Een goed begin, niet? 20 jaar Beneluxlijn in Rotterdam

Hier kun je Blogs plaatsen over je reiservaringen of je ervaringen als personeelslid bij een OV-bedrijf. Reisverslagen met meerdere foto's kun je beter in OV in Beeld plaatsen.
Plaats reactie
SLH
Berichten: 70
Lid geworden op: do 11 nov 2021, 16:48

Een goed begin, niet? 20 jaar Beneluxlijn in Rotterdam

Bericht door SLH »

Vandaag is het precies twintig jaar geleden dat de Beneluxlijn, het metrotraject tussen de stations Marconiplein en Tussenwater, in exploitatie ging. Ik was er die dag bij en heb het volgende verslag daarover geschreven. Dit verslag zwerft nog rond op het internet, en heeft ook een tijdje op retmetro.nl gestaan. Ik was 17 toen ik het schreef. Veel leesplezier!

De nieuwe lijn; een goed begin, niet?
door Simon © 2002

Op weg...

Metro’s in Nederland zijn zeldzaam te noemen, slechts twee
steden in Nederland mogen zich rijk rekenen met deze vorm van
openbaar vervoer. De twee gelukkige steden zijn, in volgorde van
opkomst, Rotterdam en Amsterdam. De Rotterdamse metro die
z’n eerste lijntje opende in 1968 bedient niet alleen de havenstad
zelf, maar ook Rotterdam-Albrandswaard (stations Rhoon en
Poortugaal), Capelle aan den IJssel, Schiedam, Pernis en
Spijkenisse. Het negen jaar jongere systeem van Amsterdam doet
ook Amstelveen aan. Stapsgewijs groeien beide lijnenstelsels
gestaag. Dit overigens geheel op waarheid gebaseerde reisverslag
beperkt zich echter tot de nieuwste groeispurt van de Rotterdamse
ondergrondse: de Beneluxlijn, of beter gezegd, de verlengde
Calandlijn.

Het is maandagmorgen vier november 2002, kwart voor acht
's morgens als ik mijn in de voorverkoop gekochte dagkaartje
in de stempelautomaat steek van station Graskruid. Het scheve,
slechte stempel meldt echter acht uur, een stempel uit de
toekomst. Naast mij grijpt een vrouw een Metrokrantje uit
de karakteristieke groene bak terwijl ze een blik werpt op de
grote rode poster in het billboard. "Maandag 4 november is
het zover..." prijkt de tekst. Daarvoor ben ik hier. Mijn fiets,
die inmiddels een lekke band blijkt te hebben laat ik met een
gerust hart achter, omdat hij en naast een mooiere staat en
omdat hij toch een lekke band heeft... Dat belooft wat.
Het bord waar de bestemming van de volgende trein op moet
staan is al enige tijd blanco als dan toch een trein voor-
rijdt. Twee stuks, ochtendspits-goedgevuld. Twee "ouwe T’tjes"
zoals ze genoemd worden, de sterk remmende 5200-serie, mijn
favoriete treintjes. Ouder dan ik, gebouwd in Duitsland tussen
1980 en 1984. Terwijl de deuren sluiten, wordt er iets omge-
roepen, maar ik weet al wat er aan de hand is: onregelmatige
dienstregeling op beide lijnen vanwege de nieuwe metrolijn.
Een herhaling bij een later station bevestigt mijn vermoeden.
Het metrostel waarin ik zit gaat stuk. Bij station Schenkel gaan de
deuren aan stuurboord flippen en worden mijn twee favoriete
treintjes bij het volgende station Capelsebrug op een dusdanig
spoor gemanoeuvreerd dat de defecte deuren ontzien kunnen
worden. Hier stap ik echter uit en wacht op de volgende trein.
Naar mijn weten is de nieuwe dienstregeling voor de verlengde
Calandlijn als volgt: treinen uit Ommoord en Zevenkamp hebben
als eindbestemming station Schiedam Centrum, treinen uit
Capelle aan den IJssel hebben als eindbestemming Spijkenisse.
Aangezien mijn trein uit Ommoord is gekomen, laat ik de vol-
gende die uit Zevenkamp kwam voorbij gaan, op de bestemmings-
film staat niets. Had ik beter niet kunnen doen, want deze
bleek uiteindelijk toch naar Spijkenisse te gaan, Dit is weer
zo'n moment waarop de RET, de exploitant van het metronet,
het tramnet en het merendeel van het stadsbusnet, op mij
overkomt als een mini-NS... wat willen ze nou? Ook met
naamgeving zijn ze inconsequent te noemen. De nieuwe lijn
maakt deel uit van de Calandlijn en heet dus Calandlijn, maar
heette tijdens de bouw nog Beneluxlijn. Die naam Beneluxlijn
is dus eigenlijk een fopnaam. Waarschijnlijk is deze naam ge-
kozen omdat de nieuwe lijn door de Tweede Beneluxtunnel gaat.
Na de gemiste trein stap ik dan eindelijk in een bomvolle
richting Spijkenisse, hoop ik. Als haringen in een tonnetje
staan we tegen elkaar, maar bij station Beurs, waar kan worden
overgestapt op de blauwe Erasmuslijn stroomt de trein vrijwel
leeg en verover ik een zitplaats... nu maar wachten... ik lees in een
door een andere reiziger achtergelaten Metro een advertentie van
de nieuwe lijn. Maandag 4 november is het zover...

