven zijn waar het vagevuur continu achter je aan zit :') Nu, in de koudste tijd van het jaar, is het met 25-30 graden niet onaangenaam. Met 50 graden zal het een heel ander verhaal zijn.
16. Ik verblijf in het zuidelijke deel van Riyadh, op zo'n 3 km van het treinstation van de SRO (daarover later meer) en op 2 km van zowel het Nationale Museum als het Masmak Fort, twee bezienswaardigheden hier. Mijn straat is een ratjetoe van autogarages, maar midden op de dag is de chaos nog te overzien.
Streetview in Riyadh by Timon91, on Flickr
17. Riyadh, met zoals gezegd 6-8 miljoen inwoners, heeft nauwelijks OV. Wat zeg je nu? Inderdaad, nauwelijks OV. Er zijn wel wat bussen, maar heel spaarzaam en als toerist heb je daar weinig aan. Nu zul je je misschien afvragen, hoe is het verkeer dan? "Verschrikkelijk" is nog een understatement :') Men is wel een metronet aan het bouwen en dat wordt met 6 nieuwe lijnen meteen groots aangepakt, alleen dat is nog lang niet klaar. Het had in 2014 al operationeel moeten zijn, momenteel is de planning eind dit jaar, maar als ik de werkzaamheden zie gaat dat nog een hele klus worden. Hier een metrostation in aanbouw.
Construction works, Riyadh by Timon91, on Flickr
Al die werkzaamheden voor de metro hebben zoals je kunt verwachten ook geen heel positieve invloed op de verkeerssituatie :')
18. Bij het Nationale Museum aangekomen blijken ze helaas net gesloten te zijn, maar omdat ik er toch ben schuift een bewaker nog gauw even de deur open en mag ik zonder kaartje naar binnen. Dat is nog eens aardig :D Het museum is groot maar overzichtelijk en er is een duidelijke route die je kunt volgen. Omdat de media nog tot anderhalf uur na sluiting werken heb ik wel even om het museum te bekijken, maar niet super lang.
National Museum, Riyadh by Timon91, on Flickr
19. Er is bijna niemand meer en het is best gaaf om in je eentje door zo'n groot museum te struinen. De enige die ik hier tegenkom is Luke, een Amerikaan die hier voor werk is en met wie ik redelijk wat praat. Het schaalmodel van de Al-Mashid al-Haram in Makkah/مكة is de moeite waard. Omdat we er niet heen mogen bestuderen we het schaalmodel maar goed ;)
National Museum, Riyadh by Timon91, on Flickr
20. Het museum buiten. Ik neem afscheid van Luke en loop richting het Masmak Fort.
National Museum, Riyadh by Timon91, on Flickr
21. De gebedstijd is net begonnen, dus alles is dicht.
Closed shops, Riyadh by Timon91, on Flickr
22. Dit is een "bus", een voor Riyadh relatief onbekend begrip. De buschauffeur zwaait vrolijk en steekt z'n duim op als hij me een foto ziet maken, toeteren doet hij wijselijk niet want dat levert rond gebedstijd een boete op :')
City bus, Riyadh by Timon91, on Flickr
23. Het Masmakfort, waar in 1902 Riyadh werd heroverd door de Saud-clan, is een iconische plek. Het modderen kasteel is mooi gerestaureerd. Tijdens gebedstijd is het gesloten maar de deur staat open en ik ga maar naar binnen, ze moeten me maar tegenhouden - en dat doet uiteraard niemand ;)
Masmak fort, Riyadh by Timon91, on Flickr
Na een rondje door het kasteel, waar het verhaal grotendeels overeenkomt met wat ik zonet in het Nationale Museum gezien heb, leer ik in de laatste kamer Christina kennen. Het is een Ecuadoraanse die hier al 4 jaar woont en helemaal weg is van Riyadh. Waarom is me niet helemaal duidelijk, maar dat terzijde :') We wisselen nummers uit, wellicht dat haar contacten nog van pas kunnen komen.
24. De souq van Riyadh ligt er vlakbij maar is eigenlijk helemaal niet interessant. Gericht op souvenirs/buitenlanders, schreeuwend duur, doods en met zeer veel vervelende verkopers die je niet met rust laten. Buiten waag ik een fotootje.
