Buschauffeur blogt. #3

[nvdw]

Lijn 73

Misschien wel een van de leukste lijntjes die ik rijd is lijn 73, een echt klassiek streeklijntje tussen Gorinchem en Leerdam via een aantal Gelderse plaatsjes langs de Linge. Een publiekstrekker is het niet (wie tussen Gorinchem en Leerdam reist, pakt uiteraard de veel snellere en frequentere trein) maar er gaat toch in de spits een plukje scholieren mee, en een aantal mensen die even boodschappen in Gorinchem moeten doen, of die vanaf een van de eindpunten weer met de trein of bus verder reizen en vice versa. Om je een beeld te geven: forummer Greyhound heeft zelfs een eigen blog aan lijn 73 gewijd. Ik ben zelfs al een keer door hem gespot!

Veel reizigers vervoeren we hier dus niet, maar voor de buschauffeurs is de route wel degelijk een uitdaging door de smalle wegen en krappe bochten waar je hier mee te maken krijgt. Snelweg rijden kunnen we allemaal wel; hier mag je echt bewijzen dat je je rijbewijs waard bent. Met ingang van de nieuwe dienstregeling 2017 rijdt lijn 73 weer met de bekende midibusjes, maar in de anderhalf jaar daarvoor zijn er alleen maar 12-meterbussen ingezet omdat lijn 73 in allerlei omlopen met de reguliere streeklijnen was opgenomen. Met een grote bus is dit lijntje ook prima te rijden, maar je bent uiteraard stukken minder wendbaar en dat maakt het werk er natuurlijk een stukje uitdagender van.

Zomaar even een dwarsdoorsnede van de gebeurtenissen op lijn 73, verzameld op één vrijdag in december, een week voor het ingaan van de nieuwe dienstregeling.

---

Ik heb een gebroken dienst met de 73 in zowel in het ochtend- als het middagprogramma. Het ochtendgedeelte bestaat uit één retourritje Gorinchem-Leerdam-Gorinchem. Ik sta rond half acht op het station van Gorinchem. In die stad rijd ik vrijwel gelijk op met de stadsdienst die ongeveer dezelfde kant uitgaat, maar dit ritje heeft altijd twee vaste reizigers die de 73 gebruiken om op het industrieterrein te komen. De trein uit Dordrecht is nog niet binnen, en mijn reizigers zijn er ook nog steeds niet. Terwijl de stadsbus al vertrekt rolt de trein binnen en besluit ik dan maar te wachten, anders hebben de twee een halfuur vertraging aan hun broek. Ik zwaai even naar ze als ze uit het tunneltje komen en zich naar de uitcheckpaal spoeden, en met grote dank stappen ze de bus binnen.

Gevolg is wel dat ik met ongeveer 4 minuten vertraging de stad uit rijd, richting het eerste plaatsje op de route: Spijk. Ergens in of bij het dorp kom ik meestal mijn tegenligger tegen, en probeer ik hem via het 'kort verkeer' op te roepen om te vragen waar hij zit, zodat we elkaar op een strategisch punt kunnen passeren. En dat lukt, net ter hoogte van de oprit naar de Lingedijk.

Die dijk is een van de grootste obstakels in de route van de 73: hij is smal, het wegdek is slecht en o wee als je in de berm komt. Om de uitdaging nog iets groter te maken is een aannemer druk bezig om kabels of iets dergelijks aan te leggen, en dat dan meteen over een traject van bijna een kilometer, zodat de dijk nog een stuk smaller is geworden en ik soms moet improviseren met de tegenliggers zodat we elkaar kunnen passeren. Omdat de secties tussen de werkvakken vaak te kort zijn om de bus fatsoenlijk opzij te zetten moeten de automobilisten, fietsers en ik elkaar soms maar 'aan de Engelse kant' voorbijrijden. Ik bereik het Lingegemaal; daar is de dijk nog steeds niet breed maar er zijn in elk geval geen hindernissen meer. Vertraging: 6 minuten.

In de stadjes (!) Heukelum en Asperen pik ik nog een paar passagiers op. Ik weet dat ik met deze vertraging de 85 naar Utrecht in Leerdam mis ga lopen, en een jongedame komt al naar voren om te vragen of we die aansluiting nog gaan redden. Ik beloof haar in elk geval mijn best te doen en mijn collega op te roepen. Maar eerst moet ik me nog om het oude stadje Asperen werken. Ik mag niet met de bus door de monumentale Voorstraat, maar moet via de Stadswal, een hobbelig klinkerpad met een scherpe draai voor de kerk langs (ik zie zeegroene Arriva-verf op het muurtje!) en aan het eind een blinde, krappe bocht. Daar moet ook niemand tegemoet komen, want dan moet er toch echt iemand achteruit. Ik heb alleen een spiegel in de berm als hulpmiddel, die door allerlei aanvallen met stenen en kastanjes een poffertjespan is geworden.

