Deel 4 waarin ik van Chicago naar Washington DC toe ging met de trein is hier te vinden.
Neither snow nor rain nor heat nor gloom of night stays these couriers from the swift completion of their appointed rounds
New York Pennsylvania Station, Moynihan Train Hall
De Canadees-Amerikaanse tocht is intussen al een tijdje afgelopen, maar het schrijven van het verslag komt nu eindelijk ook eens tot een einde. In dit laatste deel beschrijf ik mijn bezoek aan
Washington DC en New York City. In de grote appel zal ik Manhattan, Brooklyn, the Bronx en Staten Island aandoen per trein, metro en bus. Er is ook een tram, geloof het of niet, maar die heb ik niet genomen. Ik zal vanuit JFK terugvliegen naar Berlijn en vanaf daar neem ik de toen nog betrekkelijk ‘nieuwe’ European Sleeper om terug in Nederland te komen. Ik wilde eindelijk eens klaar zijn met deze verslagenreeks, dus heb ik zo ongeveer alles wat nog over was hier maar in verwerkt, vandaar dat hier opeens 159 foto's en tien video's in te bewonderen zijn.Eerlijk is eerlijk: als ik een verslag zie met meer dan 100 foto's denk ik ook van woooooooow, dat gaat ergens volgende maand worden als ik ooit zin krijg om het te lezen en ik zat er nog aan te denken om dit nog een keer op te knippen, maar ja, dit moest echt een keer af komen en dus heb ik alles alsnog in één post verwerkt. Als je op je databundel zit: bij voorbaat RIP.
Washington DC
Washington DC is de hoofdstad van de Verenigde Staten, met een apart statuut. De stad ligt niet in een staat, maar juridisch staat het wel op min-of-meer gelijke hoogte als een staat, met eigen kentekens, wetgeving etc. De stad is ook gebouwd om de hoofdstad te zijn, net zoals dat Canberra dat is in Australië. Ottawa, waar ik eerder geweest ben tijdens deze trip, ligt geheel in Ontario en heeft geen eigen wetten en dergelijke, hoewel ze een niet-bindende afspraak hebben om daar van alles tweetalig te doen.
Als je een hele dag (of twee dagen) in Washington hebt (de stad dus, niet de staat in het noordwesten van de VS waar Seattle ligt), zou je in theorie alles per voet kunnen doen. Je hebt in principe geen auto of OV nodig om de belangrijkste bezienswaardigheden te bezoeken (op misschien de National Cathedral na). Je kunt van het Union Station naar Arlington per voet in anderhalf uur afleggen, maar om nu te gaan wandelen naar plekken is erg anti-Amerikaans, want in Amerika gaat iederéén met de auto, zelfs voor boodschappen doen als de supermarkt om de hoek ligt.
Ondanks dat Washington DC relatief klein is, heeft de stad een metronetwerk dat zich uitstrekt tot Maryland en Virginia. Ik heb (helaas) geen hele dag hier te besteden; ik moet om drie uur alweer in de trein zitten richting New York en ik moet kiezen wat ik wil gaan zien en daar komen de metro en de bus goed van pas.
Om met de metro’s (en bussen) te kunnen reizen in Washington DC, moet je aan een SmarTrip-kaart komen. Het is niet meer mogelijk om te reizen op een los papieren ticket en in- en uitchecken met een betaalpas is hier ook niet mogelijk. Je verkrijgt de kaart aan de analoge automaat die er intimiderend uitziet en die ik initieel niet begrijp. Het heeft geen touchscreen, maar fysieke knoppen met letters erop. Het vraagt of je een pass wilt kopen, of een losse kaart. Met ‘pass’ wordt bedoeld dat je een kaart kunt kopen voor 1, 3 of 7 dagen, maar dat kost zoveel dat je tenminste 7 keer moet reizen om die eruit te halen en omdat ik niet verwacht zo veel te reizen, wil ik een losse kaart waarbij ik zelf wat budget erop mik. Een losse kaart kost twee dollar (best wel wat, maar nog steeds nog lang niet zoveel als de OV-Chipkaart), maar het loont om bovenop de kaartautomaten te voelen en te zien of daar toevallig een pasje ligt. Sommige reizigers leggen hun gebruikte pasjes boven op de automaat als ze denken die niet meer nodig te hebben, zodat nieuwkomers die kunnen gebruiken om daar geld op te zetten (en om ermee te kunnen reizen natuurlijk).
Als je voor een losse kaart hebt gekozen of je geluk hebt er een gevonden te hebben, kun je er geld op zetten (‘purchase value’, niet ‘purchase pass’, want dan zet je er een dagproduct op en dat wil je vaak niet). Met wederom analoge knoppen kun je je bedrag naar beneden en naar boven bijstellen in hele dollars en in centen, maar goed. Je kunt met contant geld betalen of met een bankkaart, alhoewel debit geen reet zal doen en alles met credit card zal moeten. Betalen gaat door te dippen (je kaart in de automaat steken en snel er weer uit halen) en al met al moet je niet vergeten om, net als bij NS-automaten, na je bestelling, alsnog je SmarTrip-kaart tegen de lezer op de machine te houden om de bestelling definitief te laden op de kaart. Je kunt, als je geen zin hebt in die automaten, en al een kaart hebt, de app downloaden, de kaart daarop laden en op die manier geld erop pleuren, maar ja…
402. Het eigenaardige scenario kan zich voordoen dat je het station wil verlaten, maar dat je er niet uit komt omdat je niet genoeg geld op je kaart hebt staan. In Nederland wordt een negatief saldo getolereerd, maar hier niet. Omdat de kaartautomaten die kaartjes verkopen buiten de poortjes staan ben je de lul zeker? Niet helemaal: binnen de poortjes tref je oranje ‘exit fare’ automaten aan en die kun je gebruiken om het nodige bedrag om je reis compleet te maken (en om het station te kunnen verlaten) te betalen. Vreemd genoeg kun je alleen met contant geld betalen aan deze automaten, bankpassen worden niet geslikt.