Souq, Riyadh by Timon91, on Flickr
25. Echt iets te eten is er in de buurt niet en ik begin inmiddels wel aardig honger te krijgen - behalve ontbijt heb ik niet veel gehad. Aan de andere kant wil ik ook vrij gauw richting het Kingdom Centre, om van hoog de zonsondergang te kunnen zien. Ik vind een matig broodje in een donkere zijstraat, daarna bestel ik een Uber om richting het Kingdom Centre te gaan. Het wordt langzaamaan spitstijd, de weg loopt vol.
Traffic in Riyadh, King Fahd Road by Timon91, on Flickr
26. Het Kingdom Centre is een 300 meter hoge toren met een mall er omheen. Voor 63 rial kun je naar boven, wat voor een uitzicht over het monster best de moeite waard is. Hier kijken we richting noorden, het clustertje wolkenkrabbers daar is het KAFD (King Abdullah Financial District).
View over Riyadh from the Kingdom Centre by Timon91, on Flickr
27. Richting zuiden. Mijn hotel is zo'n 10 km ten zuiden van hier, maar er zijn geen aanknopingspunten in de buurt waar je iets aan zou kunnen herkennen. De permanente verkeersopstopping rechts heet de Koning Fahdweg en is de belangrijkste noord-zuidverbinding in Riyadh.
View over Riyadh from the Kingdom Centre by Timon91, on Flickr
28. Het verkeer is hier sowieso ander. Er is veel eenrichtingsverkeer en er zijn veel verplichte bochten. Daarnaast ben je continu U-bochten aan het maken om ergens naar links af te kunnen slaan (U-bocht + stukje terug rijden en afslaan naar rechts). De werkzaamheden voor de nieuwe busbanen en metrolijnen helpen niet.
View over Riyadh from the Kingdom Centre by Timon91, on Flickr
29. Hier op de brug - het is een toren van Sauron met een brug tussen de twee punten - ontmoet ik Pierre, een Fransman die hier voor z'n studie is. Hij studeert geopolitiek en doet hier onderzoek naar het toerisme. Al met al klinkt het meer als een half snoepreisje, maar goed :') We praten veel en wachten tot de zon is ondergegaan. Het uitzicht over de stad is 's avonds nog indrukwekkender.
View over Riyadh from the Kingdom Centre by Timon91, on Flickr
Na toch wel een uur of twee boven te hebben doorgebracht is het tijd om naar beneden te gaan. Het was mijn plan om na het zonsonderganggebed weer naar beneden te gaan en dan wat eten te zoeken in het foodcourt onderin de mall, maar het is toch wat later geworden. Zo laat zelfs, dat het avondgebed al begonnen is. Fuck :') Ik begin me inmiddels duizelig te voelen vanwege het gebrek aan eten :')
30. Maar ja, als alles dan dicht is kun je ook echt niks.
Prayer time closure, Riyadh by Timon91, on Flickr
Uiteindelijk vinden Pierre en ik een Chinees restaurant wat wel open is. Veel zin in Chinees heb ik niet, maar alles is beter dan fastfood en de Chinezen die de tent runnen hebben schijt aan de gebedssluiting. De porties vallen tegen qua grootte en zijn behoorlijk duur, maar ik heb in ieder geval weer wat binnen. Voor een simpel hoofdgerecht en een - uiteraard alcoholvrij - biertje ben ik 20 euro kwijt. Met een Uber gaan we via Pierre's hotel naar mijn hotel, rond 9 uur ben ik terug op de kamer en kan ik gaan bijkomen. Het was toch wel een intensieve dag zo :')
De volgende etappe gaat weer met de trein, maar dat heeft nogal wat voeten in de aarde. Ik ga naar Ha'il/حَائِل, wat ruim 600 km richting het noordwesten ligt. Vanuit Riyadh rijdt er één keer per dag een trein heen, die wordt uitgebaat door de SAR. Dit is een ander bedrijf dan de SRO die de trein Dammam-Riyadh uitbaat. Dat niet alleen, de trein vertrekt ook vanuit een ander station. Ik heb getracht online een kaartje te kopen, de site van SAR is gebruikersvriendelijk en snel, alleen blokkeert mijn bank de creditcardbetaling vanwege "fraud detection". Ook vanuit KSA lukt het niet, dus ik heb vanmiddag even gebeld. Telefonisch kun je ze ook kopen, alleen dan moet je een Saudische bankrekening hebben. De dame verzekert mij echter dat er nog plek genoeg is, dus ik hoef niet vandaag even naar het treinstation om een kaartje te kopen. Een uurtje van te voren aanwezig zijn moet genoeg zijn. Een hele opluchting, want het station ligt nogal een eindje weg :') Na een redelijke nacht sta ik bijtijds op want de trein vertrekt om 9:30 vanuit Riyadh. Dat lijkt niet zo vroeg, maar het station ligt nabij het vliegveld en is zo'n 35 km rijden vanuit mijn hotel. Hoeveel? Ja, 35 kilometer :') Door de ochtendspits. Van Riyadh. Om 7 uur bestel ik een Uber, mijn vriendelijke chauffeur verwacht tijd genoeg te hebben.
