Dit weekend was het 30 graden, ... en was er van alles te doen op OV-gebied in Berlijn. Nu heb ik me a) niet goed voorbereid, wilde ik b) na mijn recente reizen vooral bijslapen en ben ik c) geen spotter, maar een korte reportage leek me toch wel de moeite waard. Wel nog even de toevoeging dat de foto's dit keer met mijn telefoon gemaakt zijn.
Zaterdag: nieuw
Op zaterdag kreeg West-Berlijn eindelijk zijn nieuwe tramlijn. Nu is dat eigenlijk onzin, want het Hauptbahnhof wordt al jaren per tram bediend en dat ligt toch echt in het voormalige West-Berlijn. Maar nu is lijn M10 verlengd van het Hauptbahnhof tot metrostation Turmstraße, waarmee een veel groter deel van de wijk Moabit ook een tram heeft. Iets meer info op pagina 26 en 27 van dit magazine van de BVG. Wat je overigens gratis op metrostations en in voertuigen vindt.
De openingsrit vertrok om precies 12 uur 's middags van het Hauptbahnhof naar de Turmstraße. Vervolgens zou er rond 12:10 uur een speciale rit gaan rijden helemaal naar het Betriebshof in Köpenick (ca. 1,5 uur), waar een open dag was van 10 tot 17 uur. Door de recente omschakeling naar 750 V kon dat echter momenteel geen museummaterieel zijn en bovendien verwachtte ik massa's mensen, dus deze activiteit heb ik maar laten schieten. Om eerlijk te zijn heb ik heel Köpenick laten schieten. Ik vond het namelijk nogal ver weg, de 1:1 mockup van de nieuwe tram geloof ik wel, en voor de oude trams kom ik nog wel een andere keer.
Rond een uur of half zes dacht ik dan weer wel, laat ik even een ritje maken naar de Turmstraße. En zelfs toen was het er nog stervensdruk.
1. Tram M10 is net aangekomen op het eindpunt Turmstraße.
2. Na aankomst keren de trams via "het grootste tramwissel in Berlijn" met een gewicht van 77,6 ton.
3. En vervolgens gaat de tram weer terug.
4. Twee kerende trams op de twee keersporen.
Verder was er niet heel veel te doen, maar wel kreeg ik nog een stickervel, met daarop spreuken als "Hey Moabit!", "Hier lässt sich's kleben.", "Leiser geil." en "Willst du mit mir nahverkehren?".
5. Ik vond het een beetje suf om meteen rechtsomkeert te maken, en ben dus maar een hapje gaan eten in een nabijgelegen markthal. De fish & chips waren niet geweldig (de fish was beter dan de chips), maar er was ook een barretje waar ze tanks met Pilsner Urquell hadden hangen, dus dat was een mooie tweede stop. Wel nogal aan de prijs met €4,60, maar misschien moet ik maar niet naar Tsjechische kronen omrekenen.
6. + 7. Vervolgens was het tijd voor de terugreis. Uiteraard was het meteen een puinhoop. Ondanks dat de trams in een 5-minutendienst hadden moeten rijden, was het keerspoor leeg en het eilandperron vol, en na een minuut of 20 kwamen er 4 trams binnen 5 minuten. De eerste liet iedereen uitstappen en ging naar het keerspoor, de tweede idem dito, de derde liet mensen uitstappen en moest vervolgens blijven wachten op een vrij spoor, en de vierde stond voor de halte te wachten om binnen te mogen komen. Typisch. Tram 1 heb ik dus maar laten schieten, want die zat ramvol, maar met tram 2 een minuutje later was de terugreis prima.