403. Een nieuwe dag is aangebroken, er is een kaart om mee te kunnen reizen. Ik ga met de Blue Line naar de overkant van de rivier de Potomac, naar Arlington Cemetery.
404 - 407. In Arlington (in de staat Virginia) ligt een grote militaire begraafplaats, waar naast militairen ook enkele presidenten en andere zogenoemde ‘verdienstelijke burgers’ begraven liggen. Het was er die dag bizar druk met honderden scholieren die er ook naartoe moesten. Het was niet mijn doel om het terrein daar te betreden, maar om iets anders te bezichtigen: het Netherlands Carillon. Een afzichtelijke toren, met daarin een hoop belletjes en bellen, die, net als thuis, soms muziek maken op bepaalde momenten. Dit carillon staat hier al sinds 1954 als blijk van dankbaarheid voor de bevrijding van ons land in 1944/1945.
408. Niet ver van het carillon vandaan vind je het Marine Corps War Memorial en wat daar afgebeeld is, kennen we allemaal van die ene foto uit 1945 (“Raising the Flag on Iwo Jima”).
409. Je hebt ‘bart’ in San Francisco en je hebt ‘ART’ in Arlington. Het is op zich geen hele kunst om te ontleden waar die afkorting voor staat.
410. Ik besluit om wandelend terug naar Washington DC te gaan. Ik denk dat op deze plek, vlak voor de Francis Scott Key Memorial Bridge er ooit een wat indrukwekkendere welkomstboodschap heeft gestaan dan deze geïmproviseerde “Welcome to DC!”
411. Kijk nou: nog een Van Hool in Amerika. Ditmaal in het rood, in dienst als Circulator-bus, in de hoofdstad van de VS…
412. Aan de andere kant van de Francis Scott Key Memorial Bridge sta je, na een klim, in Georgetown, de oude kern van DC. Het oogt hier gemoedelijk, al is de stoep wat gaar.
413. Random Transformers zijn random.
414. Ik heb niet verwacht hier in deze stad kasseien aan te treffen en al helemaal geen tramrails…
415. Veel bomen, huizen in kleurrijke Victoriaanse of Georgiaanse (?) bouwstijl. Ik kan me moeilijk inbeelden hoe duur het wel niet moet zijn om hier te wonen.
XXX. Een andere stadsbus in Washington DC, van Metrobus, met zo’n maf ‘zwaailicht’ op het dak, alsof het KITT van Knight Rider is.
- Spoiler: show
416. Het was goed warm die dag en ik kon dankbaar gebruik maken van de bomen die schaduw boden. Georgetown is niet zo groot en zo snel sta je alweer aan een drukke weg. Ik besluit om de bus te nemen naar een bekend wit huis en kijk eens: de trek-kabels zijn weer teruggekomen…
417. Daar zul je het Witte Huis hebben, terwijl eromheen alles afgezet is met hekken en er mensen patriottistische muziek uit boomboxes laten schallen. That’s ‘merica for ya!
418. In de buurt heb je deze tombe, wat een kunstgalerie dan wel kunstschool moet voorstellen. Rembrandt en Rubens zijn belangrijk genoeg om in het fries gebikt te zijn.
419. De obelisk, het congres op de achtergrond…
420. Lincoln is een gelukkig mens. De hele dag zitten op een stoel, met genoeg schaduw gedurende deze warme dag.
421, 422. Tijd om de metro weer op te zoeken, om richting Union Station te gaan. Ik ben wat krap bij tijd komen te zitten, dus heel veel meer heb ik niet kunnen zien dan dit. Wel kan ik tijdens het (lange) wachten de bijzondere betonnen bouw van die stations bewonderen.
XXXI. Bewegend beeld van de metro.
- Spoiler: show
Met de Northeast Regional naar New York
423. Ik neem de Northeast Regional trein nummer 148 naar New York. Het is hier net als een vliegveld met ‘last call’ en ‘gates’. Het is wel goed te zien dat Washington op zo’n aparte plek ligt, dat er meerdere vervoerders actief zijn. Los van de 148 had ik ook de 2170 (Acela) kunnen nemen, maar die treinen zijn exorbitant duur. Deze regionale trein kostte mij 31 dollar, voor een tocht van zo'n drie en een half uur, al heb ik deze in november vorig jaar gekocht, omdat op de dag zelf deze al gauw meer dan 160 dollar kan kosten.
424. Ik weet niet of ik hier mocht komen, maar voilà: enkele MARC-treinen.
425. En dan nog twee Acela’s. Duidelijk geïnspireerd op de TGV.
426. Mijn trein zou vertrekken van een perron naast de Acela’s, maar ik moest terug om in de wachtrij staan voor het inchecken. Dit inchecken slaat eigenlijk helemaal nergens op, omdat het personeel nogal laat begonnen is met inchecken en daarom iedereen maar via de Business Class-rij sturen onder het mom van ‘schiet nou maar op’.
427. Er is geen stoelreservering in de NE-Regional treinen, dus loop ik helemaal naar voren, waar het prima rustig is. De trein staat op een kopspoor, dus is het achterin natuurlijk stervensdruk…
428. Op zich zijn dit wel comfortabele stoelen, alleen moet je de rugleuning niet helemaal rechtop zetten, omdat je anders mag genieten van een nagenoeg 90 graden hoek die je rug niet leuk gaat vinden. Ook maf is dat alle zitkussens los zitten, wat je forceert om toch ‘goed’ te zitten, want anders flikker je zo die stoel af.
429. Deze hele tocht zijn we elektrisch onderweg en komen we langs steden als Baltimore, Wilmington en Philadelphia.
430. Een laatste keer de metro, maar dan in daglicht.
431. Het is niet dat we naar Schotland toe willen vandaag.
432. Richting Wilmington steken we de Susquehanna over.
433. Ik moet zeggen dat ik niet echt heel erg veel zin heb gekregen om eender welke stad langs deze route te gaan bezoeken. Wat een ghetto’s zijn er!
