In dit deel is het de bedoeling om Devon te ontdekken, met plekken als
Plymouth, Dawlish, Dartmouth en Tavistock. Een aantal dagen later ga ik dan toch even naar de Keltische evenknie van Cornwall aan de overkant het Kanaal, richting 
Roscoff en Brest, om uiteindelijk via Parijs weer thuis te komen.21 juni, dag 5, stoomtreinen en schilderachtige kustlijnen, wie wil die nu niet?
Ik had eigenlijk heel andere plannen tot een paar weken terug, want toen kreeg ik lucht van de stakingen die plaats zouden gaan vinden. Nu ben ik maar wat spontane dingen gaan doen, omdat ik geen zin meer had om iets ruim van tevoren te gaan plannen. Als ik keek naar wat er interessant is in de buurt, viel me gelijk de spoorlijn Paignton - Kingswear op. Daar heb je een spoorlijn waar stoomtreinen over rijden en ondanks dat mijn Interrail-pass daar niet geldig op is, ga ik daar toch maar graag even een ritje op maken.
106. Om te beginnen is het niet verkeerd wakker worden in de Docklands.
107. We beginnen de dag bij het altijd prachtige station Plymouth…
108. Er is een Cross-Country-trein aan het perron die vroeger onder de naam van Virgin Trains rondreed.
109. Met deze Javelin van GWR begint de tocht naar de eerste halte: Totnes.
110. In Totnes stap ik over op een trein naar Newton Abbot. Hier wel nog even een beeld van een oude intercity, met her en der nog slamming doors… Ik heb in de overstap het bekende kasteel niet van dichtbij gezien, maar ik heb het ronde bouwwerk wel kunnen zien liggen in de verte.
111. In Newton Abbot vertrekken treinen naar Paignton, eindpunt van deze zijlijn, waar je kunt overstappen op de stoomtreinen naar Kingswear. Hier heb je zo’n (diesel)trein, op station Paignton.
112. Nog een kwartier voor vertrek kon ik nog makkelijk aan een kaartje komen. De trein was niet afgeladen vol en ik had een zacht bankstel voor mezelf.
113. Choo choo!
114. Na aankomst in Kingswear begint de stoomlocomotief meteen met omlopen voor de rit terug.
115. Kingswear, waar de trein aangekomen is, ligt aan de monding van de rivier de Dart en aan de overkomt ligt het plaatsje Dartmouth en daar is meer te beleven dan in Kingswear, dus maken we de oversteek met de veerboot. Deze veerboot kun je gebruiken voor een heen-en-terugvaart als je je treinkaartje laat zien.
116. Eenmaal in Dartmouth kun je je wanen door het erg toeristische centrum.
117. Je kunt ook wat avontuurlijker worden en de heuvel op klimmen. Daarbij moet je wel rekening houden met hellingpercentages van wel 33%.
118. Nee hoor, dit is geen Canarisch eiland of zo. Dit is gewoon Groot-Brittannië op een zomerse dag.
119. Op wandelafstand ligt het kasteel van Dartmouth, waar je een kijkje kunt nemen.
120. Na een goede wandeling terug in Kingswear om de stoomtrein voor de rit terug te nemen.
121. Ter afronding tijd voor cream tea met scones en iets chocolade achtigs. We zijn in Devon, dus de cream komt eerst en daarna pas de jam.
121. Ik blijf aan het water: de volgende bestemming wordt Dawlish, een plek waar ik al lang heen wil, want daar is immers de boulevard die vlak tussen het water en het spoor in ligt. Het is alleen al een tijdje niet meer mogelijk om op die boulevard te komen bij het station omdat die verbouwd wordt. Die wordt op een gegeven moment wel weer toegankelijk, maar voor nu moet iedereen een stuk omlopen. Aan het uiteinde van het perron heb je een voetgangersbrug en vanaf daar kun je dan weer wel de boulevard bereiken. Hier passeert ondertussen net een Javelin onderdoor.