Gelukkig, geen tegenliggers. De sluizen van Asperen zijn nog zo'n obstakel dat je maar op één manier goed kunt nemen - verkeerd insturen en je pakt een brugrail of het scherpe stoepje - maar ik ben er snel doorheen. Nog een stuk dijk en een doorgaande weg, en ik ben bij het station. Ik roep de collega, krijg geen antwoord, maar ben er snel genoeg en kan mijn passagiere met een gerust hart richting Utrecht sturen. Ze bedankt me hartelijk en gaat in draf richting de andere bus. Alle andere passagiers ('alle', het zijn er vier) druppelen langzaam via de achterdeur naar buiten, die willen zeker met de trein en hebben dus meer tijd.

Maar terwijl mijn collega de deur sluit, zie ik een van mijn andere passagiers langzaam met zijn blik op zijn smartphone richting de andere bus sjokken. Ik zie het voor mijn geestesoog al misgaan en ja hoor: de 85 rijdt weg, en de jonge gozer blijft in verbazing achter. Aangezien ik nog even keertijd heb, ben ik uiteraard het eerste aanspreekpunt. "Hij rijdt zomaar weg", klinkt het geërgerd en verbouwereerd tegelijk. Ja, wat moet ik daarop zeggen? "Als ik had geweten dat jij ook moest overstappen, dan had ik mijn collega kunnen roepen", zeg ik. "Dat meisje dat naar voren liep heeft dat wel gedaan." Aan die opmerking heeft die jongen nu ook geen moer, denk ik, maar hallo, als ik gedachten kon lezen had ik een ander beroep gekozen. "Dat had ik allemaal niet door joh, ik zat een serie te kijken op mijn telefoon. (Natuurlijk!) Ik moet naar Utrecht, school dit school dat, belangrijk..." "Dan neem je toch nu de trein?" antwoord ik behulpzaam. "Dan ben je ook om negen uur in Utrecht." "Nee, joh, laat maar zitten. Gaat u nu terug naar Gorinchem? Dan ga ik gewoon met u mee terug naar huis." Eh, het was toch belangrijk? Never mind: ik ga inderdaad terug, zoek een mooie stoel uit.

Op de terugrit in Asperen moet ik weer het rare bochtje met de lachspiegel nemen. Net voor ik weer zicht heb, sta ik oog in oog met een jongedame in een klein Peugeotje. Zonder dat ik hoef te gebaren (want nee, ik ga niet achteruit!) neemt het meisje het initiatief al. Maar achteruitrijden is ook een kunst... ik gebaar al dat ik genoeg ruimte heb, maar ze blijft achteruitrijden en rolt met een slakkengangetje tegen een dikke boom aan. Net als ik er naast kom te staan en eigenlijk wil helpen in geval van schade, zwaait ze naar me en gaat ze er weer vandoor. Ook goed...

Terug in Heukelum stapt de jonge kerel van de gemiste overstap weer uit. Hij is niet boos meer, sterker nog, hij bedankt me (voor de persoonlijke aandacht?) en zegt me hartelijk gedag!

---

In de middag is het doodstil op het ritje Leerdam-Gorinchem: ik rijd leeg weg. In Asperen pik ik de eerste reiziger op: een mevrouw die altijd op dit tijdstip meereist. Ze herkent mij ook op slag - "u bent altijd zo vrolijk" - en is een paar kilometer later eersterangs getuige van het nu volgende. Op de dijk, ergens tussen Heukelum en Spijk, komt een aannemersbusje met volle vaart tegemoet. Ik rijd al tegen de rand van de berm aan en kan echt niet verder opzij, maar de bestuurder van het busje (met van die grote oren van spiegels) heeft aan zijn kant nog een dikke marge. Dat kan niet goed gaan en ik kijk al in een reflex de andere kant op - PATS! Ik hoor glas barsten, maar mijn spiegel is alleen omgeklapt. Het is dus de zijne die aan gruzelementen ligt. Ik stop even met de alarmlichten aan om te wachten tot meneer terug komt rijden, maar de vogel is gevlogen. Zoek het dan maar zelf met je baas uit, denk ik; voor de zekerheid zet ik even de camerabeelden 'opzij' en meld ik het voorval aan de centrale.