Zondag: oud
Een van de redenen dat ik op zaterdag niet al mijn energie op wilde maken, was dat er op zondag nog een evenement gepland stond en dat ik daar eigenlijk veel meer zin in had. Traditionsbus Berlin organiseerde namelijk een groot evenement met een hele hoop bussen tussen Ruhleben (eindpunt U2) en Spandau en tussen Spandau en Staaken. De info is nogal summier: in hetzelfde BVG-magazine (pagina 34) las ik namelijk slechts twee dagen van tevoren over het evenement, maar ook op internet was weinig meer te vinden dan: a) een hele hoop bussen tussen 10 en 19 uur, b) lijnen 31 en 80, 3) gewone kaartjes geldig. Toen ik eens op de lijnennetkaart keek, bleken die lijnen 31 en 80 ook voormalige lijnen te zijn (weet ik veel
) en dus besloot ik aan het begin van de middag maar eens naar Spandau te trekken en maar te zien wat er gaande was.8. En zo was ik rond half 3 op station Spandau, waar ik geen flauw idee had welke halte ik moest hebben maar gelukkig vrijwel onmiddellijk twee oude bussen zag rijden, zodat ik een idee kreeg.
9. Daar dus!
Met een klein sprintje (het stoplicht was al groen), kon ik mooi aansluiten bij de rij om de achterste bus in te stappen. Die vervolgens links uit beeld reed, daar keerde, en nog een keer stopte op de plek vanwaar ik deze foto maakte.
10. Omdat ik van de achterkant was gekomen, had ik geen idee waar deze bus nou heenging, maar dat bleek al snel toen wij naar rechts afsloegen en de oude bus die naast ons stond naar links. Wij gingen richting Staaken. Rechtsonder staat dat inderdaad ook.
11. Op een gegeven moment zette de chauffeur bij een kruispunt voor het afslaan naar rechts zijn bus stil om snel een foto te maken van de tegemoetkomende bus die uit diezelfde straat kwam. Prima, dan doe ik dat ook.
12. Eindpunt: Staaken, Heidebergplan.
13. Op het midden van het plein stond een bus waar wat aan gesleuteld werd. Even later vertrok hij al pruttelend, maar ik heb hem de rest van de dag niet meer teruggezien.
14. Op foto 10 zag je een A4'tje met reclame voor Rundfahrten door Staaken, o.a. om 15:00 uur. Dat is het eerste wat ik er ergens over las en toen ik een rij zag staan voor deze bus op het Heidebergplan (het was inmiddels bijna 15:00 uur), gokte ik dat dat dan wel die tour zou zijn.
15. Verder stond hier ook nog deze prachtbus, waar je in kon maar die verder niet reed.
16. Normaal staat hier blijkbaar geen rondrit, maar een bibliotheekbus.
17. + 18. Drukte op het Heidebergplan: de rondrit, de bus waarmee ik aangekomen was en die weer terugging richting Spandau, en de pruttelende Persilbus.
19. Bij de rondrit vroeg ik maar eens hoe lang die zou gaan duren ("een minuut of 45-50") en ik dacht, ach waarom niet, en besloot mee te gaan. Voor €5 kreeg ik een mooi kaartje en kon ik plaatsnemen. De tour werd verzorgd door een man van rond de 70 die niet uit Staaken kwam maar er wel jarenlang als chauffeur had rondgereden, af en toe aangevuld door de man in het groene hemd die wel uit Staaken kwam. Hij had een microfoon bij zich en was daardoor relatief goed te verstaan, al kon ik niet alles volgen. Deels overstemde de herrie van de bus hem, deels was hij monotoon, deels kwam het door het Duits, en deels de cultuurbarrière vrees ik.
20. Dit is wel met afstand de meest Duitse activiteit die ik deze zomer heb meegemaakt, ik had het voor geen goud willen missen. "Ja, in dit huis woonden twee ingenieurs, dat mochten ze niet, maar hebben ze toch gedaan." "De naam Albrechtshof komt van een zekere Albrecht die hier landerijen had, verder is er weinig over bekend, maar dit hier is de laatste eik die nog zeker op dat landgoed stond." (een enorme boom trouwens, in een naargeestig terrein direct voor een Netto Marken-Discount, op kruipafstand van station Albrechtshof) "Hier was ooit de apotheek, volgens mij zit hier trouwens nog steeds een apotheek". Er ging wel even een voelbare golf van ongemak door de bus heen toen we langs wat seniorenwoningen reden en onze gids zei dat veel ouderen een andere plek zochten om te wonen omdat er ook mensen uit een andere cultuur waren komen wonen en dat soms wel lastig was.