121. Deze spoorlijn kwam in 2014 in het nieuws omdat de lijn voor een groot deel door een zware storm werd weggeslagen door het opkomende water. Het gebeurt wel vaker dat bij een storm het water over de sporen heen slaat, maar dat de halve fundering daarbij wegspoelt is toch iets bijzonderder… Vandaag de dag is dat alles hersteld en rijden er weer frequent treinen. Hier komt een Cross Country HST voorbij.
122. Het materieel kun je ergens toch wel redelijk divers noemen. Alles is diesel, maar het soort dieseltrein verschilt weer per dienst. Hier hebben we een Class 165 ‘Networker’.
123. GWR HST…
124. Bijzonder vond ik vooral eigenlijk die rotswanden. Hoe kunnen die toch zo mooi rozerood zijn? Alsof het spieren zijn…
125. Cross Country Voyager…
126. Deze ontbrak nog op de lijn. Class 150, te Dawlish Warren.
127. Terug in Plymouth spring ik op de bus naar het centrum om er eens wat te gaan eten. Daar kom ik eens een ‘speciaal’ soort stadsbus tegen, wat ze hier ‘Spark’ noemen. Het is eigenlijk een gewone dubbeldekker, maar dan met ‘executive’ stoelen, USB-poortjes en wifi.
128. All hail the bus!
22 juni, dag 6, stakingsdag nummer twee, dus maar weer met de bus
Vandaag ga ik wat pendelen tussen Devon en Cornwall, maar per trein zal dat helaas niet gaan omdat er weer gestaakt wordt. Ik heb, met weinig bussen tussen plaatsen die ik wil bezoeken, er toch een kluif aan gehad om er een interessante route van te maken.
129. Mijn verblijf is in de buurt bij de rivier de Tamar en stakingen of niet, er is dan altijd wel wat interessants te bekijken. Hier hebben we alvast een verkeersbord dat twee treinstations aangeeft: St. Budeaux Ferry Road en St. Budeaux Victoria Road. Als je deze op de kaart opzoekt, zie je dat ze praktisch naast elkaar liggen, wat ze markante haltes maken.
130. Hier hebben we St. Budeaux Victoria Road, een enkelsporige stopplaats die er verder niet heel spannend uitziet. Hier stoppen de weinige treinen die actief zijn op de lijn Plymouth - Gunnislake.
131. Aan de andere kant van de weg is dan Ferry Road te vinden, op de spoorlijn tussen Plymouth en Truro. Dat deze twee treinstations op loopafstand van elkaar vandaan liggen heeft ermee van doen dat vroeger concurrentie nogal een ding was en er twee vervoerders waren die hun sporen niet wilden delen. Dan moet er maar een nieuwe lijn gemaakt worden, met daaraan een nieuw station…
132. Ik ben in Plymouth en ondanks dat er geen treinen rijden, neem ik natuurlijk wel een kijkje bij de Royal Albert Bridge.
133. De brug is enkelsporig en voor dieseltreinen bedoeld. Als er dan treinen rijden, rijden ze erg traag over het viaduct, waarschijnlijk vanwege de leeftijd van deze brug.
134. Aan de andere kant van de brug, aan de kant van Cornwall, ligt Saltash, waar je meteen al een treinstation aantreffen kan.
135. Met meteen bedoel ik ook: meteen. De Royal Albert Bridge houdt op en meteen heb je station Saltash.
Nou ja, ik sta dan aan dat treinstation, aan de andere kant van de brug, maar er rijden geen treinen vandaag. Ik wilde vandaag de spoorlijn doen naar Gunnislake, maar met veel wikken en wegen, dingen doorkrassen in mijn boekje en heel veel screenshots maken op mijn telefoon, heb ik dan tóch met zekerheid en comfort een interessante route gevonden die deels langs deze spoorlijn loopt. Het idee is om per bus, met een Go Kernow Dayrider van vijf pond (net als twee dagen terug), vanuit Saltash naar Tavistock te rijden en om van daaruit een rondje te maken langs Gunnislake en Callington om weer uit te komen in Saltash. Onderweg wil ik ook nog proberen om Calstock te bezoeken, maar heel prettig in te plannen is het niet.
