Langs Donau en Moldau: Door tunnels en barelen (deel 2a) [64 foto's]

Dit is het forumdeel voor jouw mooie foto's. Plaats dus al je reisverslagen hier. Ook overige foto's zijn welkom, mits ze voorzien zijn van een omschrijving waarom je die foto graag wil laten zien.
Plaats reactie
umbusko
Donateur
Berichten: 5284
Lid geworden op: zo 28 okt 2018, 16:45
Locatie: Maastricht/Berlin

Langs Donau en Moldau: Door tunnels en barelen (deel 2a) [64 foto's]

Bericht door umbusko »

Welkom terug! Allereerst mijn excuses voor de titel, ik wilde hem graag laten rijmen op deel 1. Bareel is een Vlaams woord voor slagboom of spoorboom, en daar komen we er genoeg van tegen. (A)

We schrijven nog altijd september 2021. In deel 1b van het verslag (Langs Donau en Moldau: Over heuvels en kastelen) heb ik jullie meegenomen op een wandeling bij Plavecký hrad en zijn we via Bratislava naar Senica en omstreken gereisd. In deel 2 van het verslag gaan we weer terug naar Bratislava en reizen we verder richting Praha, waar we niet alleen barelen vinden maar ook de tunnels induiken. Ook maken we nog een uitstapje naar Brno. Mijn inschatting is dat deel 2 uit drie kortere delen gaat bestaan. (A) Deel 2a bestaat voor de verandering uit veel OV en weinig bezienswaardigheden. We reizen terug naar Bratislava en nemen daar een kijkje naar wat er zoal rondrijdt. Het kaartje is aangevuld met de voor het verslag relevante ritten.

Terug naar Bratislava
1. + 2. De terugreis van Senica naar Bratislava gaat op dezelfde manier als de heenreis, behalve dat ik nu met mijn tante reis en we dus met zijn tweeën zijn. Eerst reizen we met de stoptrein naar Trnava. Het traject is grotendeels enkelsporig, in Senica kruisen de treinen elkaar om de 2 uur met een uurdienst in de spits. De trein die er als eerste is, wordt binnengenomen op spoor 1 om te voorkomen dat mensen van en naar spoor 2 gaan oversteken voor een binnenkomende trein.
Afbeelding

Afbeelding

3. t/m 5. Op de heenweg heb ik bijna alle stations langs deze lijn al benoemd en getoond, op Buková na. Dat had een goede reden: ik kon geen spoor van een haltebord of perron ontdekken. Nu op de terugweg let ik extra goed op... en weet ik het "perron" en het onooglijke gebouwtje voor de vroegere wisselwachter te identificeren. Een stationsnaambord (wat er in 2014 wel nog was), heb ik echter nog steeds niet gezien.
Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

6. Sfeerbeeld uit Smolenice.
Afbeelding

7. Ook wil ik niet onbenoemd laten dat het me lukt door me tactisch op te stellen een foto te maken van het stationsnaambordje van Trnava predmestie. Wat een zenuwpezenhobby, dat bordjes verzamelen. :') Ik denk niet dat ik daar mijn levensdoel van ga maken, maar voor een keertje is het wel leuk.
Afbeelding

Terwijl we aankomen in Trnava, staat aan de overkant van het perron nog een vertraagde sneltrein van Prievidza naar Bratislava. Maar helaas, net wanneer onze trein tot stilstand komt sluiten de deuren aan de overkant. Maar zo erg is dat niet, want in Trnava zag ik bij het wegrijden uit het station de vorige keer nog iets om te verkennen, een permanente tentoonstelling van de KPŽT (Klub Priateľov Železníc Trnavy a okolia): Club van Vrienden van de Spoorwegen van Trnava en omgeving. Naast het stationsgebouw staan enkele museumstukken en informatieborden in het Slowaaks, Engels, Duits en Hongaars.