Vlak voor Marconiplein, het voormalige eindpunt, remt de trein
af alsof hij van spoor wil veranderen. Oh nee, denk ik, je
rijdt door. "Station Marconiplein..." zegt Roos de omroepster,
maar ze zegt er niet bij dat het het eindpunt is. Ik kijk nog
eens goed rond en ik deel het rijtuig met maar liefst drie
andere reizigers als de trein weer optrekt. De dynamische
reizigersinformatie vermeldt de tekst "Spijkenisse", ik zit in de
goede trein, hoop ik. Voor de eerste keer het Marconiplein
voorbij. Het station dat meer dan zestien jaar het eindpunt is
geweest, van 25 april 1986 tot 4 november 2002. Een nieuwe
grens is geslecht. Vijf jaar lang is er aan gewerkt, het heeft 785
miljoen euro gekost (in oude guldens 1,7 miljard, inclusief
bouwfraude). 11,8 kilometer nieuw dubbelspoor, zes nieuwe
stations. Over het hele net dat nu ruim 115 kilometer exploitabel
spoor telt rijden nu 152 metrostellen, waarvan er 89 naar
Ommoord en Zevenkamp kunnen rijden aangezien daar door
bezuinigingen in het verleden is gekozen voor een sneltramvariant
met bovenleiding, maar dat is een verhaal op zich.

Voorbij het Marconiplein, de nieuwe lijn op...

Wat de meest verguisde, verveelde reiziger niet opvalt, valt
mij natuurlijk weer wel op. De schaarse hoeveelheid graffiti,
de permanente tunnelverlichting, de lichtgevende leuning van
het vluchtpad op perronhoogte... metrotunnel nieuwe stijl.
Lang duurt de tunnel niet, met een flink vaartje, 5228, het
metrostel waarin ik zit, spint tevreden even later over een
kersvers viaduct. Rotterdam ligt achter me, ik bevind me op
Schiedamse bodem en zie spoedig de spoorlijn parallel rijden.
Aan de horizon doemt het eerste nieuwe station op; station
Schiedam Centrum, voor sommige treinen het eindpunt,
het heeft derhalve drie sporen.