31. Ochtendspits in Riyadh. Sommige stoplichten blijven maar liefst 7 minuten op rood staan. En dan haal je het net niet en moet je nog eens 7 minuten wachten....
Rush hour in Riyadh by Timon91, on Flickr
32. De eerste 40 minuten leggen we 8 km af, daarna gaat het beter. De werkzaamheden voor de nieuwe metrolijnen en snelbusbanen verergeren de opstoppingen zoals gezegd behoorlijk.
Traffic in Riyadh by Timon91, on Flickr
33. Eindelijk, na een uur en een kwartier is het treinstation bereikt :D
Approaching Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
34. Nou ja, treinstation.... Het is meer een vliegveldterminal :')
Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
Kaartjes kopen gaat zonder problemen, al duurt het om één of andere reden behoorlijk lang voordat de treinkaartjes uitgeprint kunnen worden. Ook voor de terugweg koop ik alvast een kaartje. Nadeel van op het station kopen is dat je meer betaalt. Voor een tweede klas ticket Riyadh-Ha'il betaal ik op het station 195 rial (48 euro). Online had ik 70 rial kunnen besparen. Goed, het is in ieder geval gelukt :)
35. Hoe langer je hier rondloopt, hoe meer het als een vliegveld voelt. Op de vloeistoffen na zijn de handbagageregels ongeveer gelijk, mijn zakmes mag ook niet mee. Je bagage kan je ook afgeven, dat gaat bij de balie hier links.
Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
36. Één of andere cameraploeg is bezig met opnames maken. Waarvoor is niet helemaal duidelijk. Rechts is de ticketbalie waar ik net mijn ticket gekocht heb.
Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
37. Alles wat je nodig hebt
Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
Bij een kraampje met twee gezellige Saudische dames haal ik een kop heerlijke thee en wat broodjes voor onderweg. Officieel mag je zelfs geen eten meenemen, maar dat lijkt gelukkig niet nageleefd te worden ;) Na nog even wachten in deze terminal ga ik door de security, niet veel later beginnen we met instappen, pardon: "boarden" :')
38. Het perron, met links de trein. Ook deze unit is van CAF, alleen deze spoorlijn is wel gewoon normaalspoor.
Train Riyadh-Ha’il at Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
39. Officieel heet het station "Riyadh KKIA", KKIA staat voor "King Abdulaziz International Airport". Het vliegveld ligt een kilometer of 10 verderop.
Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
40. Het einde van de spoorlijn, met een werkplaats, wat rangeersporen en nog een treinstel.
Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
41. De trein voor vandaag, dit snelheidsmonster gaat mij noordwaarts brengen ;) Voor de huidige treindienst is één treinstel voldoende, want de trein rijdt anderhalf uur na aankomst in Ha'il weer terug naar Riyadh. Twee dagen per week is er nog een avonddienst tot het één na laatste station (Al Qassim/القصيم) en één keer per week is er een nachttrein naar Jauf/سكاكا, nog voorbij Ha'il. Deze heeft ook slaapcoupés, maar die kun je alleen in z'n geheel boeken. Ik heb een vermoeden dat de dienst in de toekomst nog wel uitgebreid gaat worden, want alles is nog hagelnieuw en ze schijnen in totaal acht treinstellen te hebben. De CTA's doen het nog niet en op het vertrekscherm in de vertrekhal staat alleen de boodschap "all trains are currently suspended" :')
Train Riyadh-Ha’il at Riyadh KKIA train station by Timon91, on Flickr
We vertrekken op tijd, het eerste stukje rijden we heel langzaam. Ik heb mijn rugzak ingecheckt en ben vergeten een trui eruit te halen. Dom, dom, dom, want de airco staat ijskoud :') Daarnaast heb ik een blinde raamplaats en zit ik recht onder de airco. Ik vraag aan een "steward" of er nog een andere plek is en gelukkig is er elders in de trein nog meer dan genoeg plek vrij. Het is daar ook wat minder koud, maar nog steeds wel frisjes - maar ik kan in ieder geval beter naar buiten kijken en ik zit niet meer recht onder de airco :)