434. Ik heb er eigenlijk niet zo heel erg op gelet, maar op den duur begonnen me de grote reclameborden op de snelwegen wel op te vallen. Veel van die borden (ik heb zelfs enkele bussen gezien met zulke totaalreclame) hebben reclameboodschappen van advocaten, in de trant van ‘ben je betrokken geweest bij een aanrijding?’, ‘ben je gewond geraakt?’ of ‘ben je ontslagen?’ in de meest schreeuwerige vormen met telefoonnummers die je als Europeaan meteen doet wantrouwen. Ik weet niet of deze banners allemaal oplichting zijn, met beloftes als ‘Zero Legal Fees’ en dergelijke. Op deze afbeelding is het gele bord in de achtergrond een voorbeeld van zo'n bord.
435. Dat de Duitsers klagen dat hun infrastructuur zo oud is… hier kunnen ze er ook wat van.
XXXII, XXXIII. Bij het naderen van Newark in New Jersey komt er een trein van NJ Transit voorbij gereden, die we vervolgens weer inhalen.
- Spoiler: show
436. Intussen zijn we in New Jersey aangekomen, in PATH-territorium. PATH is het treinnetwerk dat NJ met NY verbindt, met een spoorlijn die onder de Hudson loopt. Wij gaan met onze NE-Regional ook onder de Hudson door richting Manhattan.
437. Als we Newark naderen, komt New York City in beeld. Dat doet iets met de mens.
438. Na een lange, donkere tocht onder de Hudson door, komen we aan op New York Penn Station, in de Moynihan Train Hall.
New York City
439, 440. Ik ga meteen naar mijn verblijf toe om bagage te dumpen en omdat ik braaf de bordjes richting de metro volg, zie ik uiteindelijk niets van de pas opgeknapte wachtruimte in kwestie. Wel zie ik interessante tegelwerkjes als deze.
In New York City reis je met de metro met een MetroCard. Het principe is vergelijkbaar met de metro in Washington DC, behalve dat een MetroCard wat dunner is en dat je ermee moet ‘swipen’ om door poortjes te komen. Sinds kort kun je ook contactless reizen met het OV in New York (met uitzondering van de AirTrain) en dit systeem van contactloos reizen wordt OMNY genoemd, maar je hebt een MetroCard nodig om met de AirTrain te kunnen reizen. Ik heb slechte ervaringen met contactloos reizen in het buitenland: in Londen, Plymouth en Parijs wordt mijn credit card geweigerd, maar wonder boven wonder wordt mijn credit card in de New Yorkse metro wél geaccepteerd… ik blij, want zo ben ik geen geld kwijt aan een MetroCard en heb ik nu opeens een Weekly Fare Cap, wat inhoudt dat ik onbeperkt kan reizen binnen een week tot een bepaald bedrag, als ik überhaupt aan dat bedrag kom. Dat ik dan alsnog aan een MetroCard moet komen is een zorg voor later, maar misschien vind ik wel een MetroCard ergens op een automaat of op een station, die ik kan gebruiken om er geld op te mikken.
441. Navigeren in de metro van New York kan ingewikkeld zijn. Er zijn stations waar je echt zeker moet zijn dat je bij de juiste ingang het station betreedt, omdat er dan geen mogelijkheden zijn om op het andere perron te komen, zonder via de poortjes het station te verlaten (dat betekent dat je je geld voor die ‘rit’ hoe dan ook kwijt bent). Als je al eens in Londen bent geweest, komen de termen northbound en southbound je wel bekend voor denk ik. Hier wordt daar niet echt over gerept: hier gebruiken ze termen als ‘uptown’ en ‘downtown’, om maar wat te noemen. Als je in het zuiden van Manhattan bent en je reist naar het noorden: reis je uptown. Reis je dan naar het zuiden, reis je downtown. In alle andere gevallen worden zde namen van de boroughs van New York City gebruikt om de richtingen aan te duiden, dus als je vanuit 'uptown' naar het noorden reist, reis je richting 'The Bronx'. Op deze afbeelding zie je ‘downtown’ staan en ‘South Ferry’. Dat met Brooklyn is alleen van toepassing laat op de avond.
442. Mozaïekjes…
443. Ik neem de Broadway-7 Avenue Local, alhoewel ik die routenamen nooit ga onthouden in twee dagen. Ik noem deze maar gewoon de 1 Local Train. De New Yorkers duiden de lijnen nooit aan met hun kleuren, omdat een kleur ambigu kan zijn qua bestemmingen, routes en haltes. Je hebt Local Trains en Express Trains, die aangeduid worden met respectievelijk een cirkel en een ruit.
444. Het is verrassend rustig in de metro, rond dit tijdstip, nog vlak voor zonsondergang.
XXXIV. Bewegende beelden…
- Spoiler: show
445. Ik neem de trein tot aan het eindpunt: Whitehall Station/South Ferry. Verder kan de trein niet, want dan zou die onder water komen te staan.
446. Mijn verblijf is op Staten Island, de enige borough van New York City die niet met het metronetwerk verbonden is. De enige manier om daar te komen is per bus (door heel ver om te rijden via New Jersey of Brooklyn), of per veerboot. Ik kies de Staten Island Ferry, want die is verrassend genoeg gratis.
447. Hier heb je zo’n ding. Ze varen ieder half uur af en ze doen ongeveer 20 minuten over de overtocht. Er zijn allerlei theorieën over waarom deze dienst gratis is, maar ik geloof graag dat het een cadeautje uit goodwill was van het stadsbestuur van New York City nadat ze Staten Island hadden ingelijfd, of eerder dat het een voorwaarde was van de bewoners om Staten Island überhaupt deel uit te laten maken van New York City.