8. Als eerste vinden we hier een replica van 'The Rocket', de stoomlocomotief van George Stephenson die in 1829 een race van stoomlocomotieven won met een snelheid van 56 km/u en daarmee het wereldrecord behaalde. Met één rijtuig kon hij 46 km/u. De replica is 180 jaar later gebouwd door Igor Rendek, een lid van de KPŽT.
Afbeelding

9. Vervolgens vinden we de 'clubwagon': een wagon uit 1955 die voornamelijk in de goederendienst gebruikt werd voor het transport van spoorwegpersoneel en soms ook voor grote stukken bagage. Na afschaffing van de stoomtractie kreeg deze wagon een grote kachel; in 2013 heeft de club hem gekocht en omgebouwd tot clubruimte.
Afbeelding

10. Naast de clubwagon staat de 'tentoonstellingswagon': een goederenwagon uit 1986 voor expresgoederen bij passagierstreinen en soms ook bij speciale expresgoederentreinen en posttreinen. De wagon heeft verwarming en wordt tegenwoordig gebruikt als tentoonstellingsruimte; ook is er een modelbaan in aangebracht.
Afbeelding

11. Een stoomlocomotief kan natuurlijk ook niet ontbreken. Dit exemplaar is gebouwd door Orenstein und Koppel in Berlin Drewitz in 1908. Bijna zijn gehele dienstperiode heeft deze locomotief doorgebracht bij de suikerfabriek in Trnava, waar hij gebruikt werd voor rangeerwerk. Sinds 1973 wordt de locomotief bij het station van Trnava tentoongesteld, waar hij een paar keer verplaatst is maar uiteindelijk bij deze expositie van de KPŽT is beland.
Afbeelding

12. En tot slot dan nog het eerste bareel van dit verslag. :mrgreen:
Afbeelding

13. Een stoptrein uit Bratislava komt aan in Trnava met 4 semi-moderne en 3 oude rijtuigen, ...
Afbeelding

14. ... met als toppunt toch wel dit groene rijtuig. :mrgreen:
Afbeelding

15. Ten langen leste komt dan ook eindelijk onze volgende trein binnen, de sneltrein van Košice naar Bratislava. Deze treinen zijn in de zomer chronisch vol, maar we hebben een reservering dus het komt allemaal goed. Behalve dat het er bloedheet is.
Afbeelding

16. Deze treinen worden tegenwoordig met Vectrons gereden, waar heel groot het logo van de ZSSK, "národný dopravca" (nationale vervoerder) en het wapen van Slowakije op gekalkt is. Dat národný dopravca zie je ook terug bij de ČD in Tsjechië, die "národní dopravce" klein onder hun logo hebben geschreven, en is er pas gekomen nadat piraten als RegioJet, LeoExpress en Arriva ook hun diensten aan kwamen bieden. Ik krijg er altijd een beetje een unheimisch gevoel bij.
Afbeelding

Bratislava: een verkenning
In Bratislava hebben we een druk programma. Dingen regelen, vrienden bezoeken, naar de markt, nog even de stad in, je kent het wel. Ondertussen vind ik af en toe ook nog wat tijd om er in mijn eentje even op uit te gaan en reis ik wat kriskras door de stad. Het blijft per slot van rekening vakantie. En ik heb nog wat kaartjes over die ik op moet maken: aan het einde van de maand worden de tarieven verhoogd en zijn de oude kaartjes niet langer geldig. Al met al geen slechte actie, zo kom ik er eindelijk eens aan toe om met de tram dat pokkeneind naar Dúbravka te reizen en op de terugweg ook het geïsoleerde trolleybuslijntje 33 te doen. Maar daarover straks meer.

Omdat we hier in een volgend verslag nog wel eens terug zullen komen, beperk ik me voor nu tot een snelle verkenning in drie delen.

Deel I: trolleybussen
Bratislava kent een vrij omvangrijk netwerk van trolleybussen met een totale lengte van 47,5 km. Na een korte episode tussen 1909 en 1915 werd de trolleybus weer afgeschaft, maar in 1941 kwam hij weer terug en met wat ups en downs rijdt hij nog steeds. De afgelopen jaren, vanaf 2014, is het wagenpark volledig vernieuwd. Vrijwel alle diensten worden gereden door rode trolleybussen van het type Škoda 30 Tr SOR (4-deurs, 12 meter - 35 stuks), Škoda 30 TrDG SOR (4-deurs, 12 meter, kan ook op de motor rijden als gewone bus - 15 stuks) en Škoda 31 Tr SOR (5-deurs, geleed, 18 meter - 70 stuks). De bussen met een motor worden ingezet op lijn 210 (tegenwoordig lijn 40), die tussen het station en het busstation onder de draad rijdt en vervolgens als bus doorrijdt naar het winkelcentrum Eurovea aan de Donau.