42. Deze foto van een militaire installatie en het vliegveld is denk ik een beetje, ehm, verboden?
View from the train Riyadh-Ha’il by Timon91, on Flickr
43. De comfortabele stoelen in de tweede klasse. Riyadh-Ha'il is 620 km, maar duurt slechts 4½ uur. We stoppen onderweg twee keer, voor de rest rijdt het lekker door :)
Train Riyadh-Ha’il interior by Timon91, on Flickr
44. Het uitzicht bestaat uit stof, zand, rotsen, struikjes en hoogspanningsmasten. Ik ben blij dat we tussen de 160 en 200 km/h rijden en dat we er geen Servische toestanden op na houden :')
View from the train Riyadh-Ha’il by Timon91, on Flickr
45. De eerste stop volgt na een uur en een kwartier in Majma'ah/المجمعة, veel reuring is hier niet. Het valt op dat het station identiek is aan het station in Riyadh, dus behalve aan het tijdstip is er niets wat zich aan deze foto onderscheidt :')
Train Riyadh-Ha’il at Majma’ah train station by Timon91, on Flickr
46. De andere kant op gekeken, met een CTA in het plastic. Let op het groepje vrouwen op de achtergrond, zo'n 80% van de passagiers bestaat uit vrouwen met hun kinderen. Ik heb zo'n vermoeden dat als de hele familie een reis maakt men met de auto gaat, maar als de man des huizes niet meegaat hij de rest van de familie met de trein stuurt. In de trein van Dammam naar Hofuf en Riyadh waren er ook meer vrouwen dan mannen, maar was het verschil niet zo duidelijk als hier.
Train Riyadh-Ha’il at Majma’ah train station by Timon91, on Flickr
47. En we rollen weer verder *trein*
View from the train Riyadh-Ha’il by Timon91, on Flickr
48. Af en toe passeren we clusters zandduinen, die wat interessanter zijn om te zien. Hoe het kan dat de spoorlijn bij de eerste de beste zandstorm niet meteen volledig door zand verzwolgen wordt is mij een raadsel :)
View from the train Riyadh-Ha’il by Timon91, on Flickr
Bij de stop in Al Qassim verlaten de meeste mensen de trein, slechts een handjevol mensen blijft zitten voor de laatste 2 uur naar Ha'il. Al Qassim-Ha'il is 270 km, maar het laatste stuk voor Ha'il rijden we niet zo hard meer.
49. Ha'il bereiken we op tijd om 2 uur 's middags. Hier het interieur van de tweede klasse. Het was prettig reizen met de SAR!
Train Riyadh-Ha’il interior by Timon91, on Flickr
50. Aankomst in Ha'il, op een identieke
Train from Riyadh at Ha’il train station by Timon91, on Flickr
Na m'n bagage van de band te hebben geplukt wil ik naar buiten gaan, maar word ik gestopt door de politie. Die controleren m'n paspoort en visum en vragen waar m'n hotel is, alleen uitleggen dat ik een CS-host (CouchSurfing) heb lukt niet aan de ééntalige politieagenten :') Ze nemen er genoegen mee dat ik een taxi naar het centrum nodig heb en zetten me direct bij de eerste de beste Adnan neer. Aangezien het station van Ha'il ook in the middle of buttfuck nowhere ligt is een Uber of Careem regelen niet heel makkelijk, maar de politieagent had zich in het begin van ons onderhoud versproken door te zeggen dat een taxi naar het centrum 50 rial kost. Mijnheer Adnan wil 150 rial hebben - net zoveel als m'n treinkaartje van Riyadh naar Ha'il :') - dus ik wacht net zo lang tot hij me ook voor 50 wil brengen, wat gelukkig niet al te lang duurt
De meeste mensen zijn al weg dus de keuze is 50 rial en een passagier of geen werk :')51. Station Ha'il, 25 km buiten Ha'il :') Het is alsof station Arnhem Centraal in Wijchen-Oost gebouwd is :')
Ha’il train station by Timon91, on Flickr