448 - 450. Kijk dan toch eens wat je krijgt voor een gratis overtocht: een uitzicht op downtown Manhattan en het Vrijheidsbeeld. Waarom zou je nog tientallen dollars uitgeven voor een toeristische boottocht als je ook dit kunt doen? Je komt weliswaar niet op het eiland waar het Vrijheidsbeeld staat, maar ach… veel mis je er ook niet van.
451. Na aankomst aan de haven van Staten Island kun je op de bus stappen (de lijnen hier beginnen met een S, die staat voor Staten Island), maar ook op de Staten Island Railway. Omdat mijn verblijf op loopafstand is van de veerhaven heb ik de trein nooit nodig gehad. Aparte feitjes over deze spoorlijn zijn dat deze helemaal op zichzelf staat (geen aansluitingen op de rest van het metronetwerk) en dat alleen de eerste twee stations poortjes hebben. Dat betekent dat je in principe gratis die hele lijn kunt afrijden, vooral als je je bedenkt dat kaartcontroles aan boord al sinds 1997 zijn afgeschaft, maar er waren plannen om daar verandering in te brengen omdat de MTA zo toch vele miljoenen dollars aan inkomsten misliep… Hoe het daarmee zit is mij onbekend.
452. De Staten Island Borough Hall. Veel spannends is er eigenlijk niet hier te zien, maar ja, dit is toch wel een markant bouwwerk op mijn wandelroute.
453. Heel erg New York City: afhaalpizza! Deze stad is toch immer de geboorteplaats van de hedendaagse pizzeria. Op het moment dat ik gesettled was bij mijn verblijf had ik nog honger en ging alles al dicht, maar Pier 76 was op dat moment nog nèt aan open en dichtbij mijn verblijf en de veerhaven. Ik kreeg dit niet in één keer op: ik bewaarde de rest voor het ontbijt.
454. Een dag later ga ik weer het water op om de stad eens wat nader te verkennen. Ik heb mijn fotocamera maar eens tevoorschijn gehaald, een telelens erop geschroefd en voilà, daar is Lady Liberty in wat meer detail.
455. Manhattan oogt gelijk heel anders zo, in de vroege ochtend…
456. Ik vind dat Nieuw-Amsterdam (oftewel: alles ten zuiden van Wall Street) toch wel aanvoelt als een stad (of dorp?) op zichzelf, op de een of andere manier. Het stratenpatroon wijkt merkbaar af van de rest van Manhattan, het is er wat krapper, haast claustrofobischer. Heel groot is dat stadsdeel ook niet, maar ja, dat krijg je nu eenmaal met een oud fort dat hier ook gelegen heeft…
457. 458. Tijd is geld en er is weinig tijd te verliezen: ik ga, nog voordat ik ook maar iets anders gezien heb, meteen richting de Bronx, want ik ben levensmoe zeker? De snelste weg daar naartoe is met de trein en daarvoor moet ik op Grand Central Station zijn.
459, 460. Met de Metro North Railroad ga ik Manhattan verlaten. Je kunt hier niet met OMNY of met MetroCard reizen; je zult een apart ticket moeten kopen. De voordeligste optie is een CityTicket à 5 dollar, waarmee je uitsluitend off-peak en in het weekend kunt reizen. Ieder half uur gaat er een trein richting Croton-Harmon en ieder uur rijdt de trein verder naar Poughkeepsie. De trein naar Croton-Harmon stopt onderweg overal.
XXXV. De trein komt binnengerold.
- Spoiler: show
461. Wat is het nu? MTA of Connecticut Commuter Rail?
462. Een diesellocomotief zit op de trein naar Poughkeepsie, in de toch al niet echt al te ruime ondergrondse stationshal. Dat is heel gewoon hier.
463. Poah, deze banken. Deze treinen hebben een 3x2 stoelopstelling en dat is nodig met het aantal reizigers…
XXXVI. Zo rollen we dwars door Manhattan, door Harlem.
- Spoiler: show
464. Ik realiseer me te laat dat deze trein naar Poughkeepsie niet stopt op de halte waar ik naartoe moet, dus moet ik al na het eerste station eruit, om te wachten op de volgende trein richting Croton-Harmon. Daar zie ik dat er ook treinen rijden die niet op diesel rijden, maar op een derde rail…
465. Sterke Haarlem-vibes worden hier gecreëerd.
466. Daar gaat de trein naar Poughkeepsie…
467. Nu ben ik dus al in het zogezegd enge Harlem. En hier moet ik een half uur doorbrengen. Al met al valt het wachten mee, ik hoef geen extra ticket te kopen en er gebeurt, eigenlijk wel zoals verwacht, niks raars. Hoe anders moet dat zijn geweest in de jaren zeventig/tachtig?
468. De tegentrein komt voorbij.
XXXVII. Een andere trein komt door het station gereden.
- Spoiler: show
469. De stopper is er eindelijk en nu krijg ik wat meer te zien van Mid- en Uptown Manhattan.
470. Het duurt niet lang of ik ben bij mijn halte aangekomen: Spuyten Duyvil. Het klinkt verdacht Nederlands, dus moet ik er naartoe, zal ik maar zeggen…
471. Spuyten Duyvil ligt aan de Spuyten Duyvil Creek, waar het Manhattan ‘eiland’ ophoudt. Ik ben nu formeel in de Bronx (vlak ernaast, echter, ligt Marble Hill en dat hoort gek genoeg formeel nog bij Manhattan). Rechts in beeld staat een bus te wachten die reizigers naar de bewoonde wereld brengt, omdat dit station helemaal aan de oever van de Creek ligt en alle woningen hogerop liggen en het denkbaar is dat niet iedereen voor z’n lol het hele pokkeneind omhoog wil klimmen en afdalen.
