Bovenstaand citaat komt uit mijn jaaroverzicht van 2022. Al lange tijd had ik een lap tekst gereed, maar de foto's moest ik nog selecteren, bewerken uploaden, tekst aanpassen. Je weet wel. En daar kwam het steeds niet van. Anyway, 2022 was een druk jaar voor mij. Met name de keuze om een bestuursjaar bovenop m’n studie te doen en in het weekend te werken heeft er voor gezorgd dat ik weinig vrije tijd overhield. M’n gemiddelde week was dan ook niet veel meer dan studeren, delegeren, (zuipen) en beide dagen in het weekend werken. Oh ja, en om het leven nog ietsje moeilijker te maken heb ik hier tussendoor ook nog m’n rijbewijs gehaaldGebruikersnaam schreef: ↑ma 02 jan 2023, 12:53 Op 21 augustus heb ik Nederland gedag gezegd voor de rest van het jaar en gebruikte ik m’n impulsaankoop om per trein naar een ander land te gaan. Waar? Dat zie je vanzelf (of kijk even rechts bij m’n profiel als je te nieuwsgierig bent). Binnenkort komt er nog een reisverslag van (hoop ik tenminste). Zie dit alvast als een sneak-peak![]()

Maar waarom dan dit reisverslag, als ik in de zomervakantie niks doe? Nou, het volgende academisch jaar zou ik niet beginnen in Nederland, maar in het noordelijke Estland. En ja, dat is het noorden, als je oosten zegt worden ze boos, wat gezien de geschiedenis begrijpelijk is. Het is dan ook een trots land. Trots op de onafhankelijkheid, trots op de taal, trots op de cultuur, trots op de ‘vergevorderde digitalisering’, trots op alles.
Throwback naar mei 2022. De meeste zaken voor het verblijf in Estland had ik geregeld, behalve de reis zelf. Gelukkig bestond Interrail afgelopen jaar 50 jaar, en tijdens een impulsieve actie besloot ik een 2 maandenticket te kopen voor tweehonderd-zoveel euro. Ik had, behalve de twee midweekjes, toch geen plannen en kocht dus een ticket zodat ik tijdens de zomervakantie nog een aantal keer op pad kon, zoals het nabijgelegen Duitsland. Dat slechts een schamele 9 dagen na mijn bestelling de Bundesrat met het 9-Euro-Ticket instemde vergeten we maar even


We schrijven een zondagochtend in de Bijbelbelt. Helaas is men druk bezig met de verbouwing van Ede-Wageningen en rijden er geen treinen. We besloten daarom om in Apeldoorn op te stappen op de IC Berlijn. M’n ma zou ons wegbrengen, maar zij vond het wel leuk als ik achter het stuur zou kruipen. Zo geschiedde mijn voorlopig laatste autoritje, want in Estland heb ik geen enkele keer een auto bestuurd.
1. Eenmaal op het station begint de dag goed, IC Berlijn 143 staat niet op de borden



Gelukkig mochten we in Deventer de Sprinter inhalen. Aankomst +18. In Almelo mochten we bij de inrijder wachten, waardoor we nog steeds +18 hadden. Trein 143 met 18 minuten vertraging betekent dat je in Hengelo precies in de Blauwnet-knoop uitkomt, dus bij de inrijder van Hengelo mochten we weer een poosje stilstaan

2. Uiteraard bekeek ik de locwissel even. Loc 101 115 mocht het zaakje in Duitsland naar Berlin Ostbahnhof trekken. Een rangeerder van de BE kon ik overigens niet waarnemen, maar wie weet keek ik met m'n neus.