Zoals gezegd heb ik hier een CS-host, maar hij zou me laten weten waar ik precies heen moet zodra ik in Ha'il aankwam. Dat is niet gebeurd en ik kan hem ook niet meer bereiken, dus ik besluit eerst maar iets te gaan eten. De taxi dropt me voor een hotel in het centrum, daarna voel ik me een beetje verloren. M'n rugzak tijdelijk afgeven bij de receptie en hopen dat m'n CS-host nog reageert mag vanwege het verbod op bagagestalling niet, dus ik neem m'n rugzak noodgedwongen mee naar een restaurantje, waar ik ein-de-lijk een keer fatsoenlijk eet in dit land :') Een groot bord met saffraanrijst en een stuk gebraden kip, wat yoghurt en wat groenvoer voor 15 rial, dat kon ik wel gebruiken na die fastfoodvergiftiging :') De Arabische manier van afzeggen is radiostilte en daar begint het nu wel aardig op te lijken, dus ik moet op zoek naar een hotel. Het hotel waar ik ben afgezet wil 150 rial per nacht, maar voor 240 rial kan ik twee nachten blijven. Aangezien ik twee nachten in Ha'il blijf doe ik dat maar, veel goedkopere opties zijn hier niet. Ik betaal 120 rial vooruit en installeer me op de kamer. Achteraf had ik het via booking.com moeten boeken, dan had ik nog 40 rial kunnen besparen. Extra korting willen ze niet geven, helaas. Van Ha'il staan er 15 foto's op Flickr, maar dit wordt nog uitgebreid in deel 3.
52. De straat van mijn hotel in hartje Ha'il. Het is vandaag bewolkt en zowaar frisjes, de temperatuur schommelt rond de 18 graden. De Saudi's lopen in dikke winterjassen rond.
Streetview in Ha’il by Timon91, on Flickr
53. Een vrij nieuwe moskee in het centrum van Ha'il.
Mosque in Ha’il by Timon91, on Flickr
54. Het lokale erfgoedmuseum, een privaat museum wat de moeite waard schijnt te zijn. Het is dicht, overmorgen nog maar eens proberen.
Heritage museum, Ha’il by Timon91, on Flickr
55. Ernaast ligt een fort op een heuvel, waar flinke bouwwerkzaamheden bezig zijn. Ik loop naar boven onder het mom van "als het niet mag word ik wel tegengehouden", wat niemand doet
Het uitzicht boven is mooi maar het fort is duidelijk nog in restauratie, de antieke houten deur zit nog in het plastic ;)
A’arif fort, Ha’il by Timon91, on Flickr
56. Uitzicht over Ha'il, met links van het kanon de moskee van foto 53. Ha'il doet wat grimmig aan en de mensen hier zijn minder vriendelijk dan in Al Ahsa of Riyadh. Stugge noorderlingen, laten we maar zeggen
View over Ha’il from the A’arif fort by Timon91, on Flickr
57. De andere kant op gekeken.
View over Ha’il from the A’arif fort by Timon91, on Flickr
Waarom ben ik hier eigenlijk heen gegaan? Ten eerste omdat ik niet super veel tijd heb maar nog wel wat buiten Riyadh wilde zien, gezien de korte reistijd is Ha'il daar uitermate geschikt voor. Daarnaast kun je hierheen treinen, wat ook gewoon vet is
Wat in de reacties onder het eerste verslag al ter sprake kwam zijn de ruïnes van Mada'in Saleh/مَدَائِن صَالِح, wat voor toeristen de meest bijzondere plek in KSA is. Helaas is het nogal een pleuriseind weg, vanaf Riyadh is het zo'n 1100 km en de vluchten kosten nog meer dan mijn retourtje vanuit Nederland. Daarnaast moet je ook zeker twee nachten in het nabijgelegen Al Ula/العلا, wat prijzig is en waarheen het overige OV zeer spaarzaam is. Ik heb nog wel even gekeken om Mada'in Saleh in te bouwen in het reisschema, maar het paste gewoonweg niet, ik had daarvoor echt een dag of drie á vier extra moeten hebben ;) Goed, niet getreurd, want ook hier in de buurt is wel wat moois te zien :) Over Ha'il en omgeving heb ik van Saudi's die ik onderweg gesproken heb goede verhalen gehoord, en de rotstekeningen van Jubbah/جبة schijnen indrukwekkend te zijn. Die laatste wil ik dan ook zeker gaan bezoeken, daar heb ik alleen een auto voor nodig ;) Ik heb op Google Maps wat verhuurbedrijven gevonden en besluit daar eens te gaan rondvragen.58. Ik zak langzaam weer af richting straatniveau, nog één blik op de stad en de werkzaamheden aan het fort ;)