Slechts een paar diensten in de avond op lijn 203 (tegenwoordig lijn 44) en op de nachtlijnen (N44, N47, N72) worden nog gereden met de oude gelede trolleybussen van het type Škoda 15 Tr die werden geleverd tussen 1990 en 1992. Een foto hiervan staat aan het einde van deel 1b van dit verslag - foto 70. ;)

Het trolleybusnetwerk was heel herkenbaar door lijnnummers in de 200, maar die zijn afgelopen jaar vervangen door lagere nummers waardoor de lijnen nu lukraak tussen de normale bussen genummerd zijn, al zit er wel een gedachte in de nummering. In september 2021 droegen de lijnen nog hun 200-nummers. Een schematische kaart van het trolleybusnetwerk in 2021:
Afbeelding

17. Lijn 212 staat met een Škoda 31 Tr SOR bij de halte Suchý mlyn. Over het viaduct loopt de spoorlijn Bratislava - Devínska Nová Ves (- Wien/Kúty).
Afbeelding

18. Vlak na hetzelfde viaduct komt lijn 211 voorbij met een Škoda 30 Tr SOR.
Afbeelding

19. Een buitenbeentje is lijn 33 die geïsoleerd ligt van de rest van het netwerk en vanaf de tramhalte Riviéra een heuvel op rijdt naar de wijk Dlhé diely. Speciaal voor deze nieuwe lijn zijn in 2006 zes trolleybussen aangeschaft van het type Škoda 25 Tr Irisbus (4-deurs, geleed, 18 meter, kan ook op de motor rijden als gewone bus), waarvan er in de praktijk veel minder inzetbaar zijn en die vrijwel altijd alleen op deze lijn rijden. Een ritje hiermee kon niet ontbreken: hier zien we lijn 33 bij het beginpunt Riviéra.
Afbeelding

20. Het interieur van dit voertuig is precies wat je ervan verwacht. De voorste deur wordt niet gebruikt, in verband met corona.
Afbeelding

21. Hier zien we hetzelfde voertuig nog eens, op de keerlus bij het eindpunt in Dlhé diely met nog een "gewone" 31 Tr ervoor.
Afbeelding

22. En op de terugweg naar beneden met die 31 Tr kwam ik nog een tweede 25 Tr tegen.
Afbeelding

23. Tot slot van dit korte inkijkje in de wereld van de trolleybussen dan nog een interieurfoto van de 31 Tr die mij terug naar beneden naar de tram bracht.
Afbeelding

Deel II: trams
Ook het tramnetwerk heeft de laatste jaren een aantal moderniseringen ondergaan, met een nieuwe lijn de Donau over naar Petržalka (waarvan het tweede deel nu wordt aangelegd) en bijbehorend nieuw materieel. Ook dit nieuwe materieel is rood, gebouwd door Škoda en stroomde in vanaf 2014: 30 tweerichtingstrams van het type Škoda 30 T ForCity Plus en 30 éénrichtingstrams van het type Škoda 29 T ForCity Plus. Dit is het enige trammaterieel dat toegankelijk is voor mindervaliden en het enige trammaterieel met airco. Op lijn 3, die naar Petržalka rijdt, worden uitsluitend de nieuwe tweerichtingstrams ingezet. Op de overige lijnen rijden de nieuwe trams (voornamelijk de éénrichtingstrams) om en om met ouder materieel zodat iedere tweede rit toegankelijk is. Alleen op spitslijn 7 rijdt uitsluitend ouder materieel.