472. Hoe hoog die ‘bewoonde wereld’ wel niet ligt? Deze Henry Hudson Bridge geef je denk ik wel een idee.
473. Eens boven, zijn we in het territorium van de Bx-buslijnen (Bx staat voor Bronx) aangekomen.
474. Ik besluit om te lopen naar het eindpunt van de metrolijn 1, die ik nam naar de veerhaven (die wordt de Whitehall Terminal genoemd), maar ik doe dat niet in één ruk. Onderweg kom ik Netherland Avenue tegen.
475. Het is tijd voor lunch bij de plaatselijke koosjer deli! Een ontbijt met wat leftover pizza was natuurlijk niet genoeg om een dag op te kunnen wandelen. Hier hebben we een broodje corned beef. Mannekes, hier wordt niet zuinig gedaan met het beleg. Het suffe van dit soort broodjes is wel dat het er vanuit één perspectief uitziet als ‘goh, hoe krijg ik dit op’ terwijl je, als je het broodje omdraait, eerder een hele hoop leegte ziet. Dan nog: ik heb me goed kunnen vullen, met ook nog een coleslaw en een bediening die continu koffie bleef inschenken. Ik kwam deze vaak, Liebman’s Deli, ergens tegen in een één of andere lijst met aangeraden eettentjes in deze uithoek, maar vooruit, het oogde als een plek waar nauwelijks toeristen komen en dat trok me wel aan. Het personeel vroeg zich wel af of ik uit Duitsland kwam, maar ja, dat vroeg iedere Canadees/Amerikaan die ik tegenkwam zich af…
476. Waldo heb ik niet gevonden, maar wel Waldo Avenue, net als deze plek waar, volgens mythes, drugs wordt gedeald (de bungelende, aan elkaar geknoopte schoenen aan de kabel zouden dat moeten verraden of zo). Dat je hier zoiets hebt als een 238th Street zegt wel iets over de gigantische omvang van New York City…
477. 238th street, de één na laatste metrohalte op lijn 1. Het lijkt wel alsof de paar stations die hier in the Bronx staan er allemaal zo bijzonder (oud) uitzien.
478 - 450. De metro die een hele lange tijd boven de straat gebouwd is… dat wilde ik sowieso zien tijdens mijn korte verblijf hier. Ook wilde ik zien hoe het eruitziet als het opeens ophoudt.
451. Oeh, ik heb Broadway gevonden!
452, 453. Hier houdt de lijn dan op: 242nd Street. Het is net niet als metrostation De Akkers met wat walvisstaarten erop, maar toch… Je schaduw is hoegenaamd wel plots verdwenen.
454. En nu maar het hele stuk terug zeker, langs alle 242 straten die New York City rijk is, tot aan Whitehall Station/South Ferry?
455. Lege metro’s in New York zijn net zo bijzonder als een lege Marmaray in İstanbul.
- Spoiler: show
456. Ik ga niet meteen in één ruk terug naar het zuidelijke puntje van lijn 1: ik ga er in 191st Street alweer uit, da’s net aan het eerste station dat onder de grond ligt.
457. 191st Street heeft als bijzonderheid deze lange afvoer van een tunnel die als toe- en uitgang dient voor de metro. Hier en daar ligt er wat pies, overal is graffiti. Het galmt er ook lekker.
458. Het oogt zo oorspronkelijk, maar tegelijk zo ghetto.
459. Je stapt buiten, loopt een blok vooruit en, o, hallo, een heuvel, met daarbovenop flats.
460. Hoe ga je daar boven op die heuvel komen? Je gaat daarvoor in de heuvel, in de ‘mijn’ van 190th Street. Daar heb je een lift naar boven die je gratis kunt nemen. Vanaf hier kun je te voet, of per bus naar The (Met) Cloisters toe.
461, 462. We zijn in het M-territorium van Manhattan gekomen.
463. Markante bouwstijl tref je aan aan de Hudson-zijde.
464. Wie twijfel had dat Manhattan dan wel zo plat als een pannenkoek was: vergeet het maar.
465. Helemaal aan de oever van de Hudson heb je het Fort Washington Park en daar tref je vlak onder de George Washington Bridge een kleine vuurtoren aan, die al heel wat jaren geen enkele functionele betekenis meer heeft, maar er desondanks wel leuk bij staat.
De rode vuurtoren is wat lastig te bereiken als voetganger. Je moet ervoor over de Henry Hudson Parkway heen lopen, om erna af te dalen. Tussen de voet van de heuvel en de Hudson heb je nog een spoorlijn waar treinen over rijden, maar het is mij een raadsel welke treinen gebruik maken van die ene spoorlijn.
466. Eindelijk eens een andere metrolijn: de C (8 Avenue Local). In New York heb je lijnen met nummers, maar ook met letters. Het verschil tussen die benamingen heeft met de geschiedenis van doen: vroeger had je drie verschillende bedrijven die allebei hun eigen tunnels, treinen en namen hadden en die verschillen bestaan nog steeds, ondanks dat die drie bedrijven zijn gefuseerd tot één bedrijf (MTA). Een ander eigenaardig verschil is dat de tunnels verschillende hoogtes hebben, waardoor er verschillen zijn in het formaat van de treinen die dus niet overal in iedere tunnel passen. Hoe dan ook: deze trein is iets moderner, met een bestemmingsaanduiding aan de zijkant. De volgende halte is 163 Street, bijgenaamd Amsterdam Avenue…
467 - 469. Als je in New York bent, kan een bezoek aan Central Park niet ontberen. Ik ga op 81st Street eruit, waar je ook uit kunt voor het Museum of Natural History.
470. Ergens is het wonderlijk dat je überhaupt een Central Park hebt, dat dit nog niet helemaal volgebouwd is. Het is hier magisch rustig.
471, 472. Er zijn hier vijvers, veel wandelpaden, overprijsde drankjes, en gekke bouwwerken, zoals het Belvedere Castle.