View over Ha’il from the A’arif fort by Timon91, on Flickr
59. Met een ommetje ga ik richting de straat met verhuurbedrijven, onderweg kom ik nog langs een begraafplaats.
Cemetery in Ha’il by Timon91, on Flickr
Helaas kun je bij die lokale verhuurbedrijven alleen met een Saudisch rijbewijs een auto huren, en dat heb ik natuurlijk niet. Ze raden me aan om bij een grotere keten te kijken, dus terug in het hotel ga ik wat zoeken. Op het vliegveld zit wel wat, maar dat is weer 10 km verderop :') Gelukkig lijkt er een filiaal van Budget in het centrum te zitten, op ongeveer 20 minuten lopen. Na het avondgebed ga ik op stap en zodra ik m'n internationale rijbewijs laat zien (kleine noot: officieel is je EU-rijbewijs in KSA voldoende, maar de ANWB adviseert om voor de zekerheid een internationaal rijbewijs mee te nemen omdat dit niet overal bekend is. Achteraf ben ik blij dat ik dat gedaan heb) steken ze meteen hun duim op. Ik vraag wat informatie, de enige Indiër die Engels spreekt is duidelijk en al gauw heb ik wel het gevoel dat het gaat lukken :) Ik spreek af dat ze een Corolla voor me reserveren en dat ik morgen om 9 uur weer hier ben en dan ga ik weer verder.
Het laatste project wat ik bij m'n laatste werkgever gedaan heb was zoals ik schreef voor Saudi-Arabië, om precies te zijn voor een grote lokale - jawel - fastfoodketen! Nu ben ik onderweg langs één van hun restaurants gelopen en wil het toch wel eens proberen nu ik hier ben. Gadverdamme, wat was dat smerig :') Het onderdeel wat wij leveren viel nog wel mee, maar het eten en de algehele sfeer deed denken aan een combinatie tussen een sovjetstolovnaya en een McDonald's uit het jaar 1990 :') Met het besluit om nooit meer één voet in zo'n restaurant te zetten doe ik nog wat boodschappen bij een nabijgelegen supermarkt en keer dan terug naar het hotel.
De volgende ochtend gaat het als afgesproken, bij de Budget tref ik nog twee Duitse toeristen die hun auto weer komen inleveren en nadat alle documentatie geregeld is kan ik op pad! :D Rijden in KSA, spannend :') In Riyadh zou ik het absoluut niet durven, maar hier is het verkeer nog wel te overzien - ondanks dat ik de eerste 10 km twee ongelukken zie gebeuren voor me :') Beide keren zijn het flinke klappen, maar lijken er geen gewonden te zijn. Alle 56 foto's van mijn dagtrip naar Jubbah staan hier, een deel staat in het verslag.
60. Zodra ik de stad enigszins uit ben droogt het verkeer op en kan ik wel wat foto's maken. Jubbah is ongeveer 120 km vanaf Ha'il en er lopen zowel een snelweg als een secundaire weg heen. De heenweg neem ik de laatste optie, de terugweg zie ik nog wel.
Secondary road between Ha’il and Jubbah by Timon91, on Flickr
61. Ook deze secundaire weg heeft het eerste stuk gescheiden rijbanen. Afstandsborden zijn vaak tweetalig, maar voor de snelheidsborden is het wel handig om Arabische cijfers te kennen - hier mag je 100 ;)
Secondary road between Ha’il and Jubbah by Timon91, on Flickr
62. Jeuj, woestijn!
Secondary road between Ha’il and Jubbah by Timon91, on Flickr
63. Als je een fetisj voor U-bochten hebt hoef je niet in de stad te blijven, ook daarbuiten vind je er genoeg :')
Secondary road between Ha’il and Jubbah by Timon91, on Flickr
64. Na een tijdje blijft er één rijbaan over, maar er is nauwelijks verkeer meer. Dit is toch heerlijk rijden
Secondary road between Ha’il and Jubbah by Timon91, on Flickr
65. Ondanks dat het woestijn is, is het allerminst saai om hier te rijden. Mooie bochten, goed wegdek, hier en daar wat hoogteverschil - heerlijk :)
Secondary road between Ha’il and Jubbah by Timon91, on Flickr
66. We naderen Jubbah!
Approaching Jubbah by Timon91, on Flickr
67. Brede boulevards met vervaarlijke drempels en nauwelijks verkeer, verder voldoet Jubbah aan alle verwachten die je bij een slaperig woestijnstadje kunt hebben.