Uiteindelijk bedraagt de schade in Berlin Spandau zo’n 30 minuten. Met name de flessenhals Minden – Hannover was goed druk. Hoewel zowel pa als ik een Interrail pas hebben, kochten we wel een 9-Euro-Ticket, zodat we ook met de metro naar het hotel konden (anders was het een half uur lopen vanaf Zoologischer Garten). Toch nog een 9-Euro-Ticket dus

3. Helaas waren we door het half uurtje vertraging te laat voor een spoedbezoek aan het Deutsches Technikmuseum.


Na een bezoek aan het Topographie des Terrors was het etenstijd. Met de U-Bahn reisden we af naar Kreuzberg waar ik een Pakistaans restaurant kende.
4. Na het eten liepen we via de Oberbaumbrücke…

…naar het Ostbahnhof. Aldaar pakten we de S-Bahn. Mijn vader wilde bij het loket nog een reservering maken voor de terugweg, dus stapten we bij Hauptbahnhof uit. Eenmaal op de borden kijkende zag ik dat er een trein naar Stockholm aangekondigd stond.
5. Dat was uiteraard de Snalltaget die door WFL-loc 112 035 getrokken werd. Helaas kon vanaf het S-Bahn-perron alleen een foto van de zijkant gemaakt worden.

In augustus wordt het al weer snel donker

De volgende dag was een dag zonder reisplannen, ergo een dagje Berlijn. Op mijn ‘to visit’-lijstje stond nog altijd het DDR-museum. Per U- en S-Bahn gingen we naar halte Hackescher Markt. Klein stukje lopen, en vlakbij het Museumsinsel konden nog twee treinen op de foto.
6. Allereerst de (denk ik) RE1 naar Brandenburg Hbf, geduwd door een DB Baureihe 182.

7. En vervolgens het Poolse broertje die met EuroCity 57 net begonnen is aan de reis naar Przemysl Gl.

Tijd om naar het museum te gaan! Na wat ijverige blikken vond men dat ik op vertoon van mijn studentenpas daadwerkelijk in aanmerking kwam voor het studententarief.
8. Veel foto’s heb ik niet gemaakt, het was om 11:00 al aardig druk namelijk. Wel kon ik deze prachtige analoge camera’s digitaal vastleggen.

Het DDR-museum zou ik zeker een keertje bezoeken, maar niet in het toeristenhoogseizoen. Daarnaast is het ook merkbaar op toeristen gericht en is het niet super groot. Met een uur waren we dan ook al wel klaar.
9. Toeristentrekpleister Fernsehturm am Alexanderplatz mag natuurlijk niet ontbreken.

Onderweg ook nog een Berlijnse souvenir gehaald. Toen ik in 2019 in Berlijn was had ik een Ampelmann sleutelhanger al gekocht, alleen die was nog hetzelfde jaar een keer van m’n sleutelbos gedonderd. Stand september 2023 zit ‘ie nog steeds aan m’n sleutelbos

10, 11 & 12. Met de benenwagen ging het nog naar de volgende typische Berlijnse toeristenhotspots




13. Uiteraard heeft Berlijn ook een aantal minder toeristische hotspots, zoals de Karl-Marx-Allee!


Na het aanschouwen van deze architectuur was het weer tijd om ons te verplaatsen naar een ander deel van Berlijn.
14. Bij Neukölln zijn nog een aantal sporen klassiek beveiligd met armseinen.

15. Ondertussen passeert de S45 naar de luchthaven….

16. … en ook nog de S46 naar Westend de lens.

17. Na het doorkruisen van een gevoelsmatig wat ongure buurt (


Hierna was ik het oneens met mijn benen, dus gingen we terug naar het hotel. Na vlakbij het hotel gegeten te hebben maakten we weer dankbaar gebruik van het 9-Euro-Ticket en reisden we af naar Berlin Alexanderplatz. Onder het genot van een of ander gekkie protest konden een aantal treinen vastgelegd worden.
18 & 19. Allereerst een koppeltje Talenten als RB14 naar Nauen.


20. En de 182 010 die de RE1 naar Magdeburg mocht duwen.

21. Een blik op de Fernsehturm vanaf het S-Bahn perron.

De reden dat we naar Alexanderplatz waren gegaan, was omdat ik niet tevreden was met foto 5. Helaas wordt het eind augustus altijd eerder donker dan ik hoop/denk, dus nadat de Snalltaget nog steeds niet voorbij was gekomen gingen we naar het Hauptbahnhof. Uiteraard rijden we parallel aan de Snalltaget zodra onze S-Bahn vertrekt

