Er staat een rit van Utrecht naar Den Haag op het programma, om van daaruit naar Amersfoort Schothorst te gaan en weer terug naar Utrecht. Ik krijg een ICM-stel mee en na vertrek uit Utrecht begin ik de reizigers te controleren. Ik kom al snel bij een reiziger die wat onderuit gezakt zit en een tientje voor zich heeft liggen op het klaptafeltje. Hij vraagt me keurig of hij bij mijn een kaartje naar Gouda kan kopen, want hij heeft geen kaartje kunnen kopen. Ik zit echter niet op dat tientje te wachten en vraag hem om zijn identiteitsbewijs, dat hij prompt tevoorschijn haalt. Ik schrijf hem een kaartje naar Gouda en geef hem dat.
“Maar chef, ik moet naar Zoetermeer,” protesteert hij, net op het moment dat ik weg wil lopen. Ik kijk hem aan en zeg hem dat hij me toch echt naar een kaartje naar Gouda heeft gevraagd. Dan verklaart hij dat hij precies genoeg had aan dat tientje om naar Gouda te komen, maar als hij toch een Uitstel krijgt, dan wil hij er mee door naar Zoetermeer. Juist. Dus ik neem het UvB terug en maak er een enkele reis Zoetermeer van, die ik hem vervolgens af geef.
“Bedankt. En eh, sorry he!”
Een van die momenten dat ik aangenaam verrast kan worden door reizigers.
In het treinstel zijn twee toiletten aanwezig, die beide automatisch afgesloten zijn, omdat het toiletsysteem vindt dat ze defect zijn. Dat kan allerlei redenen hebben. In de trein kom ik echter twee personen tegen bij het eerste toilet die al een tijdje staan te wachten. Ik zie dat de foutlamp knippert die naast de deur zit en verwijs ze beide naar het andere toilet, omdat deze defect is. Wanneer ik bij het andere toilet kom, zit het meisje op een klapstoel op het balkon. Ook dit toilet is defect. Het is niet haar geluksdag, maar ze geeft aan dat ze echt nodig moet. Ik open het toilet en zie dat het wel schoon is, maar dat er geen water aanwezig is in de tank. Ik vertel het meisje dat ze gebruik kan maken van het toilet, maar dat het waarschijnlijk niet doorspoelt. Nadat ze van het toilet komt, zal het automatisch weer worden afgesloten. Maar aangezien ik straks met hetzelfde stel nog een tijdje op pad moet, hang ik wel even aan de telefoon met de materieelcentrale. Ik geef door dat beide toiletten defect zijn en dat ik toch graag van het stel af wil. Aan de andere kant van de lijn wordt wat gezucht en geschoven, maar in Den Haag zal ik een ander treinstel mee krijgen. Het stel waar ik me aankom, zal ter reparatie worden afgerangeerd.
En zo kom ik in Den Haag aan, waar mijn trein helemaal leegloopt. Er staat al een ander stel aan de halzijde, waar iedereen direct al in kan stappen. Er is meegedacht door de borden op ‘Vooraan instappen’ te zetten, helaas is vooraan in dit geval het treinstel dat afgerangeerd zal worden. Maar samen met de rangeermachinist zorg ik ervoor dat het af te rangeren stel leeg wordt gemaakt en afgesloten en dat iedereen in het nieuwe treinstel stapt. Ik kan snel naar het toilet en wanneer ik terug kom is ook mijn nieuwe machinist gearriveerd. Wanneer het dan vertrektijd is, rijden we richting Utrecht. De trein is aardig gevuld, ik begin meteen met mijn controleronde.
Een van de eersten die ik tref, is een Poolse meneer die wel een kaartje wilde kopen, maar zijn buitenlandse bankpas werd niet geaccepteerd. Hij wil nog helemaal naar Hengelo en ik besluit hem in Gouda uit te laten stappen, om daar alsnog een kaartje te gaan halen. Maar, zegt hij schouderophalend, ook daar zal zijn bankpas niet werken. En daar heeft hij wel een punt. Dus maak ik voor hem een kaartje. De man is me dankbaar en zal achteraf contact opnemen met de klantenservice om het af te handelen.
Ik kom al snel daarna iemand tegen die weer eens een Groepsretour op zijn telefoon toont, wat niet is toegestaan. Ik leg het hem uit en stuur hem in Gouda de trein uit om daar of te gaan printen of een nieuw kaartje te halen. Ik controleer verder en kom in de eerste klas iemand tegen die vroeger een van mijn managers is geweest. Hij zit met zijn rug tegen de glazen wand naar de tweede klas en na het praatje zie ik dat we bijna in Gouda zijn, dus loop ik terug naar de voorkant van de trein om daar in het HC-hok om te roepen.
In Gouda komen de twee samen reizende heren naar buiten waarvan er één een Groepsretour op zijn telefoon toonde. Ze gaan op weg naar een oplossing. Er stapt het nodige uit en in en we vertrekken op tijd. Waarna ik terug loop naar de glazen wand tussen de eerste en tweede klas om mijn controleronde te vervolgen.