Streekbussen hier rijden hier vaak tenminste om het uur, maar dat is echt niet overal zo. Bussen van Plymouth naar Tavistock rijden om het kwartier, maar op de voor mij belangrijkste as tussen Tavistock en Callington (via Gunnislake en Calstock) heb ik een tweeuurdienst die eigenlijk voor mij geen tweeuurdienst is. Daarover zo meer, eerst maar eens naar Tavistock.
Vanuit Saltash kan ik niet direct naar Tavistock, maar ik kan wel naar Derriford (ongeveer halverwege tussen Plymouth en Tavistock denk ik) met een bus die niet aangegeven staat bij de primaire bushalte in Saltash (Fore Street). In Derriford stap ik over op bus 1 van Stagecoach naar Tavistock en voor deze bus is mijn dagkaartje helaas niet geldig, ‘t is immers een andere vervoerder en in de contreien van Plymouth gelden blijkbaar andere tariefvoorwaarden. Hoe dan ook: in Derriford is het ticket goedkoper dan wanneer ik in Plymouth zou opstappen, waar deze bus zijn rit begint.
136. Aangekomen op het busstation van Tavistock. Het lijkt wel alsof ze allemaal dezelfde bussen zijn, maar dat alleen de lakering anders is.
138. Ik krijg meteen de indruk dat het omliggende busnetwerk goed op elkaar aansluit; er komen nog een paar andere bussen aan, waaronder een bus van lijn 79, die naar Callington rijdt. Deze bus heb ik nodig als ik naar Calstock toe wil.
139. Het is kwart over één in de middag en na deze bus zou je op schoolvakanties en op zaterdag twee uur later nog een bus hebben… behalve dat het vandaag noch een schoolvakantie, noch een zaterdag is en dan heb je die bus voor onduidelijke redenen niet. De volgende bus rijdt niet twee, maar twee en een half uur later en de tocht zou voor mij te lang duren als ik die latere bus zou nemen om naar Calstock te gaan en tóch wil ik naar Calstock toe...
140. Genoeg dienstregelingzever voor nu, tijd om Tavistock te verkennen. De stad staat op de UNESCO-werelderfgoedlijst vanwege zijn oude stadskern en het mijnverleden en het landschap dat daardoor is ontstaan. Hier hebben we de Parish Church.
141. In het stadje heb je een aardige, deels indoor, markt. Daar heb ik een kleine lunch in de vorm van een simpele sandwich met fish sticks, sla en mayo, zoals zij dat schijnbaar doen hier.
142. Vroeger reed hier ook de trein, getuige dit spoorwegviaduct die boven de stad uitpuilt…
143. Je kan het viaduct zo oplopen en het wordt aangegeven als fietspad, maar als je eenmaal aan het einde van het viaduct bent, heb je als fietser pech met hekken en een onverharde route…
Welnu, de volgende stop zou Calstock moeten zijn, maar het duurt nog erg lang voordat bus 79 komt. Gelukkig is er een nuttig, bijzonder alternatief tussendoor en dat is de Dartmoor Explorer. Deze bus rijdt normaliter een aantal keer per dag tussen Tavistock en Exeter, dwars door het nationale park Dartmoor (een beetje zoals België de Hoge Venen heeft), maar één keer per dag rijdt die bus een slagje van/naar Gunnislake, waar het beginpunt is van de spoorlijn naar Plymouth. Vanaf daar kan ik weliswaar niet direct naar Calstock toe per bus, maar ik kan er wel op een rustig tempo naartoe wandelen om eenmaal in Calstock weer de bus van lijn 79 (die van twee en een half uur later t.o.v. wanneer ik aankwam in Tavistock) te nemen naar Callington. Om het helemaal ideaal te maken: het segment tussen Tavistock en Gunnislake is toeslagvrij en mijn ticket is gewoon geldig.