Streetview in Jubbah by Timon91, on Flickr
68. De petrogliefen van Jubbah zijn de reden om hierheen te gaan. Er staan wel bordjes in het dorp zelf maar die verzanden in het niets. GPS is handig hier, het bezoekerscentrum ligt aan de andere kant van het dorp. Na even binnen gekeken te hebben word ik door een slaperige Indiër het park in gewezen.
Visitor centre, Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
69. Ik ben niet de enige bezoeker hier: er staat zowaar een touringcar
De stationair draaiende motor is een behoorlijke stoorfactor is deze verder serene omgeving.
Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
70. Het complex is aardig groot, maar het deel wat je kunt bezoeken is redelijk geconcentreerd. Sowieso is het geheel omheind, hier bij het bezoekerscentrum is momenteel de enige ingang. Er is nog een tweede ingang, maar die is (nog) niet open. In de verte zie je twee mensen lopen, dit blijken twee Mexicanen te zijn. Ze zijn onderdeel van het reisgezelschap wat uit een man of 15 bestaat. We maken een kort praatje, voor hen was het heel moeilijk om het land in te komen want Mexico valt nog niet onder het nieuwe e-visum. Pas op het vliegveld hebben ze hun paspoort met visum teruggekregen :') Ze vermoeden dan ook niet veel andere Mexicanen hier tegen te komen. Na een gezellig praatje gaan ze verder, hun bus staat op het punt te vertrekken.
Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
71. Hier is het allemaal om te doen, de petrogliefen van Jubbah. Zo'n 10.000 jaar oud, al vind ik sommige petrogliefen er wel heel nieuw uitzien :') Het is best leuk om ze te bestuderen en kijken wat je er in herkent. Kamelen, bizons en woestijnmonsters als schorpioenen zijn wel te herkennen ;)
Petroglyphs at the Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
72. Het zijn er echt veel, je kijkt je ogen uit.
Petroglyphs at the Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
73. Sommige liggen wat hoger en dan is er een trapje heen gebouwd. Verder wordt het net als de petrogliefen in Qobustan (Azerbeidzjan) niet bijster goed beschermd, je kunt als je wilt alles aanraken en bewerken en gezien de Arabische teksten die er soms bij gekerfd zijn gebeurt dat ook. Het geheel staat op de UNESCO Werelderfgoedlijst, maar het is al heel wat dat er een hek omheen staat - dat zal al het nodige vandalisme tegenhouden.
Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
74. Behalve de rotstekeningen is het ook leuk om een stukje naar boven te lopen en van de rust en het uitzicht te genieten. Het is bijzonder om helemaal alleen op zo'n plek rond te lopen, want de tourgroep is inmiddels al lang en breed vertrokken.
Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
75. Hier rust ik even uit en gun de voeten wat rust. Het is lekker warm vandaag, maar prima uit te houden. In de zomer kan ik een bezoek van harte afraden :') Beneden is het bezoekerscentrum te zien.
Jubbah Rock Art park by Timon91, on Flickr
76. Terug beneden, achter mij gaat het hek weer dicht want verdere bezoekers zijn er nu niet. Hier mijn auto voor vandaag, deze Toyota Corolla was heel prima om een dagje in te toeren :) Je krijgt er bij Budget 200 km per dag bij, dus ik heb wel iets extra moeten betalen. Brandstof is inclusief, maar sowieso is dat niet heel duur hier. Uiteindelijk was ik €50 kwijt voor een dagje autohuur, volledig verzekerd.