Een schematische kaart van het tramnetwerk in september 2021:
Afbeelding

24. Lijn 1 richting Námestie Ľudovíta Štúra heeft net de halte Jesenského verlaten en de bestemmingsdisplay alvast op Hlavná stanica (centraal station) ingesteld. In Bratislava hoort daar dan ook het pictogram van een trein bij: vroeger een stoomtrein, maar tegenwoordig een elektrische.
Afbeelding

25. Lijn 4 richting Dúbravka bij de halte Kráľovské údolie. Het traject van het centrum naar Karlova Ves en Dúbravka is in 2020 gemoderniseerd en loopt voor een groot gedeelte tussen de rijbanen van een grote weg in.
Afbeelding

26. Lijn 9 richting Ružinov verlaat zijn beginpunt Kútiky in Karlova Ves. De volgende halte is al in zicht.
Afbeelding

27. Lijn 4 richting Zlaté piesky verlaat het beginpunt Pri kríži in Dúbravka. De éénrichtingstrams hebben uiteraard geen cabine aan de achterkant, ...
Afbeelding

28. ... in tegenstelling tot de tweerichtingstrams op lijn 3. Hier verlaat er net eentje de halte Šafárikovo námestie om de brug over te steken richting Petržalka. Het spiegelt een beetje, maar als je goed kijkt kun je zien dat deze tram wél een cabine aan de achterkant heeft.
Afbeelding

29. Gelukkig is er naast het moderne spul ook nog oud materieel en omdat dit om en om met het nieuwe materieel rijdt hoef je nooit heel lang te wachten. De Tatra T3 is nog niet uit het straatbeeld verdwenen. In totaal zijn er tussen 1964 en 2007 maar liefst 194 geleverd, waarvan er nu nog 48 in allerlei gemoderniseerde varianten in dienst zijn. Deze twee rode stellen zijn van het type Tatra T3P en verzorgen lijn 4 richting station Nové Mesto.
Afbeelding

30. Hier het interieur van deze tram. Overigens is de tramhalte bij station Nové Mesto de enige halte op het netwerk waar alleen oude trams komen, aangezien lijn 4 om en om naar Zlaté piesky (met nieuw materieel) en station Nové Mesto (met oud materieel) rijdt.
Afbeelding

31. Dit voertuig heeft uiteraard ook geen cabine achterin, wat mooie uitzichten zou kunnen opleveren... als de ramen niet besmeurd waren met graffiti. -0-
Afbeelding

32. + 33. Nu wil het toeval dat ik hetzelfde setje trams later die middag nog eens tegenkwam, maar nu in het centrum op de terugweg naar Dúbravka, bij het Námestie Ľudovíta Štúra.
Afbeelding

Afbeelding

34. Zoals je inmiddels wel door zult hebben, is rood de nieuwe kleur van het vervoersbedrijf van Bratislava: DPB. Maar er rijden ook nog altijd trams rond in het rood-crème-kleurenschema uit 1935. Zoals dit setje trams van het type Tatra T3G op lijn 4 naar Dúbravka bij de halte Kráľovské údolie.
Afbeelding

35. Deze trams hebben ook nog altijd de oorspronkelijke plastic stoeltjes. Nostalgie! Ik heb met name goede herinneringen aan het stoeltje boven de verwarming in de winter: dat wordt zo bloedheet dat het haast onmogelijk is om er op te zitten. :mrgreen:
Afbeelding

36. + 37. Ook nog in de oude kleurstelling rijden een aantal trams van het type Tatra T6A5. Hiervan werden er 58 geleverd tussen 1991 en 1997 en ze rijden nog alle 58! Zoals deze twee setjes op lijn 9 bij het eind- en beginpunt Astronomická in Ružinov.
Afbeelding

Afbeelding

38. Deze tram heeft nog zijn oorspronkelijke stoelen. :D Zie je trouwens boven de deur die lastig bereikbare groene knop met "znamenie vodičovi"? Daar moet je op drukken als je contact wilt met de bestuurder. In de oude trolleybussen moest je ook altijd boven de deur op zo'n knop duwen voor haltes op verzoek. Meestal wilden daar dan per se schuifelende bejaarden uitstappen die niet goed bij de knop kwamen en kans liepen al hun botten te breken, zeker in zo'n op en neer vliegende bus. :')
Afbeelding

39. In het tweede stel vond ik een nog authentiekere knop: 2x drukken voor het uitstappen van reizigers met beperkte mobiliteit (ja, echt waar, dat is dus die wankele bejaarde met zijn wandelstok die al zijn botten breekt als hij probeert die knop te bereiken, een kinderwagen valt hier officieel niet onder :') ), en 4x drukken voor een noodstop. (In de trolleybussen stond daar dan ook nog: 1x drukken voor een halte op verzoek en mocht je ook 2x drukken als je met een kinderwagen wilde uitstappen.)
Afbeelding