144. Onderweg naar Gunnislake rijden we een erg dunne brug op, waar het even geduld uitoefenen is…
145. Aangekomen in Gunnislake. De Dartmoor Explorer rijdt nu vast naar z’n dépot of zo.
146. De stopplaats Gunnislake. Het is één spoor, één perron, en abri en dat is het.
147. Calstock ligt op zo’n drie kilometer lopen van Gunnislake vandaan en dat duurt ongeveer een half uur. Er is geen onverharde route, maar je bent wel omgeven door groen, letterlijk.
148. De spoorlijn kom je zeker tegen onderweg. Stoomtreinen alleen al een tijdje niet meer.
149. Voordeel van wandelen naar Calstock toe: het is bergaf.
150. Daar is dan de stopplaats Calstock, die er iets kneuteriger uitziet dan het beginpunt.
151. Vlak na vertrek uit het station van Calstock rij je met de trein dit grote viaduct op.
152. Het centrum van Calstock ligt een stukje verder heuvel af ten opzichte van het treinstation en het is erg apart, vergeleken met nabijgelegen dorpen, met een consequent oude vibe en veel planten. Ik denk dat hier het woord ‘quaint’ voor uitgevonden is.
152. Op tijd komt dan de bus naar Callington aan in het oude centrum (bushalte Quai). Deze bus neem ik tot het eindpunt en in Callington stap ik over op een directe bus naar Saltash.
153. You had one job.
In Saltash heb ik mijn avondeten (chili con carne, erg Engels, I know) en nadien wandel ik weer de brug over naar Plymouth om in mijn verblijf nog eens te bezinnen wat ik morgen, tijdens mijn laatste dag in Engeland ga doen.
23 juni, dag 7, van Britain naar Brittany
Toen ik deze tocht plande, heb ik geprobeerd om een nachtveerdienst te boeken met cabine, maar op de dag dat ik die wilde nemen, was alles al geboekt door anderen. Ik moest in plaats daarvan een dag later met de overdag varende veerboot van Plymouth naar Roscoff, wat me een dag in Frankrijk kostte (ik moest maandag weer werken), maar ja, dat is dan maar zo.
154. Tijdens mijn verblijf in Engeland heb ik eigenlijk geen Engels ontbijt gehad. Nou ja, op de laatste dag heeft dat alsnog moeten zijn natuurlijk.
155. Ik hoefde gelukkig niet heel vroeg in de haven te zijn…
Het proces van inchecken, paspoortcontrole enzovoort verloopt vlekkeloos en zonder stempel (die heb ik op de heenreis ook niet gehad) loop ik op de veerboot, die met een uur vertraging vertrekt richting het Kanaal.
156. De marine houdt de wateren in de gaten. Het weer is ruk geworden vandaag…
157. …of toch niet? Eenmaal halverwege is de lucht blauw.
Onderweg heb ik me maar vermaakt met wat gedownloade cabaret en films en heb ik het dure eten aan boord maar gelaten voor wat het is. De boot is ingericht als een soort cruiseschip met ingehuurde zangers, een zwembad (zonder water weliswaar) en een hoop faciliteiten voor het vermaak van kinderen. Wat me niet zo vermaakt heeft, is een toilet dat op overstromen stond.
158. Na zo’n vier à vijf uur op open water komen we dan aan in Roscoff, waar alles wat klein en geïmproviseerd aanvoelt. Er is één pendelbus naar de terminal en daar past bij lange na niet iedereen in. Wat nog treuriger is, is dat er geen lijnbus is die je naar nabijgelegen steden als Morlaix brengt, of überhaupt vanaf de terminal naar het centrum toe. Nu ligt dat centrum niet bepaald ver weg, maar je bent hoe dan ook hier ‘gestrand’ (pun intended) als je de veerdienst overdag neemt.