22. Op het Hauptbahnhof kon gelukkig nog wel een plaatje gemaakt worden.


Inmiddels rijdt de Snalltaget niet meer met een oude locomotief van WFL maar met een Vectron zodat een locwissel niet meer nodig is. We schrijven intussen negen uur ’s avonds en dus was het tijd om naar het hotel te gaan. De volgende dag zouden we Berlijn verlaten, dus wilde ik het een en ander inpakken, zodat ik dat de volgende ochtend niet hoefde te doen.
De volgende ochtend reisden we weer naar het Hauptbahnhof. Aldaar zou onze trein van spoor 11 vertrekken, maar door de nodige vertragingen werd dat spoor 12 en iets van 5 minuten later dan gepland. Iets van een Wagenstandanzeiger kon ik niet vinden (net zoals de meeste anderen) dus een ware volksverhuizing vond plaats toen de trein eenmaal binnenkwam.
23. De locomotief die ons naar Warschau gaat brengen is de 370 006.

Ten oosten van Berlijn was ik nog nooit eerder geweest, dus ik probeerde met name van het landschap te genieten. Bij Rahnsdorf verbaasde ik mij nog over een oude tram, en pas bij Erkner hield de S-Bahn een keertje op. Wist ik veel


Al de hele weg zat er achter ons een oud vrouwtje die maar niet stil kon zitten. Na Kutno wordt het al helemaal een debacle als ze er achter komt dat we niet naar Warszawa Centralna maar naar Gdańska reizen


In Warschau moeten we ook de metro hebben. Nadat mijn pa z’n zitplaatsreservering voor de terugweg heeft geboekt kunnen we ons geluk beproeven bij de kaartjesautomaat voor de metro. Om een of andere reden pakt ‘ie geen van onze bankkaarten, dus op hoop van zege proberen we bij een geldautomaat wat zloty’s te pinnen. Gelukkig lukt dat wel en voor nog geen appel en een ei kunnen we naar ons hotel, ‘slechts’ 2 metrohaltes verder. Dat de afstanden tussen metrostations wat groter zijn dan in bijvoorbeeld Parijs of Berlijn wist ik niet, zodoende zitten we toch al gauw 5 minuten in de metro.
Na ingecheckt te zijn besluiten we Warschau te verkennen en een restaurant op te zoeken. Daarnaast zoeken we het centraal station op en de plek waar mijn bus de volgende dag vandaag zou vertrekken.
24. Nog voordat we de straat van het hotel uitgelopen waren stuitten we op iemands huisdieren…


25. Onderweg naar het centraal station komen we nog langs het Paleis van Cultuur en Wetenschap, een opvallend gebouw tussen het verder moderne Warschau.

26. Vanaf station Centralna vertrekken eigenlijk helemaal niet zo veel treinen. Het lokale en regionale verkeer wordt via een ander station een paar honderd meter afgewikkeld en is dus niet te zien op het centraal station. Tijdens de 20 minuten dat we er waren was er dan ook maar één trein, treinstel ED250-005, de EIC 5308 naar Rzeszów Główny.

De combinatie van een bezoekje aan het centraal station en een leuk restaurantje vinden was niet zo’n goeie. Uiteindelijk wel ergens kunnen eten uiteraard, maar bijzonder was het niet.

27. Na het eten lopen we naar de Wisła. Onderweg komen we nog langs het Pomnik Chwała Saperom. Het monument is 30 jaar na het einde van de Tweede Wereldoorlog onthuld ter nagedachtenis aan hen die zijn begonnen met de wederopbouw van Warschau. De pilaren symboliseren een ontploffende mijn.

28. Op de Wisła wordt nog gewoon gevist.


Het wordt intussen alweer donker en derhalve maak ik geen foto’s meer. Na een flinke wandeling komen we terug bij het hotel.
Weer een nacht verder, en het is weer tijd om verder te reizen. We doen het rustig aan ’s ochtends en rond 11 uur lopen we langzaam richting het station. M’n pa naar Centralna om de EuroCity naar Duitsland te pakken, ik naar de bushalte om daar per LuxExpress naar Kaunas verder te reizen. Veel zin om foto’s te maken heb ik niet en aangezien ik met een flinke bepakking onderweg ben geloof ik het allemaal wel. Helaas vertrekt de trein van mijn vader eerder dan mijn bus, dus uitzwaaien zat er voor mijn vader niet in.