40. De Tatra T6A5 rijdt ook in iets andere varianten: zo trof ik nog een setje op lijn 4 in de blauwrode kleurstelling die in de jaren '90 werd ingevoerd en die de trams van latere deelseries al sinds het prille begin hadden. Ook hadden deze trams al meteen een moderner soort deur.
Afbeelding

41. En tot slot rijden deze trams ook rond met totaalreclame, zoals dit groene setje op lijn 9 bij de halte Kráľovské údolie.
Afbeelding

42. + 43. Nu hebben we bijna al het materieel gehad, alleen de gelede Tatra K2 ontbreekt nog in het lijstje, die overigens alleen in meerdere gemoderniseerde varianten van het type K2S rondrijdt. Van de tussen 1969 en 1983 en in 2007-2009 geleverde 89 + 9 = 98 trams (de laatstgeleverde in een moderne variant) zijn er nog 37 in dienst. En laat ik er nou net een getroffen hebben op spitslijn 7 op het centraal station met bestemming station Vinohrady (= Wijngaarden).
Afbeelding

Afbeelding

44. En hier dan nog het interieur. Merk op dat het buitendisplay weliswaar een moderne elektrische trein toont, maar het rode LED-display binnenin nog steeds een stoomtrein. (Sorry voor de paal die er deels voor zit). En merk ook op dat ook in deze tram nog een knop boven de deur zit om de bestuurder te kunnen bereiken, zo mogelijk nog slechter bereikbaar dan in die andere tram. :')
Afbeelding

Deel III: treinen
Geen zorgen, dit deel wordt geen uitgebreide verhandeling, maar slechts een collectie losse foto's. 8-)

45. Eenmaal op station Vinohrady aangekomen met lijn 7, dacht ik, laat ik eens een kijkje nemen op het station. En wat tref ik daar aan? Een Eurocity, met een hoop passagiers, die defect staat te wezen. :') Ik dacht eigenlijk eerst dat de locomotief Mikos heette. :mrgreen: Maar bij nadere inspectie blijkt het Mikeš te zijn.
Afbeelding

46. Nadere inspectie wijst uit dat het om EC 173 Hungária gaat, van Hamburg naar Budapest. Die is dan zo'n half uur vertraagd nu en blijkbaar vlak na vertrek vanaf Bratislava hl.st. stuk gegaan.
Afbeelding

47. + 48. Op het perron staan mensen te wachten op de stoptrein naar Nové Zámky, die 10 minuten geleden had moeten vertrekken maar alvast met +40 staat aangekondigd. Ik heb het wel weer gezien op station Vinohrady en hoef gelukkig niet naar Nové Zámky.
Afbeelding

Afbeelding

49. Brr, snel weg hier.
Afbeelding

50. Een dag later kom ik nog bij station Nové Mesto, waar ik iets bij het postkantoor moet afgeven en maar meteen van de gelegenheid gebruikmaak om een retourtje naar station Predmestie te doen. Het is hier al net zo'n ononderhouden gribus als bij Vinohrady. Voor de busliefhebbers ook nog een bus, rood uiteraard. :mrgreen:
Afbeelding

51. Geen wonder dat men hier alleen maar oude trams heen stuurt, het tramspoor is in niet zo'n beste staat. :')
Afbeelding

52. t/m 55. Flitsbezoekje aan station Bratislava-Predmestie, dat bij station Vinohrady ligt maar dan aan de overkant van de weg.
Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

56. t/m 58. En nog een paar sfeerfoto's van station Bratislava-Nové Mesto. Zodra ik echter merk dat er ook een spotter staat te fotograferen, maak ik dat ik wegkom. :mrgreen:
Afbeelding

Afbeelding

Afbeelding

59. In de tunnel naar de stationshal tref ik nog een naargeestige muur met de mededeling dat "in deze ruimten een antigraffiti-opdruk is aangebracht". De mededeling heeft zelf wel wat weg van een graffito. :')
Afbeelding

Epiloog
Een paar beelden van de stad mogen natuurlijk ook niet ontbreken. Ik beloof dat we hier nog een keer terugkomen om de bezienswaardigheden uitgebreider te bekijken!

