Je kunt dingen plannen tot je er bij neer valt, de realiteit is vaak weerbarstiger. Tot niet zo lang geleden moesten mindervalide reizigers zich 24 uur voor vertrek aanmelden wanneer ze een reis met de trein wilden maken. Dat gaf NS ruim de tijd om te zorgen voor assistentieverleners op de stations waar de reiziger de trein in en ook weer uit geholpen moet worden. Maar dat maakte de mindervalide reiziger, die vaak toch al niet al te mobiel is, nog verder immobiel. Een dag vooraf al weten hoe laat je ergens naar toe wilt reizen, dat maakt je behoorlijk inflexibel. Dat moet ook anders kunnen, zo werd geopperd vanuit diverse instanties. En dus kunnen mindervaliden tegenwoordig tot één uur voor vertrek hun reis aanmelden. Dat geeft deze mensen alle ruimte om te kunnen schuiven met hun planning wanneer daar behoefte aan is. Sommigen hebben dat niet nodig; zo reist er standaard een mevrouw met rolstoel tussen Heerenveen en Leeuwarden, altijd op dezelfde tijden: ’s morgens heen, ’s middags terug. Om naar haar werk te kunnen. Daar kun je de klok op gelijk zetten. Maar dat heeft niet iedereen...
Op grote stations zijn er servicemedewerkers die de mindervalide reizigers de trein in of uit kunnen helpen. Dat doen ze bijvoorbeeld met een brug wanneer er een hoogteverschil overbrugd moet worden, of met een klein plankje als er alleen een klein gat overgestoken moet worden, zoals bij de SLT. Op alle andere stations, waar geen servicepersoneel van NS aanwezig is, worden er taxichauffeurs ingezet. NS heeft een contract met vele taxibedrijven die bij verstoringen ingezet kunnen worden, maar ook bij in- of uitstaphulp van mindervaliden ingezet kan worden. Dat gaat niet altijd vlekkeloos; soms komen deze chauffeurs pas opdagen wanneer de trein al lang staat te wachten, soms zijn ze al vertrokken omdat de trein aan de late kant is. En soms komen ze helemaal niet opdagen. Allemaal logistieke dingetjes.
En op sommige momenten komen al die dingen samen. Ik ben onderweg vanuit Utrecht naar Schiphol, ’s avonds laat. In Utrecht heb ik een servicemedewerker met een brug zien lopen, dus er is iemand aan boord van de trein die geholpen dient te worden bij het uitstappen. Ook dat is trouwens geen feit; zo reist er een jongen in een rolstoel tussen Utrecht en Ermelo, die wel instaphulp nodig heeft, maar zichzelf heel goed uit de trein kan helpen. Maar in dit geval weet ik wel zeker dat de persoon hulp nodig heeft. Net voor Amsterdam Bijlmer Arena word ik gebeld. De reiziger heeft zich kennelijk een uur voor vertrek aangemeld en nu zitten ze bij de assistentiecentrale met een probleem. De instaphulp was geregeld, alleen op Schiphol, waar mevrouw uit wil stappen, kan er niemand op tijd bij de trein zijn.
“Wil jij die mevrouw met rollator de trein uit helpen?” is de vraag. Natuurlijk wil ik dat. Een rollator is de moeite niet; ik geef mevrouw ondersteuning bij het uitstappen en de klus is geklaard. Daar zijn de bij de centrale heel blij mee.
Op Amsterdam Zuid loop ik alvast naar de derde deur van voren, waar mevrouw naar binnen is geholpen. Wanneer ik daar op het balkon aankom, blijkt ze inderdaad een rollator bij zich te hebben. Achterop haar scootmobiel. En dat is dus wel een probleem.
Afhankelijk van het jaar van opleiding tot conducteur heeft er wel of geen instructie met de invalidenbrug in je opleiding gezeten. Bovendien is het niet de bedoeling dat het rijdend personeel met de brug aan de haal gaat. Afgezien van het feit dat iemand wel of niet bevoegd is, moet de brug ook nog gehaald en terug gebracht worden en loopt de trein gegarandeerd vertraging op wanneer er niet iemand al klaar staat met de brug. En mevrouw zal toch echt de trein uit moeten op Schiphol. Dus sta ik weer voor een dilemma. Ik begin meteen de centrale te bellen, maar ik ben de zoveelste in de rij, dus voordat ze opnemen heb ik al omgeroepen dat we op de eindbestemming zijn en stap ik net de trein uit, op weg naar de mevrouw om haar te informeren dat het even gaat duren. De centrale verontschuldigt zich en kan me helaas ook niet vertellen waar de brug precies staat. Daar ben ik mooi klaar mee.
We staan op spoor 5 op Schiphol. En voor wie dat niet kent; dat is een héél lang perron. Bruggen staan vaak verdekt opgesteld om geen aandacht te trekken. En in de meeste gevallen is dat uit het zicht, ergens aan het eind van het perron. Dat is mijn eerste ingeving, dus ik zoek het hele perron af. Maar vind niks. Ik besluit de Servicemedewerker op Schiphol te bellen. Die verontschuldigt zich dat hij niet naar me toe kan komen, want hij is alleen en zit aan het loket, waar hij niet weg kan. Hij vertelt me wel waar de brug staat; op spoor 6.
“Om het hoekje van de roltrap,” zegt hij erbij. En inderdaad, daar staat het apparaat. Precies waar ik nog niet gekeken heb. Ik breng het gevaarte in beweging en help mevrouw de trein uit. Vervolgens breng ik de brug terug naar zijn parkeerplaats en loop ik terug naar de trein. Ik breng via de portofoon de machinist op de hoogte dat we kunnen vertrekken. Ik had hem al verteld dat het even ging duren en hij was ook al poolshoogte komen nemen. Hij had de treindienstleider gebeld om te melden dat het wel even ging duren en die heeft op zijn beurt de rijweg teruggeroepen, zodat andere treinen om ons heen gewoon konden vertrekken. Ik sluit intussen de deuren, het sein komt veilig en we kunnen vertrekken. Maar dan wel 15 minuten achter op schema. Daar hebben de reizigers verder gelukkig geen last van, want we gaan naar het rangeerterrein, dus iedereen was op tijd op Schiphol. Maar het brengt wel mijn overstap van 20 minuten op een andere trein in de knel. Gelukkig kan ik daar uiteindelijk op tijd mee vertrekken, maar blij werd ik niet van deze situatie.
Waar het precies fout is gegaan, zoekt men intern uit. In de hoop dat er verbetering uit voortvloeit voor een eventuele volgende keer. Maar zo handig als het voor de mindervalide reiziger is geworden, zo makkelijk is logistiek gezien nog niet bepaald.
Conducteur Mike
, ook mensen die hier geen account hebben kunnen dit lezen.
Ik heb zo min mogelijk met die brug te maken, om eerder genoemde redenen.