Onze wegen scheiden en nadat ik bericht krijg dat mijn pa de trein gehaald heeft komt mijn bus eraan. Bij LuxExpress kan je kiezen welke plaats je wil, dus als je op tijd bent met boeken dan kan je een raamplaats kiezen. Onderweg luister ik vooral muziek en kijk ik vooral naar buiten, af en toe pak ik nog eens een gratis koffie. Voor een paar tientjes is het geen straf om met deze maatschappij te reizen

29. Vanuit de bus maak ik nog een foto vlak voordat ik op de bestemming arriveer.

30. Een tergend lange rit later, en ik ben in Kaunas! De tijd is een uur vooruit gegaan, dus het is al 20:00 tegen de tijd dat ik in Kaunas ben. Hoewel de bus hartstikke comfortabel is, was ik wel moe en ging ik dus zo snel mogelijk op zoek naar wat te eten. Na het vinden van een Subway eet ik daar een flink belegd broodje als avondmaal en tegen 21:00 arriveer ik bij mijn hotel…


31. Very bad was het overigens niet, eerder een absurdistisch gestileerd hotel voor een schappelijke prijs


Bij terugkomst van mijn korte wandeling raak ik aan de praat met de eigenaar op het terras, iemand die geïnteresseerd is in zijn gasten en het hotel met veel plezier lijkt te runnen. Hij vraagt mij onder andere waarom ik in Estland of all places ga studeren, maar vond het gelijk heel avontuurlijk dat ik deze hele tocht over land aflegde. Toen ik vertelde dat ik helaas geen tijd had om Kaunas te bezoeken zei de eigenaar dat ik nog een keer terug moest komen (en daar heeft hij eigenlijk wel gelijk in


32. Het uitzicht vanaf het terras is wel erg mooi aangezien het op de rand van een heuvel ligt.

33. Ik vertrek uiteindelijk ruim op tijd zodat ik m’n weg op het station nog kan vinden. Er heerst blijkbaar een fotografeerverbod op alle stations in Litouwen, en aangezien het in de stationshal aangenaam koel is blijf ik lekker op m’n achterwerk zitten totdat vertrektijd van de trein nadert. Uiteraard maak ik zo rebels als dat ik ben een foto met m’n telefoon van de stationshal,


34. Tegen de tijd dat de trein gearriveerd is verplaats ik mij naar de zinderende hitte, en zie ik deze wegwijzers. Amsterdamas 1576 km, Roterdamas 1613 km


Van Kaunas reis ik naar Vilnius per trein. Het busstation van Vilnius ligt vlak naast het treinstation, dus tijdens mijn overstap van een krap uur zoek ik nog een bakker in plaats van een dure kiosk met alleen maar droge broodjes. Gelukkig slaag ik in die missie, dus met het nodige proviand gaat het weer per Luxexpress verder naar Riga.

35. Na eindelijk begrepen te hebben hoe het OV-systeem in Riga werkt kwam ik eindelijk aan bij m’n hotel. Een paar straten verderop was gelukkig een burgertent waar ik eindelijk m’n buikje kon vullen.

Tijdens mijn gehele verblijfsduur in de Baltics was ik nog verbaasd dat Leffe blond bijna overal te vinden is

De volgende dag heb ik een vrije dag in Riga. En daar ben ik blij mee ook. M’n voorbereiding voor deze dag was 0,0


36. Nadat ik er achter kwam dat het Letse spoorwegmuseum aan de overkant van de rivier lag, besloot ik daar naar toe te gaan. Voor €3 ben ik binnen. In de tentoonstelling, onder andere deze kaart, zelfs Den Haag staat er op.

37. Het museum heeft een grote hal, maar die is eigenlijk zo goed als leeg. In plaats van de cabine van de locomotief afsnijden had net zo goed de complete locomotief er kunnen staan.