In Spijk pik ik een andere vaste passagiere op: haar stageplaats is in dit dorp of all places en ze onderneemt dagelijks een wereldreis om er per trein en bus te komen. Ik weet dat ze met de Qliner van Gorinchem naar Utrecht wil, maar ik weet ook dat die hopeloos vertraagd rijdt: een vrachtwagenchauffeur heeft de heropening van de Merwedebrug gevierd door op de A27 bij Meerkerk dwars door de middenberm te rijden, waardoor de snelweg vrijwel volledig is geblokkeerd. Ik raad haar dus aan om de trein te nemen, maar dan moet ik wel die aansluiting halen. Officieel moet ik nog een ommetje maken via de oude binnenstad van Gorinchem, maar eventuele passagiers die daar staan kunnen vrijwel gelijktijdig met de stadsbus mee. Ik vraag aan de mevrouw of zij in het centrum moet zijn. "Nee hoor", zegt ze. "Dan vindt u het vast niet erg als ik een stukje afsnijd?" lach ik. "Welnee, dat zou ik ook doen!" roept ze terug, en zo kom ik netjes op tijd voor de trein naar Geldermalsen aan in Gorinchem.

---

"Nee hè", zegt een collega bij het inkijken van de nieuwe diensten, "zit je de hele dag op de 73 en 75, daar word je toch niet goed van." Nou prima, zeg ik. "Geef je die dienst toch aan mij?"

[Stefan]

Wat een bekende verhalen over een bekend lijntje, leuk!

[Hendrik]

Voor mij onbekend, maar wel leuk om te lezen! :pos:

[Etienne]

Leuk om dit eens te lezen, hoewel ik nog nooit met lijn 73 ben meegereisd.

[Suus]

Ik ken alleen het stadsgedeelte van lijn 73, handige manier om de stadstractor van Gorinchem te vermijden. Maar zo te lezen moet ik zeker de rest van het traject ook nog eens doen :)

[Milco]

Heerlijk, zulke verhalen! Ga zo door! En weer een buslijn die ik nog eens moet hebben! (y)

Een vraag, puur benieuwd: je sneed in Gorinchem een stuk af omdat er vrijwel gelijktijdig een stadsbus dezelfde haltes aandoet. Mag je als chauffeur eigenlijk zomaar een andere route kiezen of meld/overleg je dit wel even met de centrale?

[waldo79]

Tot mijn moet ik bekennen deze lijn nooit gehad te hebben, terwijl het relatief dichtbij is

[Chrysa]

Zal ik ook maar zeggen dat ik dit lijntje nog moet doen dan? Klinkt als een gezellige boel daar. Leuk geschreven!

Verder klinkt het vrij herkenbaar. Ik woon ook in zo'n dorp waar iedereen in de bus elkaar kent inclusief de chauffeur.

[Daniel]

Leuk! 't stukje in Asperen heb ik ooit gezien op weg voor een plaatje, inderdaad best krap daar, maar de rest van de lijn moet ik nog altijd een keer doen.
Weet niet meer of ik die nou ook gedaan had toen Arriva DAV2 net had en er nog een dagkaart was.

[nvdw]

Een vraag, puur benieuwd: je sneed in Gorinchem een stuk af omdat er vrijwel gelijktijdig een stadsbus dezelfde haltes aandoet. Mag je als chauffeur eigenlijk zomaar een andere route kiezen of meld/overleg je dit wel even met de centrale?

De puur theoretische antwoorden op je twee vragen zijn uiteraard 'nee' en 'ja dat hoort'. In dit geval heb ik even direct geïmproviseerd in de wetenschap dat de verhouding benadeelde en bevoordeelde klanten 0-2 was. Normaal gesproken reed ik dat ommetje eigenlijk altijd, ook al eindigde ik dan vaak vlak achter of net voor de stadsbus. Reizigers hoeven zich van mij ook niet opgelaten te voelen dat ze de andere passagiers extra reistijd bezorgen omdat zij er bij die ene halte die gewoon in de dienstregeling staat uit willen. Maar daar was in dit geval absoluut geen sprake van.

Nu lijn 73 in Gorinchem sinds de nieuwe dienstregeling standaard een deel van de stadsbusroute rijdt heeft afsnijden trouwens niet heel veel zin meer.

Voor de liefhebbers is het leuk om te weten dat lijn 73 de gehele dag met een grote bus rijdt (nouja, een midibus in plaats van een taxibus), dan ben je niet op de spitstijden aangewezen om het lijntje in een echte bus af te leggen. Uiteraard nu even niet vanwege de vakantiedienstregeling maar per 9 januari weer wel ;)

[Stefan]

Wellicht leuk voor dit topic, ik heb in 2015 nog eens een trajectvideo gemaakt van het lijntje. :)

[The Greyhound]

In 2015 reed de EGAO in de ochtendspits een rit op lijn 73.

Dan werd soms een wel hele grote bus ingezet.

[The Greyhound]

Beelden van lijn 73

[gliderfighter]

Klinkt als een van de betere gebroken diensten!