Daar aangekomen, komen er net drie Marokkaanse jongens uit de tweede klas richting de eerste, op zoek naar een plekje in de trein. Ik vraag ze om hun vervoerbewijs terwijl we in de deuropening staan, waarna ik drie persoonlijke OV-chipkaarten te zien krijg. De eerste twee zijn netjes in Gouda ingecheckt, de derde niet. Ik laat het hem zien en vraag hem hoe dat komt. Zijn twee vriendjes lachen hem vierkant uit en stoken hem een beetje op. Maar hij werkt gelukkig wel mee, dus ik krijg uiteindelijk zijn identiteitsbewijs. Terwijl ik hem het uitstel sta te schrijven, moet hij om zijn uitstraling te behouden natuurlijk nog wel wat tegenstribbelen. Zeker omdat er nu drie Marokkaanse meisjes achter me zijn komen staan, ook op zoek naar een plekje in de trein.
“Maar, meneer, waarom kwam u rechtstreeks op ons aflopen? Waarom heeft u die andere mensen niet gecontroleerd? Het lijkt mij een beetje etnisch profileren.”
Ik doe een stap naar achter en tik met mijn vinger op de schouder van een eerste klasreiziger. Die heeft het hele tafereel via het raam meegekeken.
“Bent u al gecontroleerd?” vraag ik hem. Hij kijkt me niet eens aan, hij snapt het ook zo. Zijn luide ‘ja’ wordt door de dames achter mij beantwoord met een harde lach.
“Lekker voor je,” hoor ik ze zeggen. Hilariteit alom. Hij blijft toch nog een beetje tegensputteren om zijn eigen hachje te redden, zijn vriendjes geven hem wat steun. Nadat ik hem het kaartje heb geschreven, merkt hij droog op:
“Maar wie zegt dat u wel een echte conducteur bent?” Lachend haal ik mijn legitimatiebewijs tevoorschijn, die ze nauwkeurig bekijken. Daar weten ze niks meer tegen in te brengen, waarna ik hem vraag of hij nog een verklaring wil geven.
“Etnisch profileren,” zegt hij, schouderophalend. Hoofdschuddend neem ik afscheid van ze. Ze gaan toch naar de voorkant van de trein om een plekje te zoeken. Ik loop de tweede klas in en controleer verder.
Daar kom ik een vrouw tegen die ook niet heeft ingecheckt. De hele stiltecoupé waarin ik me nu bevind heeft mee kunnen genieten van de drie vriendjes, maar wanneer ik voor mevrouw sta te schrijven komen ze terug de stiltecoupé in om de boel nog wat verder op stelten te zetten. Ze vinden het prachtig dat ik ook voor deze dame sta te schrijven, maar gelukkig passeren ze op een bepaald moment, waarna de rust wederkeert.
Als ik ook die coupé heb gecontroleerd, loop ik verder om eens naar buiten te kijken waar we nu zijn. Ik zie station Vleuten voorbij schieten, dus ik houd het in de achterste coupé bij een serviceronde. Dat hebben ook de drie vriendjes gezien, die nu op het achterste balkon staan.
“Maar meneer, waarom controleert u ons wel en de rest van die mensen niet?”
De sfeer is gelaten, dus ik gooi er voor de grap in dat ik nu wel genoeg geschreven heb en ik de rest wel geloof. Twee van de drie beginnen weer over etnisch profileren, de derde komt dicht bij me staan en vraagt serieus geïnteresseerd:
“Maar even eerlijk, meneer, waarom?”
Ik antwoord hem dat we bijna in Utrecht zijn en ik om moet roepen en ik de rest na Utrecht controleer. Buiten dat het de waarheid is, is hij ook tevreden met dat antwoord. Ik kom in de cabine, waar een passagierende machinist zit. Ik roep om en deel hem mijn avonturen van het afgelopen half uur. Hij kan er wel om lachen.
In Utrecht stroomt de trein leeg, ook de drie vriendjes stappen uit, en er stapt weer het een en ander in. Ook de machinist komt naar de andere kant lopen om met me mee te gaan naar Amersfoort. Ik wijs hem aan dat ik vanaf Den Haag naar Utrecht nog maar twee van de drie bakken heb kunnen controleren. Hij lacht en loopt hoofdschuddend door. Maar niet voordat hij gezegd heeft:
“Maar vanaf nú hebben ze allemaal een kaartje!”
Na vertrek controleer ik het nu voorste rijtuig, wat volgelopen is met reizigers naar Amersfoort. Maar alsof de machinist speciale krachten heeft; ze hebben allemaal netjes een kaartje.
En zo heb ik voorlopig wel weer even genoeg beleefd. Het is voor mij weer tijd om vakantie te nemen, dus voorlopig geen columns van mij. Even wat rust aan het hoofd.
Conducteur Mike