38. Buiten was het een stuk interessanter. Zo stonden er twee stoomlocomotieven, waaronder deze. Bekend model, nietwaar? Het is inderdaad één van de vele Duitse Baureihe 52-locomotieven. De kleuren voelen alleen wat onwennig als je zwart met rood gewend bent


39. Wat mij in Oost-Europa altijd blijft fascineren zijn de dubbellocomotieven. In het museum stond er ook eentje.

40. Verder stond er nog een andere Sovjet-productie, namelijk een half ER2-treinstel. Deze treinstellen maken tot op de dag van vandaag nog de dienst uit op de Letse spoorwegen, al vindt anno 2023 wel de eerste instroom van nieuw materieel plaats.

41. Een overzichtsfoto van het museum tot slot. Veel bijzonders was het eerlijk gezegd niet en na het uitvoerig lezen van alle bordjes (gelukkig wel in het Engels) ben ik een uurtje later wel klaar. Voor 3 euro mag je echter niet klagen


42. Het museum ligt vlak bij de rivier, en ik loop wat langs de rivier richting de spoorburg. Onderweg maak ik een paar foto’s van oude stad van Riga, die aan de overkant van de rivier ligt.

43. Bij de spoorburg aangekomen bleek dat er twee treinen op 5 minuten afstand zouden komen. Die heb ik dus even opgewacht. Allereerst ER2-8029 als trein 6419 naar Sloka. Zoals ik een paar foto’s terug schreef maken de ER2-treinstellen nog altijd de dienst uit, maar zoals je kan zien zijn ze intussen wel gemoderniseerd.


44. En als tweede nog een ER2-treinstel, meest recent gemoderniseerd gezien de kopvorm, als trein 6723 naar Jelgava.

45. Riga is een leuke oude stad om een keertje door rond te dwalen. Tegelijkertijd is het ook erg toeristisch. Aan de rand van de oude stad ligt uiteraard een gracht. Het doet me een beetje denken aan het Zocherpark in Utrecht, dat voorheen ook de rand van de stad markeerde.

46. Ook in Letland zijn ze trots op de onafhankelijkheid en heeft men het niet zo op de Sovjettijd (op z’n zachtst gezegd). Dit metershoge vrijheidsmonument staat er ter nagedachtenis van de omgekomen soldaten tijdens de Letse Onafhankelijkheidsoorlog. De tekst betekent trouwens ‘voor vaderland en vrijheid’.

47, 48 & 49. Nog wat foto’s uit de oude stad. Het Middeleeuwse karakter wordt nog altijd graag benadrukt.



50. De ‘toeristentrekpleister’ van de stad is blijkbaar dit gebouw, het katjeshuis. Er gaan twee verhalen de rondte over de legende achter de katjes. De variant die het meest aan toeristen wordt verteld is dat de eigenaar van het gebouw destijds niet welkom was bij het handelsgilde van Riga, en daarom twee koperen beelden van boze katten op het dak had geplaatst, met de staart richting het handelsgilde. Ergo, iemand had geld te veel


Na de binnenstad wel weer gezien te hebben ga ik terug naar het hotel. Ik besluit om weer bij dezelfde burgertent te eten als gisteren (foto 35) en wederom is er weer basketbal op de televisie.
51. ’s Avonds maak ik nog een wandeling langs de rivier en neem ik wat foto’s. Riga is zoals je kunt zien niet één en al oudheid.

52. Toch blijft het zicht op de oude stad minstens zo mooi als je het mij vraagt.

53. Ik ben wederom bij de spoorbrug. Een onbekend ER2 treinstel nadert station Riga. Op de achtergrond trouwens een erg stalinistisch gebouw. Het is de Letse wetenschapsacademie. De vele hijskranen helemaal links zijn bezig met de verbouwing van het station van Riga. Het station wordt verbouwd vanwege het Rail Baltica project. Misschien dat ik ooit nog naar Tallinn kan reizen met een hogesnelheidstrein in 1 dag


54. En een paar minuten later volgde een tweede trein. Voor de variatie nu een iets andere compositie.

Hierna ging ik weer terug naar het hotel om m’n spullen in te pakken. De volgende dag is het laatste deel van de reis. Vanaf Riga ga ik per trein naar de Estische/Letse grens. Lekker een aantal uur in een stokoude Sovjet-rammelbak.