159. Het is acht uur geweest, de zon gaat stilaan onder en het water staat laag. Het is geen straf om hier te zijn.
160. Terwijl ik op zoek ben naar eten, loop ik langs het vroegere treinstation van Roscoff, dat niet zo heel erg lang geleden gesloten is, samen met de hele spoorlijn, nadat die spoorlijn vernield werd na overstromingen. Die lijn is nooit meer hersteld, dus heeft er ook geen trein meer gereden. Treinen die gestrand waren door de overstromingen zijn dacht ik zelfs met vrachtwagens ‘geëvacueerd’. Hoe dan ook: het stationsgebouw, de indicaties, bijna alles staat er nog.
161. Het enige wat ik niet heb kunnen vinden zijn stationsnaamborden. Het oogt allemaal voor de rest wel erg desolaat.
162. Een vuurtoren. Iets waar een trein weinig aan gaat hebben.
24 juni, dag 8, ontsnappen uit het OV-arme Bretagne
163. Goedemorgen. Ik heb me wat verslapen, maar ik kan nog ‘op tijd’ aan het ontbijt. Het weer is weer dreigend.
164. Ook ben ik op tijd voor de bus hier vandaan naar Morlaix. Deze bus op lijn 29 rijdt slechts vier keer per dag, wat ronduit ruk is, maar…, eh, werkbaar, denk ik? Het OV in Bretagne is gewoon ruk. Toerisme met het OV bestaat hier niet in de gedachten van degenen die die dienstregelingen maken en overheden.
Er is geen gecadanceerde dienstregeling in Bretagne en het is zelfs zo gênant dat er in de middag veel meer TGV’s rijden dan TER’s, waar ik met mijn Interrail-pass weinig aan heb, omdat ik al die TGV’s moet reserveren. Eigenlijk wilde ik kijken of ik Lannion en/of Paimpol kon bezoeken, maar de dienstregeling stond het me simpelweg NIET toe om met een TER daarheen te rijden. Ik heb gewoon geen zin om 10 euro te moeten gaan betalen voor een reservering voor een kort stukje in een TGV. Eigenlijk hoopte ik ook om Île-de-Bréhat te bezoeken, maar dat kon ik al in een heel vroeg stadium al vergeten met het wegvallen van de optie om de nachtboot te nemen. Uiteindelijk was er één TER die binnen een uur na aankomst van de bus uit Roscoff vertrok uit Morlaix en dat was er een naar Brest, dus ging ik maar daarmee naar Brest.
165. Station Morlaix. Het is hier aan het regenen geslagen.
166. Een TGV met Parijs als bestemming.
167. Een wat vieze AGC. De regio Bretagne heeft nieuwe treinen besteld, van die Régio 2N’s, die in een speciale Bretagne-livrei zijn gestoken, maar die AGC’s en walvissen zijn maar gewoon standaard TER-blauw gelaten. Niet dat een nieuwe livrei de dienstregeling verbetert, overigens…
168. Hier heb je zo’n Régio 2N in Bretagne-jasje, in Brest. Je zou het een adidastrein kunnen noemen, maar deze heeft toch echt vier witte strepen en geen drie.
169. De stationshal van Brest voelt ruim en die schilderijen aan de wand maken het wat minder kil.
170. Van buiten ziet het er ook nog eens wat ronder uit.
171. Eigenlijk vond ik van de stad Brest niet zo veel aan. Ik ging er naartoe omdat dat ten eerste in een dag kon, met die matige dienstregeling, en ten tweede, dan heb ik die lijn ook maar gedaan, denk ik maar. Wat wel interessant is hier, is dat er een tramlijn is.
172. Ook heb je een citadel en die zie ik altijd wel graag.
173. Met deze TGV rij ik de hele route naar Parijs Montparnasse.
174. In de bar in de trein heb ik dit besteld als eten. Frankrijk heeft een rijke keuken, maar ik heb niet echt de indruk dat SNCF jou die indruk wil geven met een niet-Frans aanbod als dit. Het is een risotto en smaakt grappig en voor een keer niet verkeerd.
175. We halen onderweg de 300 kilometer per uur en we komen zo goed als op tijd in Parijs aan.
176. Nu nog even naar mijn verblijf toe met de metro en in Montparnasse - Bienvenüe moet je er een heus gangenstelsel voor door.