21. Er reden echt behoorlijk wat bussen rond, en dus ook vanuit de bus zie je een hoop oud spul rondrijden. Schitterend, en tijd voor een wat droevig intermezzo. Waarschijnlijk is dit voorlopig de laatste keer dat een dergelijke grootschalige actie georganiseerd kan worden, want de huur van de stalling in Haselhorst loopt af en dus moet de vereniging binnenkort waarschijnlijk naar Rathenow verhuizen, een stuk buiten Berlijn. Zoals een van de medewerkers al zei: we werken met veel vrijwilligers, ook voor het onderhoud, en daar kun je niet van verwachten dat ze hun weekenden in Rathenow gaan doorbrengen.
Men hoopt nog altijd dat iemand kan ingrijpen, maar ziet het somber in.
22. Na 50 minuten zijn we weer terug op het Heidebergplan, waar alweer twee bussen klaarstaan voor de terugrit naar Spandau. De voorste zal ik niet halen, want ik wil nog even een kijkje nemen in dat hele oude exemplaar, maar met de achterste bus zal ik straks mee terug reizen.
23. t/m 25. Eerst dan maar eens het onderdek van dit oude geval.
26. Dan naar boven, zonder te stoppen.
27. t/m 30. En dan nog maar eens boven rondkijken. Als je goed kijkt zie je dat inmiddels ook een moderne BVG-bus verschenen is; die zijn ook gewoon blijven rijden.
31. Die Duitsers toch
32. En daarmee komt de tour van de Chlorodontbus ten einde.
33. Een laatste afscheid van de rondritbus ...
34 + 35. ... en dan wordt het weer tijd om terug te keren richting Spandau. De eerste chauffeur deed nergens moeilijk over, maar de chauffeur van deze bus heeft iedereen op de uitstaphalte (drie meter achter de instaphalte) laten uitstappen
dus er staat al een hele rij mensen klaar.
36. + 37. Dit keer ga ik bovenin zitten. De plaatsen voorin zijn uiteraard onmiddellijk bezet, dus neem ik plaats op de achterbank. Ook wel eens leuk.
38. De moderne Citaro van de BVG (die overigens precies dezelfde route volgt; wij rijden als "lijn 31" de route van lijn M32) komt leeg achter ons aan.
39. En voor de derde keer vandaag rijd ik het viaduct over bij station Berlin-Staaken. Normaal kom ik hier altijd met de ICE onderdoor; leuk om het ook eens van deze kant te zien.
40. De hele dag is er een flinke belangstelling voor de bussen: ze zitten allemaal vol, maar niet overvol.
41. t/m 44. Op weg naar Spandau (één lange, rechte weg), komen we weer het nodige aan oud spul tegen, en soms ook wat moderns. Terwijl we in de brandende zon staan te wachten op een rood licht, spreekt de chauffeur ons toe met wat info over de bus en een wens: "Geniet van het analoge leven, zonder smartphone, zonder QR-code, zonder ChatGPT, ... en zonder airco."
45. Mooi contrast zo, die nieuwe motor met die oude bus. Een motorrijder met korte broek en korte mouwen daarentegen, daar vind ik wel wat van.
46. Vanaf station Spandau rijdt onze bus verder als "lijn 54E" naar Ruhleben (ook een oude lijn, verder heb ik alleen "lijn 80" gezien maar de route is identiek). En ik zie een plekje voorin vrijkomen, dus verhuis ik van de achterbank naar de voorbank. Waar ik dan weer even weg moet, omdat de conducteur het koersbord komt vervangen en dat recht voor mijn knieën moet.
47. + 48. Uitzicht van de voorkant blijft natuurlijk het beste.
49. En ik heb ook nog
50. Hier nog even het interieur van deze bus. Het is slecht te zien, maar onder de spiegel zit een soort telescoopopening (afgesloten met een glaasje) zodat de chauffeur van beneden ook kan zien wat er boven gebeurt! Rechtsvoor overigens het luik waar het koersbord in moet.
51. + 52. Eindpunt Ruhleben.
53. + 54. Even later sta ik weer aan de andere kant van het metrostation om nog eens een andere bus uit te proberen richting Spandau. En dit geval is wel heel apart. Hier moet je juist achterin (= in het midden) instappen en mag je er bij de voorste deur alleen uit. Deze bus wordt bemand door een conducteur die eruitziet alsof hij minstens 80 is en alsof hij nooit gestopt is zijn beroep uit te oefenen.