473. Informatievoorziening op de metrohaltes kan behoorlijk druk zijn.
474 - 476. Volgende sight: Times Square. Als je er zelf tussen staat voelt het eigenlijk best klein, maar het blijft nog steeds een hartstikke drukke verschrikking van een plek.
Na Times Square was het tijd om te gaan eten bij de gemiddelde snelle schaftkeet en eens ik buiten sta is het begonnen met hozen, inclusief onweer. Ik heb geen jas mee, dus moet ik rennen naar de eerstvolgende metrohalte en ik kom uit bij Grand Central, dat nog op het randje van avondspits zat.
477. Met nog een uur regen te gaan besluit ik om maar op zoek te gaan naar een cocktailbar. Ik kwam op het wijlen Twitter iemand tegen uit België die een cocktail gemaakt had en daar een internationale wedstrijd mee gewonnen had. De cocktail in kwestie is opgenomen in het menu van een cocktailbar in the East Village en omdat de maker ervan zelf niet daar kon zijn, besloot ik om het zelf daar maar eens te gaan proberen. Ik heb uiteindelijk geloof ik iets van twee uur staan praten met andere aanwezigen daar. De cocktailbar in kwestie is Amor y Amargo.
478. Tijd om weer terug te gaan…
479. Manhattan by night.
480. Dan zien we Lady Liberty ook eens in het donker.
De volgende dag is het de dag waarop ik terugvlieg naar Europa, maar omdat ik mijn koffers nergens kwijt kan, moet ik de hele dag ermee zeulen. Het zij maar zo.
481. Die boodschappen van de overheid hier zijn toch wel erg sinister ergens. Overdosissen en alcohol-/drugsmisbruik… Het zegt toch een hoop over de soorten problematiek die hier heersen.
482. Dit soort boodschappen worden een beetje om-en-om getoond met de dienstregeling van de veerboot. Ieder half uur heb je een veerboot, 24/7.
483. Nog één keer dan.
484. Vandaag ga ik naar Brooklyn en aan de andere kant van de veerboot die ik voorheen heb laten zien, kun je alvast de Brooklyn Bridge zien.
485. Random graafmachine is random.
486. De Charging Bull trekt veel bekijks…
487. Op het moment van schrijven is het bijna twee weken terug 11 september geweest. Ik moest in Manhattan nog naar Ground Zero toe en onderweg daarnaartoe passeer ik de Trinity Church.
488. Wie zich afvroeg waar JayZ zijn naam vandaan had… Iedere Duitser zou overigens ook naar City Hall toe moeten, omdat je daar de lijnen N, R en W hebt die samenkomen.
489. Het is ergens toch fucked up om hier rond te lopen. Te bedenken dat hier twee wolkenkrabbers stonden, en nu twee… ja, wat zijn het? Het zijn geen fonteinen, maar eerder watervallen, met eromheen namen van zowat ieder slachtoffer.
490. Nu heb je het One World Trade Center, dat de vervanger is geworden van het toenmalige WTC.
491 - 493. Om het nieuwe WTC luister bij te zetten, is er een nieuw winkelcentrum annex metrostation gebouwd naar het ontwerp van Calatrava, die we kennen van onder meer Liège-Guillemins. Vanaf dit station kun je de PATH nemen naar New Jersey, maar OMNY wordt niet geaccepteerd en een MetroCard heb ik (nog) niet, dus zal ik dat moeten laten voor een andere keer.
494. Op naar Brooklyn dan maar. Fulton Street (of Chambers Street, ik weet het niet zeker meer), het laatste station voordat de lijn de East River onder duikt, is een klein beetje meer een riool dan andere stations waar ik tot dan toe geweest ben.
495. Brooklyn Bridge. Het is op deze plek dat ik, vrij willekeurig, een MetroCard op straat vind, met een reisproduct erop van meerdere dagen. Jammer voor degene die het verloren heeft, maar die gaan we niet meer terugvinden in de mensenmassa en het scheelt mij weer geld voor de rest van de dag en voor de AirTrain.
496. Uitzicht over Manhattan, vanaf het Brooklyn Bridge Park. In de cocktailbar werd mij aangeraden om hierheen te gaan, en advies van locals kun je moeilijk negeren… niet dat ik verder echt een plan had deze dag, eigenlijk.
XXXVIII. In bewegende beelden.
- Spoiler: show
497. Bij Jumbo heb je een ‘moneyshot’-plek van de Brooklyn Bridge, op de Washington Street. Het mag geen verrassing heten dat het hier stervensdruk is.
498. Ik heb nog niet echt veel gegeten, dus is het tijd voor een brunch, met cheesecake, daar waar het vandaan komt.
499. Ik zou ook naar Williamsburg toe moeten gaan, zeiden ze. Het is er heel bijzonder, zeiden ze.
500, 501. En òf het er bijzonder was: ik ben terechtgekomen in een Joodse wijk, en ik heb nog nooit zo veel orthodoxe joden gezien, in dito haar- en klederdracht, met overal Hebreeuws (of zou het Yiddisch zijn? Ik heb geen idee). Ik weet niet of ze altijd in deze klederdracht lopen, maar ik weet wel dat het vandaag Shabbat is. Kun je je inbeelden dat er wijken zijn geweest in onder meer Krakau, Lviv en Amsterdam waar mensen zoals hier rondliepen? Dat is dus allemaal vernietigd en iedereen die aan de naziterreur is ontvlucht is of in Israël, of hier terecht gekomen, zowat. Hier in Brooklyn wonen ook meer joden bij elkaar dan in heel Jeruzalem, meen ik gelezen te hebben… Ik heb weinig foto’s gemaakt, omdat ik niet over wil komen als een één of andere toerist die random mensen gaat fotograferen ‘omdat ze er anders uitzien’, maar je moet me geloven dat het moeilijk was om ze niet tegen te komen.
502. Overal lag afval, dat schijnbaar niet opgehaald wordt, maar toch zagen die straten er mooi, statig uit.
503. Deze naam miste nog in de lijst met Nederlandse invloeden, naast Harlem (Haarlem), Brooklyn (Breukelen) en Staten Island (naar Staten Generaal): Flushing (Vlissingen).