Het is gedaan met de snelheid als ik in de bocht een tweetal
treinen op één beschikbaar spoor zie staan. De bestuurster,
een pratende nog wel want sommige bestuurders staan vrolijk
een kwartier stil in het weiland zonder toelichting, grapt
over filevorming. Ik kijk door het raam en zie in de kromming
van het zojuist gepasseerde viaduct twee nieuwe treinstellen
achter ons aan sukkelen. Filevorming op een spoorlijn, het is dus
mogelijk. Voor botsingen is er overigens geen gegronde reden; de
ATB, de automatische treinbeïnvloeding, houdt de treinen op een
veilige onderlinge afstand en houdt de snelheid laag.
Op station Schiedam Centrum is het rustig. Er stappen meer
mensen uit dan in. De nieuwe dynamische reizigersinformatie
zegt niet veel bijzonders, maar komt vriendelijk over: "Welkom
op de Beneluxlijn station Schiedam Centrum" scrolt er over de
middelste regel. De bovenste regel geeft aan "Niet instappen" en
dat klopt al niet. Ik deel het rijtuig nu alleen nog maar met
een oude man die zich zichtbaar zit te ergeren aan de vertra-
ging. Hij kijkt omhoog naar het nieuwe lijnennet boven de
deur. Als dit tot De Akkers zo doorgaat... Een bordeauxrode
Thalystrein spurt voorbij over NS-spoor... als ik daar eens een
ritje mee mocht maken...

Als de hindernis Schiedam Centrum genomen is, duikt de trein
weer een tunnel in. Mooi verlicht, zonder graffiti. Hier durven die
graffitispuiters nog niet te komen, nog te nieuw voor ze, of komt
het door de op infrarood gebaseerde warmtedetectoren die de
RET zou gaan toepassen? De snelheid neemt weer toe, het spoor
voor ons is vrij. De oude man lijkt te slapen.

Station Parkweg, het enige ondergrondse nieuwe station met z'n
vier ellipsvormige lichtkoepels die als natuurlijke schijnwer-
pers zonlicht over het eilandperron strooien. Het rijtuig waarin ik
met de oude man ziet opent niet eens z'n deuren, het rijtuig voor
ons, daar stappen wat mensen in en uit. De nieuwe metrostem
heb ik gemist of is overgestemd geraakt door het tunnelgeruis.
Terwijl ik dit schrijf op m'n oude laptopje moet ik heel even
spieken op de website van www.metropla.net (de dynamische met
Flash-uitgeruste RET-site is te zwaar voor het computertje uit
1995) om te kijken welk station er ook alweer volgt op Park-
weg. Het is Troelstralaan, deels onder de straat, voor het
merendeel echter in een soort gleuf, waar de metro als een
boot aanmeert, maar dan wat sneller. Wie naar rechts kijkt
ziet water en eendjes die de metro vrolijk toekwaken. Dat is wel
een hele grote eend! De vloer van het perron doet enigszins
kinderboerderijachtig aan, het stro en de scharrelende kippen
ontbreken echter. Roos mompelt iets van "Station Trlstrln". P.J.
Troelstra, vooraanstaand PvdA-politicus van de jaren '20 van de
vorige eeuw. Mooie naam dan voor een nieuw station, maar niet
leuk om om te roepen omdat er al gauw klinkers uit lijken te
vallen. Wederom worden de deuren van 5228 met rust gelaten.
De trein duikt weer een stuk tunnel in. Nog steeds zonder ook
maar één spatje graffiti. Wie nog eens een stuk metrotunnel
zonder graffiti wil zien moet snel een rit maken met de nieuwe
lijn (inmiddels heb ik moeten constateren dat die kans voorbij is;
verse graffiti siert de tunnelwanden). Door de lange zichtlijnen
kan de oplettende reiziger van een afstandje het volgende station
Vijfsluizen al zien aankomen, met z’n dertien metalen M-vormige
vlaggen die als echte vlaggen met de wind meegaan. Station
Vijfsluizen, van architectenbureau Zwarts&Jansma,
verantwoordelijk voor het architectonische station
Wilhelminaplein op de Kop van Zuid, heeft dit station
de vorm gegeven van een artistiek vissengeraamte. Wie naar
beneden kijkt ziet fonkelnieuwe bushaltes in aanbouw en voor-
namelijk zwaar vrachtverkeer. Uit de andere richting passeert
een trein richting Ommoord, op de voet gevolgd door een rich-
ting Capelle aan den IJssel; dit verschijnsel wordt ook wel kontje-
ruiken genoemd, heb ik me eens laten wijsmaken door een
bestuurder.