Ook koop ik bij een andere medewerkster nog een brochure voor €6, met een hoop Duits geneuzel over lijnvoeringen waar ik waarschijnlijk nooit iets van zal begrijpen. Maar aangezien het hele evenement (in samenwerking met de BVG) "gratis" was, vind ik het wel aardig om de vereniging een klein beetje te sponsoren.
55. + 56. Eenmaal terug op Spandau, besluit ik de bus zonder mij verder te laten rijden naar Staaken en nog eens met een van de andere bussen naar Ruhleben te reizen. Ik hoef nog geen minuut te wachten.
57. Deze dubbeldekker is ook wel interessant, met de ingang alleen achterin en een zijpad bovenin langs banken voor vier.
58. + 59. En terwijl wij naar Ruhleben gaan, halen we de bus van net in die naar Staaken rijdt.
Onderweg naar Ruhleben komen we trouwens langs een grote open dag van de politie, een van de redenen dat de oude bussen juist op deze route rijden. Het traject naar Staaken wordt minder vaak bediend dan dat tussen Ruhleben en Spandau, waar nog wat extra bussen rijden. Die open dag van de politie interesseert me echter niet zo erg en het is er stervensdruk van wat ik uit de bus kan zien, maar echt massaal druk, dus dat laat ik maar even zitten.
60. + 61. Opnieuw: eindpunt Ruhleben. Overstappen op de metro.
62. t/m 64. Ik bevestig wat ik een klein half uur geleden al meende te zien: hier op Ruhleben is geen drinken te verkrijgen. Dus neem ik wederom een andere bus naar Spandau met het idee om daar in ieder geval iets te drinken te halen.
65. Voor het eerst heb ik een bus getroffen die niet van of naar Staaken rijdt. In Spandau moeten we allemaal uitstappen. Dat doe ik natuurlijk als allerlaatste.
66. En met deze laatste foto sluit ik dit verslag af. Ik ben drie uur op pad geweest van Spandau via Staaken, rondrit, terug naar Spandau en 2 slagen op en neer naar Ruhleben. Het was 30 graden, geen airco, en ik ben wel een beetje op. Ik heb lang niet alle bussen bereisd die rondreden, maar toch wel een heel goed beeld gekregen en ben al met al erg tevreden over deze geslaagde dag.
Ter conclusie, nog een paar afsluitende gedachten over deze dag. Ik vond het zeer geslaagd dat er zoveel reed dat je nergens over hoefde na te denken. Je kon de hele dag gewoon instappen en gaan. Tegelijkertijd zat geen enkele bus overvol, maar zaten ze wel allemaal vol. Dat is dus uitstekend afgestemd op het publiek. Het is jammer dat dit soort acties binnenkort niet meer mogelijk zullen zijn. Dat gewone kaartjes geldig zijn is natuurlijk super. Dat geeft een enorme vrijheid.
Qua organisatie vond ik het raar dat er nergens duidelijk iets stond over routes, tijden en welke bussen gingen rijden. Al heeft het zich vanzelf opgelost. Ook onderweg was er nergens een bord met informatie, behalve dan die paar oude haltebordjes en een A4'tje op de meeste haltes met een poster van de actie (maar ook, zonder meer info dan 10-19 uur). Dat je niet van tevoren een hele dienstregeling moet (of zelfs kunt) doorpluizen om je dagprogramma te bepalen geeft wel weer een enorme rust en omdat er zo vaak iets reed was dat ook helemaal niet nodig.
Voor wie geïnteresseerd is in de topfoto's van deze actie: ik denk dat er binnenkort heel veel op het internet te vinden zullen zijn, want in de middenbermen stonden toch regelmatig groepjes spotters. En van de opening van het tramtraject naar de Turmstraße zal ook wel uitgebreid verslag zijn gedaan. Van mijn kant is dit dan ook eerder een reisverslagje dan een fotoreportage; desondanks hoop ik dat jullie het hebben kunnen waarderen en zijn op- en aanmerkingen uiteraard zeer welkom. Viele Grüße aus Berlin!