504. Ik heb nog een aantal uur voor ik naar JFK moet, en ik kan me nog één trip permitteren. Daarvoor neem ik eens een metro op de ‘oranje’ lijn.
505. Ik ga naar Rockaway Beach (in Queens) en de metrolijn die daar naartoe gaat, gaat over het water en vanaf de metro denk je zowat dat als er een harde wind staat, dat de metro zo het water ingeblazen wordt!
506. Hier loopt de metro boven de straten. Straten, die nu nagenoeg uitgestorven zijn.
507, 508. Eigenlijk is dit het slechtste moment om naar Rockaway Beach te komen, omdat het weer matig is, maar ergens is het ook perfect, omdat er helemaal niemand is. Het strand is for some reason afgesloten voor bezoekers, want de stroming zou te gevaarlijk zijn? We hebben het wel over de Atlantische Oceaan, maar toch…
509, 510. Het is hier nogal dystopisch, zo in het laagseizoen.
511. Een metro van lijn A (die in het laagseizoen logischerwijs niet vaak rijdt) komt langs, om naar Far Rockaway Mott te gaan.
512 - 514. Rockaway Beach ligt voor mij ergens wel interessant, omdat je vanaf hier naar de halte Howard Beach toe kunt en deze halte moet je hebben als je naar JFK Airport toe wilt. Hier begint de AirTrain. Hartstikke duur natuurlijk, met $8.25, anders zou het geen trein zijn voor de luchthaven.
Terug naar Europa
Op JFK moet ik even zoeken naar waar ik naartoe moet, maar ik ben een uur te vroeg. Ik moet naar Terminal 7 en dat moet toch wel één van de meest underwhelming terminals van JFK zijn. Het is er simpel, de weinige stoelen die er zijn in de algemene wachtruimte die nog voor de controle zijn, zijn bijna allemaal bezet, maar ik kan op één terecht, ook om mijn telefoon op te laden. Er vertrekken vluchten naar onder meer Warschau, Reykjavík en Kopenhagen.
515. Mijn vlucht terug naar Berlijn is een nachtvlucht en omdat ik geen trek heb om de hele nacht in economy class te zitten, heb ik een ‘premium class’ stoel die bijna helemaal plat kan. Vlak na het opstijgen krijgen we te eten en een drankje, om de nacht mee door te komen.
516. In nachttreinen in Duitsland mag je in de intercity-rijtuigen niet de lichten uitdoen. Hier gaat gewoon de sfeerverlichting aan.
517. Het wordt sneller licht dan we denken: we gaan weer vooruit in de tijd.
518. Op het moment dat ik wakker wordt, vliegen we al boven Brandenburg en beginnen we al met dalen. Ik moet me nog haasten om alles weer in te pakken en voor ik het doorheb, sta ik op de nieuwe Flughafen Berlin-Brandenburg.
Berlijn
519. In de tegels hier zijn muntjes verwerkt. Zeker om te laten zien hoeveel geld méér er in deze luchthaven gestoken is?
520. Anders merken we de kosten van de overige kunstwerken hier.
521. Je kunt hier meteen op de trein springen, maar natuurlijk moesten ‘ze’ ervoor zorgen dat de luchthaven nét aan in zone C ligt…
522. Ik ga niet met de trein terug: ik neem de bus, richting Schönefeld, of nee, “Flughafen BER T5 (keine Flüge)” zoals het aangegeven staat.
523. Geen KLM, of wel KLM? Dat is de vraag in Schönefeld.
524. Wel hebben we nog steeds het awkward treinstation Berlin-Schönefeld (vandaag de dag “Flughafen BER - Terminal 5 (Schönefeld)” geheten), dat nog steeds in dienst is en ook vreemd genoeg nog steeds gebruikt wordt als eindpunt van RB 32 uit Oranienburg.
525. Snel hier vandaan. Met bus 164 ga ik naar Köpenick en nadien neem ik de tram 27 naar Krankenhaus Köpenick, om daar weer over te stappen op een andere bus: 169 naar Odernheimer Straße.
526. Waarom ik hier ben? De F24, de roeiboot. Die mag je gewoon nemen met een gewone dagkaart.
Omdat ik net op het verkeerde moment aankwam (de roeiboot gaat eens per uur), dacht ik slim te zijn door F23 te nemen, een andere veerboot, ook naar Rahnsdorf. Ik dacht deze boot aan de kade zou aanmeren waar de roeiboot zou beginnen, maar dat gebeurde niet, en zo kwam ik aan de verkeerde kant terecht, waar de roeiboot juist niet begon…
527. Dan maar met de ‘veerbeer’ van F23.
528. Is het Giethoorn? Nee, het is Rahnsdorf, Berlijn, de Duitse hoofdstad.
XXXVIII. Bewegende beelden vanop de veerboot.
- Spoiler: show
529. Uiteindelijk krijg ik toch de roeiboot te zien, de Paule III.
530. Tijd voor een pauze, na de noeste arbeid van nog geen vijf minuten.
531, 532. Rahnsdorf. Een bewijs dat Berlijn een dorp is.
533 - 537. Nog een busritje later, S-Bahn-station Wilhelmshagen. Het ademt sferen van een ver verleden uit.
538. Ook een reliek uit een ver verleden: een tram op lijn 87, te Woltersdorf.
539. Tijd om echt even bij te komen en een hapje en een drankje te doen aan het water.
540. Eerst moeten we de brug over, waar net een maffe ‘buurtbus’ (lijn 418) voorbij komt.
541. Mahlzeit.
542. Terug in het centrum van Berlijn, bij Berlin-Alexanderplatz.
543. Verplicht plaatje van de Fernsehturm…
Met European Sleeper naar Nederland
Ik dacht er eerst aan om met de laatste directe intercity naar Amsterdam te gaan, maar ik had geen zin om daarmee een uur vertraging op te lopen en daarom de laatste trein naar huis te gaan missen. Ook had ik geen zin om meer dan 39,90 euro te betalen voor die intercity, en aangezien ik alleen maar tickets vond van 56,90 of meer, besloot ik definitief om de intercity links te laten liggen en om iets aparts te doen.