Onder de Nieuwe Maas

De Tweede Beneluxtunnel is het volgende knappe bouwwerk
op de route. Deze riviertunnel heeft een tussenwand tussen de
twee sporen en doet een beetje Kanaaltunnelachtig aan. Veilig-
heid voor alles. De ruimte tussen de twee sporen die wordt gescha
pen voordat de eigenlijke tunnel begint doet het vermoeden dat
er een servicetunnel tussen zit. Fel verlicht, symbolische
rennende pictografische mannetjes met van die losse hoofdjes
die aangeven welke kant je op moet voor de volgende nood-
uitgang en hoeveel meter het nog is. Eigenlijk zou moeten worden
omgeroepen: “let op, uw oren kunnen dichtslaan” want al gauw
voelde ik iets onaangenaams. Even luchthappen als een vis doet
wonderen. Nog steeds opgewonden scheurt 5228 onder de Nieuwe Maas
door. De tweede metrotunnel onder de Nieuwe Maas voelt anders
dan de eerste tunnel tussen de Leuvehaven en de Kop van Zuid.
De gereden snelheid is constanter en de tunnel lijkt sneller te zijn
genomen terwijl hij toch een flink aantal meters langer is dan z'n
oude broer die al meer dan veertig jaar op de bodem ligt.

Op Zuid

Ooit afgelegen voor velen, nu voorzien van een heus metro-
station. Het dorp Pernis tussen de vele schoorstenen van Shell
Pernis en andere CO2-veroorzakers die onze welvaart mogelijk
maken. Eén keer eerder ben ik in Pernis geweest, ik ben er
gekomen vanaf het Zuidplein met bus 69 die ik terugzie bij z'n
verlegde eindhalte bij het station. Op de één of andere manier zijn
er reclamefoldertjes terechtgekomen op de abri van de bushalte.
Hier moet 5228 z’n deuren laten sissen, er stappen twee kinderen
in die een luid gesprek beginnen over hun "meest kutte" vakken
en leraren op school. De reis gaat verder en het viaduct slingert
tussen de fly-overs door van de snelweg en passeert de
havenspoorlijn en de omstreden Betuwelijn. Om Aaron Betsky te
citeren (uit een korte documentaire over de Beneluxlijn), directeur
van het Nederlands Architectuurinstituut:
Doordat een groot gedeelte van de nieuwe lijn bovengronds gaat zal
het bewustzijn van de regio ontzettend veranderen. Vanuit de metro
kun je zien wat voor een enorme vervoerslandschappen er rond en in de
regio Rotterdam liggen. Daardoor is er voor de reiziger veel te
zien."

"Het is een beetje druk bij station Tussenwater" grapt de
bestuurster. De oude man ziet het nu ook; er zijn twee wach-
tenden voor ons bij station Tussenwater. Langzaam rijden in
een bocht is niet prettig vindt 5228, z'n wielen protesteren
door een geluid te maken alsof hij over door kwajongens neer-
gelegde steentjes rijdt. Daar komen afgeplatte wielbanden van; bij
de NS komt dit door blaadjes op de rails. Toch is er een
pluspuntje, het huis van bewaring, oftewel de bak van Hoogvliet,
waar laatst iemand is ontsnapt met de klassieke lakensmethode,
geeft een blik op de luchtplaats voor eventuele inkijkende
metropassagiers die voor een druk bezet station Tussenwater
moeten wachten. Over die inkijk later meer als we onder de Oude
Maas door zijn (er zijn twee Mazen, of moet ik zeggen Maazen,
of Maasen?) en door Spijkenisse "racen".

Bij station Tussenwater komen de oude blauwe Erasmuslijn en
de nieuwe rode Calandlijn samen, daarom telt het station vier
sporen. Eén spoor ligt kruist de twee bestaande sporen van de
Erasmuslijn, dat spoor ligt daarom hoog; het is het hoogste punt
van de nieuwe lijn. Toen het station in aanbouw was kwam het
meerdere malen voor dat één van de twee sporen vanwege de
aanleg van het station buiten gebruik was en er dus enkelsporig
gereden moest worden.

