Dionysusnu schreef: ↑zo 18 mei 2025, 13:26
TffpaA schreef: ↑zo 18 mei 2025, 12:28
En hoe mooi dat natuurlijk als 'argument' klinkt op een ov-forum, zie je dat nieuwe ov-verbindingen in de praktijk helaas zelden worden gebruikt door mensen die voorheen in de auto zaten. Het zijn vooral al bestaande ov-reizigers die deze nieuwe ov-verbinding als alternatief gebruiken (en bestaande ov-verbindingen worden daar vaak ook voor opgeofferd...).
Bron? Lijkt me wel interessant om daar wat meer over te lezen, want ik heb het niet eerder gehoord.
Toch maar eens reageren in plaats van alleen meelezen.
In de basis is de dynamiek hetzelfde als wanneer het gaat over het gratis/goedkoop maken van OV om mensen uit de auto te krijgen.
Er is sprake van een vervoersmarkt: mensen en goederen willen ergens heen (vraag), auto's/treinen/fietsen/vliegtuigen kunnen ze daar brengen (aanbod) en men is bereid een bepaalde prijs (in geld en/of tijd) te betalen voor dat aanbod.
Op basis daarvan besluiten mensen of ze een reis maken en zo ja, met welk vervoersmiddel.
Als je OV aantrekkelijker maakt door het sneller of goedkoper te maken, dan neemt de prijs van een OV-reis (in tijd of geld) af en dat doet iets met vraag en aanbod. Het economische begrip dat hierbij wordt berekend is elasticiteit (
https://nl.wikipedia.org/wiki/Elasticiteit_(economie)). Je zult überhaupt meer vraag naar OV krijgen. Daarnaast wordt de vraag naar autoreizen ook beïnvloed doordat het OV-aanbod verandert, dat wordt kruiselasticiteit genoemd.
Concreet; stel dat je de spoorlijn in dit topic zou bouwen, hoe onrealistisch dat ook is, dan wordt de prijs in minuten om van Schoonhoven naar Utrecht te reizen lager. Door deze lagere prijs stappen er in Schoonhoven meer mensen in de nieuwe sprinter naar Utrecht dan er nu in bus 295 instappen. Deze mensen kun je in 3 groepen onderverdelen:
- Reizigers die nu al met lijn 295 van Schoonhoven naar Utrecht reizen.
- Reizigers die eerder niet naar Utrecht reisden, maar door het aantrekkelijkere aanbod nu wél gaan en dat met de trein doen.
- Reizigers die de reis van Schoonhoven naar Utrecht eerder met de auto maakten en die nu voor dezelfde reis het OV kiezen (= dit effect meet je met kruiselasticiteit).
Deze factsheet van Rijkswaterstaat geeft de stand van het academisch onderzoek goed weer: de kruiselasticiteit tussen auto en OV is heel laag. Je moet het OV véél aantrekkelijker maken om een significant effect te zien. Goed OV is wel een voorwaarde om mensen de auto uit te krijgen, maar het spreekwoordelijke 'automobilistje pesten' is een noodzakelijke aanvullende maatregel om echt resultaat te boeken.
Eigenlijk maakt het in dit verhaal niet uit of je de prijs in tijd of in geld van een OV-verbinding verlaagt: de impact op het aantal autoreizen is klein. Onderzoeken naar goedkope treinkaartjes laten een vergelijkbaar beeld zien:
Op de lange termijn kun je door zo'n nieuwe spoorlijn natuurlijk allerlei andere gedragseffecten zien waardoor dit niet meer helemaal opgaat. Sommige mensen die nu Schoonhoven überhaupt niet als woonplaats overwegen gaan dat wel doen als er een station is, iemand die nu vanuit Schoonhoven met de auto naar z'n werk in Gouda gaat overweegt misschien een baan in Utrecht/Rotterdam om met de trein heen te gaan als hij nieuw werk zoekt, enzovoorts.