177. Coloribus.
25 juni, dag 9, naar huis per TER, omdat de Thalys al volgeboekt was
178. Het is zondagochtend. Montmartre. Eigenlijk wil je hier juist in de ochtend op zondag zijn. Het is rustig en dat gevoel van romantiek komt hier helemaal tot zijn recht.
179. Le mur des je t’aime, met een verkeerd gespelde Nederlandse ‘ik how van je’.
180. De Sacré-Coeur. Ik wilde eigenlijk wat langer hier in Montmartre rondwandelen, maar ik had wat meer slaap nodig en dus werd dat maar voor een andere keer.
181. La Gare du Nord wacht op me. Of beter gezegd, de trein wacht op me. Ik ga vandaag naar huis toe, maar ik kan niet terug per Thalys omdat alle treinen al volgeboekt waren… bizar. Dan bleef er nog één optie over, en die optie zal eind dit jaar verdwijnen.
182. Ik was onderweg naar Engeland hier ook al, maar ik heb het toen niet echt goed kunnen zien omdat ik aan het rennen was en ik me alleen druk maakte om het halen van de Eurostar. Dat heb ik nu niet.
183. Het alternatief voor de Thalys’ en TGV’s staat hier: de TER (vroeger Intercités) naar Maubeuge. Die trein wordt gereden met corail-rijtuigen, wat van deze tocht zéker geen straf maakt.
184. Het allerbeste van deze trein is dat er nog een eersteklaswagon in kan zitten en dat betekent dat je daar met je tweedeklasticket in kan zitten, omdat in Hauts-de-France de eerste klas formeel afgeschaft is. Heerlijk!
185. We volgen een omleiding via (en met haltes in) Noyon en we komen met een redelijke vertraging in Aulnoye-Aymeries aan, wel genoeg om op papier de aansluiting op de (nog wel) twee keer per dag rijdende intercity naar Mons in België mee te missen.
186. Vlak nadat de TER vertrokken is richting het eindpunt Maubeuge, komt dan de NMBS-intercity alsnog gewoon aanrollen om de rit naar Mons te verzekeren. Het is ook logisch: de enige bestaansreden van deze trein, is het geven van een aansluiting op de trein van/naar Parijs. Helaas wordt deze trein - die voor mij deze dag een lifesaver is - eind 2022 opgeheven en in plaats daarvan krijgen we een frequenter rijdende trein Charleroi - Maubeuge. De mensen in Mons moeten het in ieder geval weer doen zonder trein van/naar Frankrijk.
187. In Mons is het lang wachten op de trein naar Brussel, maar ook al wordt het station helemaal nieuw (alhoewel, dat is een rekbaar begrip want dit station had al jaren geleden af moeten zijn) gebouwd, er rijden nog steeds klassiekjes rond.
En zo komt de tocht van een week naar Engeland en Frankrijk ten einde. Niet al te lang hierna zou ik me naar Turkije gaan begeven voor een bijzondere tocht in allerlei opzichten. Enfin, ik hoop dat ik onontgonnen gebied voor velen heb geopenbaard. Het zuiden van Engeland, of Engeland an sich, is het bezoeken waard, omwille van zijn andersheid ten opzichte van het 'vasteland Europa'. Dat ze daar Engels spreken is mooi meegenomen ja, maar dat zeg ik met enige ironie. Ik vond de tocht het overwegen waard, hoewel ik nog altijd van mening ben dat Bretagne interessant is en mooie oorden heeft, maar dat het OV daar ruk is om mee om te gaan als toerist. In Turkije zou het OV in de landerijen niet veel beter zijn qua vindbaarheid en boekbaarheid, maar vooruit, da's voor een andere keer.
De volgende post met daarin de tocht naar Turkije (İstanbul, de Frig-vallei, Afyonkarahisar, İzmir) staat hier.
(net als deel 1 trouwens)
Kortom, Adidastrein, geen probleem. 