De oude man trekt een gezicht alsof hij moet plassen en maakt
gebruik van de lange stopgelegenheid bij Tussenwater om uit te
stappen. Ook de leerlingen zijn uitgestapt. Ik heb 5228 voor me
alleen als deze zuchtend weer optrekt en aantakt op de bestaande
“oude” Erasmuslijn richting Spijkenisse. De trein waarin ik zit
bestaat uit twee treinstellen, het verbaast me niets als er niemand
in het andere treinstel zit.

Nu lijkt alles weer goed te gaan. De file lijkt voorlopig
opgelost en met de normale snelheid wordt Hoogvliet gepas-
seerd, langs de seniorenflats. De andere Maas, heel origineel
de Oude Maas genoemd, wordt ook moeiteloos achter ons
gelaten. Op .Tot en met station Spijkenisse Centrum (het Ruwaard
van Puttenziekenhuis en het busstation worden gek genoeg niet
meer genoemd door Roos) lijkt het weer zoals vanouds toen
enkel de Erasmuslijn er nog was. Dan gaat het grandioos mis.
Het wordt weer filerijden tussen dit station en eindpunt De
Akkers. Ik denk terug aan de documenten die ik op internet
heb gelezen over de bewoners van Rotterdam Zuid, en dan
voornamelijk de bewoners van de Mijnsherenlaan en later
ook die van Spijkenisse die voor inkijk vreesden. Daar
hoefden ze zich geen zorgen over te maken, want de metro
zou zo snel mogelijk hun huisjes voorbij rijden. Nu is niets
minder waar, tussen Heemraadlaan en De Akkers is het weer
filerijden en duidelijk kan ik de Harry Potter-posters onder-
scheiden in één van de Spijkenisser woningen. Ik wend mijn
blik af als ik een moment recht in de ogen kijk van een
strijkende vrouw in een vermoedelijk zelf gebreide trui van
Mickey Mouse. De vrouw draagt om haar linker pols een duur
ogend gouden horloge. Bij de buren kan ik zo de bekers zien van
de zoon die blijkbaar op karate zit gezien de witte kimono die ik
aan de deurkruk zie hangen en mag ik getuigen zijn van z'n
trapoefeningen. Hoezo geen inkijk?

Eindpunt De Akkers... en weer terug

Nu kan het wel eens voorkomen dat een metro even moet wachten
voor een eindhalte omdat er een trein uit de andere richting
uit wil. Die hebben namelijk voorrang. Na werkelijk iets van vijf
minuten wachten (dat is veel voor metro’s) rijdt mijn trein eind-
station De Akkers binnen. "Station De Akkers, eindpunt. U
wordt verzocht uit te stappen" sneert Roos. Ik volg haar verzoek
op, want RET'ers gooien je er tegenwoordig uit als je blijft
zitten bij het eindpunt. De trein rijdt het inmiddels gereed-
gekomen staartspoor op, in de verte zie ik de walvissen-
staarten. Eindpunt De Akkers, bereikt via de verlengde
Calandlijn. De bestuurster steekt haar hoofd uit het raampje en
rookt snel een sigaretje, haar collega schreeuwt "Schiet eens op!"
omdat ze het moet keren op het uitloopspoor.

Honger heb ik niet, plassen hoef ik evenmin dus ik ga tussen
de reizigers staan die de andere kant op willen. Er rijdt een
trein voor richting Zevenkamp. De rit De Akkers-De Tochten
is de langst mogelijke rit die mogelijk is op het Rotterdamse
metronet. Naar mijn weten meer dan veertig kilometer spoor.
Ik stap in en rijdt de lijn weer in de omgekeerde richting, waar-
bij we de file van treinen uit de andere richting passeren. Ik tel
er zeven, met treinlengtes van twee en drie rijtuigen. De electro-
nische panelen in de stations die de eindbestemming moeten
aangeven hebben inmiddels de geest gegeven, de bestuurder, nu
een man met een zonnebril, roept luidkeels en duidelijk
om dat deze trein naar Zevenkamp gaat "via de Nnnnnieuwe
Calandlijnnnn..."