60. Toeristen kunnen een rondrit maken in een rode Oldtimer: de zogeheten Prešporáčik. (Bratislava heeft vele namen, waaronder Prešporok of Preßburg in het Duits.) Ik heb het zelf nog nooit gedaan, misschien leuk voor een volgende keer.
Afbeelding

61. Het vertrekpunt van deze ritten is bij het oude nationale theater, een prachtig gebouw. Ik heb hier de afgelopen jaren meerdere keren een opera gezien, schitterend, maar helaas is het oude theater inmiddels buiten gebruik. Het nieuwe theater ligt aan de rand van het centrum en heeft veel minder sfeer, zoals dat met nieuwe theaters gaat.
Afbeelding

62. Vlak bij dit theater ligt de halte Jesenského, die maar in één richting wordt bediend. In de andere richting vinden we daarom nog een oud type haltebord. Hier vertrekken volgens het haltebord toeristische ritten per tram. De halteborden zagen er oorspronkelijk allemaal zo uit, met kleine vierkante bordjes met lijnnummers die op het rode raster geschroefd waren. Op foto 17 kun je door de bomen nog zo'n haltebord zien. ;) De meeste haltes hebben inmiddels de nieuwe halteborden, die je op een hoop foto's in dit verslag terugziet, met gedrukte witte bordjes met lijnnummer en bestemming die in de haltepaal geschoven kunnen worden.
Afbeelding

63. Midden in het centrum is dit één van de zijden van het centrale plein: Hlavné námestie. We zien hier het oude raadhuis.
Afbeelding

64. Om half negen is het in Bratislava al donker en dus sluiten we dit deel van het verslag af met een avondfoto van kasteel en kerk. En niet de eerste de beste kerk: in de Sint-Maartenskathedraal werden tussen 1563 en 1830 elf koningen van Hongarije en acht koninginnen gekroond.
Afbeelding

Dit deel van het verslag was wat meer OV dan bezienswaardigheden. Ik heb geprobeerd er een informatief verhaal van te maken; ik hoor graag of dat zo in de smaak viel. Suggesties en opmerkingen welkom!

In deel 2b reizen we door naar Praha en nemen we een kijkje op station Masarykovo nádraží tijdens de Pražský železniční den, de Praagse spoordag, waar een hoop museummaterieel acte de présence geeft. Ook verkennen we Praha verder met de nostalgie van een oude houten museumtram en maken we ons langzaam klaar voor een tocht in de beloofde tunnels. (Overigens heb ik in Bratislava ook gebruik gemaakt van de 792 meter lange tramtunnel onder het kasteel door, maar daar heb ik dan weer geen foto van... :') )
Gebruikersavatar
Daniel
OVNL-bestuurslid
Berichten: 39114
Lid geworden op: zo 09 mar 2008, 16:29
Locatie: Amersfoort
Contacteer:

Re: Langs Donau en Moldau: Door tunnels en barelen (deel 2a) [64 foto's]

Bericht door Daniel »

Leuk verslagje :pos:
Schapekop in de Keistad
Dagelijks Amersfoort - Veenendaal-De Klomp en weer terug...

Mijn foto's: https://www.flickr.com/dbleumink/
Gebruikersavatar
Cookie
Oud-beheerder OVNL
Berichten: 1671
Lid geworden op: zo 09 mar 2008, 17:06

Re: Langs Donau en Moldau: Door tunnels en barelen (deel 2a) [64 foto's]

Bericht door Cookie »

Eindelijk tijd gehad om te lezen, leuk deel :pos: . Lekkere drukknoppen ook in de trams _O-

Klein detail: de schematische kaart van het tramnetwerk in september 2021 doet het niet bij mij.
umbusko
Donateur
Berichten: 5284
Lid geworden op: zo 28 okt 2018, 16:45
Locatie: Maastricht/Berlin

Re: Langs Donau en Moldau: Door tunnels en barelen (deel 2a) [64 foto's]

Bericht door umbusko »

Dat is vreemd, bij mij doet hij het wel. Hier nog eens de rechtstreekse link:
https://imhd.sk/ba/media/mn/00002496/El ... 210605.pdf

Dank voor de reacties, ik hoop snel aan het volgende deel toe te komen.
Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 16 gasten