De ramen kunnen vanzelfsprekend open en dus maak ik onderweg nog een paar foto's. In Riga is nog de nodige levendigheid te bekennen, maar naarmate we de stad uit zijn wordt het rustig. De spoorlijn is grotendeels enkelspoor, en op de meest verlaten plekken maakt de trein een stop. Een betonnen hok, stationsnaambord en wat gras markeren de gemiddelde halte. Typisch voor oud Sovjet-staten is dat de spoorweg door bebost gebied loopt met grote stroken gras direct naast het spoor. De reis loopt dan ook grotendeels door bos, weer wat anders dan de eindeloze graanvelden en kleine dorpjes zoals het geval was tijdens de busreis.
55. Dan komt de conducteur en roept in het Lets en basaal Engels om dat de volgende stop Valmiera is. Een intercom is er dus niet


Na een minuut vertrekken we weer. Dat gaat ongeveer als volgt. Een dieselmotor produceert een flinke roetwolk. Van achter krijg je een grote duw van de motorwagen en met horten en stoten komt er beweging in het gevaarte. Oh ja, de trein heeft overigens functionele Wifi!
56. Foto vanuit het raam ergens ten noorden van Valmiera.

57. Aangekomen in Valga, deze DR1A bracht mij naar Valga.

De overstap in Valga bedraagt een schamele 3,5 uur. Het eerste uur zit ik dan ook buiten in de schaduw van een boom. Het was intussen weer zo'n 30 graden namelijk. Ik begon mij intussen wel te vervelen, dus ging ik met mijn bepakking het stationsgebouw in. Behalve dat het binnen significant koeler is, ontdek ik ook gratis kluisjes



58. Valga is een grensstation, waar dus zowel Letse als Estische locomotieven te vinden zijn. Vooraan een Letse dubbellocomotief, achteraan drie Estische locomotieven voor het goederenvervoer.

59. Er is een loopbrug over het emplacement. Valga is vanwege zijn ligging nog een redelijk groot station. Het ligt dan ook aan de spoorlijn van Riga naar Pskov en Sint Petersburg, al zal het verkeer richting Rusland zeer beperkt zijn vanwege de oorlogssancties.

60. Iets verder kon de werkplaats gefotografeerd worden vanaf de loopbrug. En ja, u ziet het goed, een draaischijf! De locomotieven voor het goederenvervoer in Estland zijn uit Amerika geïmporteerd en omgebouwd naar Russisch breedspoor. De locomotieven worden nog gedraaid zodat de ‘juiste’ kant voorop staat.

61. Ik besluit een blokje om te lopen in de zinderende hitte. Een straatje in Valga, een godsverlaten vergeten plek waar geen zak te doen is, maar leuk ziet het er wel uit.


62. Als ik terugkom ben ik blij dat ik weer even kan afkoelen in de stationshal. Intussen is het Elron-treinstel binnen gekomen dat mij straks naar Tartu moet brengen. Rechts staat nog altijd het Letse treinstel


63. Aangezien het nog een uur duurt voordat de trein naar Tartu (en Tallinn) vertrekt, ga ik eerst even boodschappen doen. De trein naar Letland zou ook weer terug gaan, dus bij de overweg fotografeer ik de twee DR1A treinstellen die mij eerder naar Valga brachten.

64. Onderweg terug naar het station passeer ik nog deze monumentale locomotief.

Het laatste stuk naar Tartu heb ik geen foto’s gemaakt. Ik ben blij dat ik met m’n bepakking en al veilig ben aangekomen in m’n nederige stulpje voor het komende half jaar. Wellicht een beetje een saai einde zo zonder een foto van de eindbestemming. Gelukkig heb ik aardig de tijd gehad om foto’s te maken in Estland naast het studeren

Tot zover dit verslag. Helaas is het aantal foto's tussen Warschau en Riga wat beperkt en ligt de focus vooral op Berlijn en Riga, de locaties waar ik 2 nachten bleef. Voor de terugweg heb ik mijzelf voorgenomen om in elk geval meer aandacht te besteden aan Litouwen, maar dat komt nog wel