Rental car, Jubbah by Timon91, on Flickr
77. In Jubbah is verder bar weinig te beleven, dus ik keer langzaam terug naar Ha'il. Ik besluit een klein stukje snelweg te nemen, maar de secundaire weg was leuker ;) 2×3 rijstroken, geen verkeer - je rijdt al gauw te hard :')
Route 65 between Jubbah and Ha’il by Timon91, on Flickr
78. Hier en daar voorzien van een nieuwe laag asfalt.
Route 65 between Jubbah and Ha’il by Timon91, on Flickr
79. Nog 931 km tot Makkah
KSA is een gigantisch groot land, een autorit van de Jordaanse naar de Jemenitische grens is al gauw 2300 km.
Route 65 between Jubbah and Ha’il by Timon91, on Flickr
80. Hee, een andere auto! Verder is er af en toe nog wel wat vrachtverkeer. We mogen hier 120 km/h, het is lastig om je daar aan te houden op zo'n lege weg :') Ik doe het maar wel, want ik spot een paar keer een politieauto en de verkeersboetes zijn hier niet mals - door rood rijden kan je meer dan 1000 euro kosten
Route 65 between Jubbah and Ha’il by Timon91, on Flickr
81. De spoorlijn loopt parallel aan de snelweg, maar behalve de nachttrein die één keer per week naar Jauf rijdt is er (nog) geen personenvervoer op dit stuk. Wel wat goederenvervoer, zo te zien.
Cargo train north of Ha’il by Timon91, on Flickr
82. Ik neem de eerstvolgende afslag, een kilometer of 50 verderop. Volgens Google Maps is er behalve een afslag geen weg, maar omdat ik toch echt Qina/قناء op het afritbord zie staan ga ik er maar gewoon af. Er ligt wel degelijk een weg naar Qina, maar heel af is die nog niet. Op- en afritten zijn hier overigens heel ruim, de oprit bij Jubbah is bijvoorbeeld 2 km lang, zie hier.
New road to Qina from Route 65 by Timon91, on Flickr
83. In Qina voeg ik weer in op de secundaire weg die ik op de heenweg genomen heb, alle wegen leiden naar Ha'il!
On the road to Ha’il by Timon91, on Flickr
84. Ik zie een bordje naar nog een of ander museum en ik sla af. Het is verder verlaten, op één Indiër na. Ik vraag hoeveel de entree kost, het kost moeite niet hard te lachen als hij "100 rial" zegt :') Ernaast staan wat kamelen, dan ga ik die maar even bekijken :') Hoi
Camel near Ha’il by Timon91, on Flickr
85. Het museum, met de eenzame beheerder ervoor. Hij roept nog "90 rial!" naar me, maar tenzij hij zakt naar 10 rial hoef ik er niet in :') Zonder museumbezoek rijd ik verder.
Heritage museum outside Ha’il by Timon91, on Flickr
86. In Ha'il schijnen de laatste vlooienmarkten van KSA te bestaan, heel moeilijk is het niet te vinden. Ik parkeer de auto en loop een rondje. Het loopt tegen het einde van de middag en men begint langzaamaan met opruimen. Toch is er nog genoeg te zien.
Ha’il flea market by Timon91, on Flickr
87. Je kunt hier veel kopen, vooral veel kleren. Een Bengalees - al deze tentjes worden schijnbaar uitgebaat door Bengalezen - nodigt me uit voor een kop thee, daar zeg ik geen nee tegen :) Daarna blijkt hij binnen ook nog eens allemaal traditionele Arabische kleding te verkopen. Ik koop twee shemagh's, een soort van cape, een klein Saudisch vlaggetje en een agal. Ik ben 45 rial armer, wat echt weinig is voor zulk spul. Natuurlijk is het tweedehands, maar ik heb geen nieuwe shemagh nodig als souvenir ;) Ter vergelijking: voor een nieuwe shemagh in de toeristische souq van Riyadh vragen ze 150-200 rial :')
Ha’il flea market by Timon91, on Flickr
Om 4 uur 's middags gaat de Budget weer open en breng ik de auto terug. Alles is in orde, het was prettig zakendoen met die lui :) Als je ooit een auto nodig hebt in Ha'il, ga naar de Budget! ;) Dit is ook het moment om deel 2 af te sluiten, in het volgende en laatste deel gaan we weer te voet verder vanaf dit punt ;) Omdat ik nog een week heb thuisgezeten is deel 2 vrij snel na deel 1 verschenen, voor deel 3 ga ik naar verwachting weer wat meer tijd nodig hebben ;) Ik dank jullie wederom voor het meelezen en hoor graag wat jullie ervan vonden! :D