Met een houten kont van het zitten kom ik na een klein uur van
niets dan gebrom en gezoem van een 5200-trein aan in
Zevenkamp. Het leuke aan dit station is dat je iemand die er
totaal niet bekend is en daarnaast ook nog eens over een matige
topografische kennis beschikt kan wijsmaken dat hij zich
in Nieuweschans bevindt en dat hij het dan waarschijnlijk
nog zou geloven ook zo niet-Rotterdams is het uitzicht daar.
Ondanks de vele vertragingen die uiteraard worden opgelost, al
zal dat nog enige tijd duren, was het toch spannend. Want niets is
zo spannend om voor de eerste keer bij het Marconiplein op je
luie gat te kunnen blijven zitten en kijken waar je uitkomt. De rest
van de dag heb ik nog wat rondgetuft door de stad en heb ik de
nieuwe stations stuk voor stuk bekeken. Iets wat ik de mensen die
zich interesseren in moderne architectuur ten zeerste aanraad.

Eindpunt

Een week verder is er het één en ander gebeurd. Als de nieuwe lijn
precies een week jong is, is er in het Rotterdams Dagblad al het
één en ander geschreven en gefotografeerd over de nieuwe lijn.
Eerst stond er een klein artikeltje in het Rotterdams Dagblad;
"Rotterdamse reiziger toerist in eigen stad". Dinsdag stond er
"Nieuwe dienstregeling een zooitje", donderdag waren de eerste
ruiten alweer gesneuveld en gisteren was het "Noodkreet RET-
personeel; dienstregeling Beneluxlijn klopt niet". Ronald
Clayden, de algemeen directeur van de RET heeft inmiddels een
brief van de dienstdoende bestuurders gekregen die te krappe
rijtijden hebben en nauwelijks een plaspauze kunnen nemen of
een bakje koffie kunnen trekken uit de automaat bij de
uitloopsporen. Een moment dreigde er zelfs een staking onder het
personeel. Een goed begin, niet?
Laatst gewijzigd door SLH op di 15 nov 2022, 19:30, 2 keer totaal gewijzigd.
Durashift
Berichten: 5627
Lid geworden op: za 23 mei 2015, 08:39
Locatie: Rhenen

Re: Een goed begin, niet? 20 jaar Beneluxlijn in Rotterdam

Bericht door Durashift »

Leuk om te lezen. 20 jaar alweer.. ik kom niet veel aan die kant van het land.. maar herinner mij van een paar jaar terug, rijdend over de A4, door de Beneluxtunnel, bij het uitkomen daarvan wel te denken bij het zien van de metro: ow ja, da's 'nieuw' ..was er vroeger niet. (A)
Gebruikersavatar
Meltrain
Donateur
Berichten: 21229
Lid geworden op: wo 12 mar 2008, 21:29
Locatie: Delft

Re: Een goed begin, niet? 20 jaar Beneluxlijn in Rotterdam

Bericht door Meltrain »

Leuk verslag, maar een beetje moeilijk leesbaar, aangezien er op compleet willekeurige plekken een enter is geplaatst. :X
Verder is het gewoon Albrandswaard en komt de Amsterdamse metro ook in Diemen en Duivendrecht. ;)
Ik reis ongeveer 3x/week van Dt naar Dvd (of Asdz) en terug.
TLP
Berichten: 1553
Lid geworden op: vr 09 dec 2011, 14:07

Re: Een goed begin, niet? 20 jaar Beneluxlijn in Rotterdam

Bericht door TLP »

Dat het verslag moeilijk leesbaar is komt vermoedelijk omdat de tekst gekopieerd is uit een PDF of iets dergelijks, waarbij de lay-out niet voorafgaand aan de publicatie is gecontroleerd en aangepast.
Plaats reactie

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 4 gasten