Sinds 25 mei 2023 voert European Sleeper de nachttrein Berlijn - Amsterdam - Brussel uit en ik heb me daardoor laten inspireren: ik dacht, laat ik die trein dan maar eens nemen, uitproberen. Ik betaalde uiteindelijk geen gewenste 39,90, maar 149,00 euro, voor een plek in een slaaprijtuig. Dan moet DB maar gunstigere prijzen aanbieden.
544. Door werkzaamheden vertrekken we niet vanaf het Hauptbahnhof of het Ostbahnhof, maar vanaf Berlin-Lichtenberg. Dat is niet alleen voor ons van toepassing: ook de Snälltåget naar Stockholm begint in Berlin-Lichtenberg.
545. Berlin-Lichtenberg is bekend als het station waar een VT 18.16 van de toenmalige DR geparkeerd staat, die vroeger ingezet werd op de ‘Vindobona’.
546. Mijn trein, ES 452, was op dat moment niet terug te vinden in de DB reisplanner, maar wel via enkele andere obscure sites als bahn.expert. De wijziging van het station was al ruim van tevoren in een e-mail verkondigd en op het station zelf werd de trein aangekondigd op het vertrekscherm.
547. Terwijl de trein binnen komt rijden, komt die aan op een ander perron dan eerst aangekondigd, waardoor verwarring ontstaat, want er wordt niets omgeroepen. Toch weet ik dat we met z’n allen naar een ander perron toe moeten en kijk eens wat mijn rijtuig wordt: een oudje!
548. Er zijn zowaar bedden vrij, en dat wordt ook omgeroepen in de trein. Voor vijftig euro kun je verhuizen van een couchetterijtuig naar het slaaprijtuig…
549. De coupé in kwestie. Drie bedden, twee ramen, een wasbak (met daarin één stopcontact).
550. Leuk detail: het grote licht heeft de vorm van een zonsverduistering.
551. Er is bier! Zowaar bier dat van European Sleeper zelf komt. Zo krijgen we toch nog een beetje het IC Berlijn Bahn-Weizen gevoel.
We staan onderweg vaak stil, we worden omgeleid via Bremen, of all places, en we ontdekken dat er een hoop is gebeurd, afgelopen avond, dan wel nacht. Een hoop. Wat was nu het geval: er was een systeemstoring in Utrecht, waardoor het hele treinverkeer afgelopen avond en nacht op z’n gat heeft gelegen, en dat was nog altijd niet opgelost. Ik herinner me nog dat er een concert was die avond van Harry Styles, waarbij duizenden bezoekers gestrand waren in Amsterdam. Er was nog steeds geen treinverkeer mogelijk tussen Utrecht en Amsterdam en dat had als gevolg dat onze trein niet zou gaan stoppen in Amsterdam, maar omgeleid zou worden via Gouda. We zouden wel nog gaan stoppen in Utrecht en aangezien ik naar Amsterdam toe wilde, wist ik dat ik in Utrecht er uit moest.
552. Uitkateren. Mijn coupégenoten moesten nog verder naar België.
553. De loc in kwestie…
554 - 557. Ongeveer een uur later dan voorzien zijn we dan in Utrecht Centraal, waar het wel uitgestorven leek, zo in de (maandag)ochtendspits. Ik begon de jetlag wel stilaan te voelen…
558. In de trein kregen we een ontbijtbox, die kon ik in de sprinter naar Leiden, mijn eerste alternatief, stilletjes opeten. Ik moest wel een half uur langer wachten dan verwacht, omdat de eerstmogelijke sprinter naar Leiden uitviel en de trein erna kneitervol was.
559. Na een lange tocht terug was ik dan uiteindelijk terug thuis aangekomen. Omdat ik sowieso op vol tarief reisde tussen Amsterdam en Zandvoort, heb ik extra kosten gemaakt door de omleiding, maar ik heb uiteindelijk het verschil wel teruggekregen. Deze laatste foto is eigenlijk nog van het inpakken: dit is een grapje dat ik voor de beveiliging op de luchthaven er in heb gestopt: een geïnverteerd vliegtuig met de tekst ‘Gear Up’. Wie de referentie kent, krijgt bonuspunten.
Ik ben, ondanks de vertraging, gelukkig dat ik de European Sleeper heb genomen, omdat ik met de reguliere intercity niet thuis was gekomen en ik ook gestrand zou zijn in Amsterdam. Nu is de avond gezellig geweest met mijn coupégenoten en heb ik de hele nacht in een bed kunnen liggen. Al met al een bijzondere ervaring voor mijn doen: ik heb voor het eerst delen van Canada en de VS kunnen zien en ik heb één van de eerste ritten van ‘s lands nieuwste nachttreinen kunnen nemen. Naderhand heb ik nog een week last gehad van de jetlag, maar al met al was het de 3775,52 euro die ik in totaal heb uitgegeven waard.
Voor de rest van dit jaar heb ik eigenlijk geen verre reizen meer gepland staan, hoewel ik nog probeer voor de kerst ergens heen te gaan. Tussendoor doe nog ik vooral weekendjes weg, want deze reis heeft toch bijna al mijn vakantiedagen opgepeuzeld. Hopelijk is deze reeks bevallen, met wat anders ver wegs dan normaal.
Een volgende post met daarin diverse beelden uit het najaar van 2023 is hier te vinden.
Ik ontdekte afgelopen week ook dat de trein niet in de apps van DB staat; hij wordt wel door de stationsomroep (en de conducteur) omgeroepen als aansluiting.
