OV in Nederland

Gezien de discussie die hier aan het ontstaan was rond rare afstemmingen tussen lijnen op een samenlooptraject zoals die bij Arriva opvallend vaker lijken voor te komen eens een voorbeeldje als startpunt voor een discussie.
Om de discussie zinvol te houden trouwens eventuele voorbeelden graag wel met een beetje onderbouwing plaatsen. In dit topic is daar immers de ruimte voor en alleen maar roepen voegt niet zoveel toe.

Om te beginnen wat achtergrondinfo: de stadsdienst van Dordrecht kent 's avonds en op zondag (als er een halfuursdienst gereden wordt) al jaren een soortgelijke knoop op het station waarin alle lijnen richting de oostelijke wijken vrijwel tegelijk op het station zijn en op de terugweg ook weer relatief kort op elkaar zitten (waarmee de meest optimale treinaansluitingen bestaan, maar tegelijk ook goede bus-overstappen binnen de stad). Deze knoop bestond altijd uit de lijnen 2, 3, 4 en 5. Lijn 7 is al meer dan 10 jaar een buitenbeentje qua tijden omdat die niet op een logische manier in de knoop te krijgen is (ligt hier aan de omloop en de rijtijden).
Nu is lijn 7 ook de lijn die de hoofdlocatie van het ziekenhuis bediend en door de afwijkende ligging van die lijn waren de aansluitingen daarheen altijd erg slecht. In 2013 werd daarvoor een oplossing doorgevoerd: lijn 2 ging voortaan via het ziekenhuis naar Dubbeldam rijden wat qua reistijden weinig uitmaakte en qua voorzieningen positief uitpakte: de verbindingen tussen Dubbeldam en het ziekenhuis werd hersteld (was na het opheffen van lijn 1 verdwenen), lijn 7 had geen verdichtingsritten naar het Leerpark op schooldagen meer nodig en 's avonds en zondag was er altijd een goede aansluiting richting ziekenhuis vanuit alle wijken.

Nu werd in de dienstregeling 2015 lijn 2 aan lijn 11/12 gekoppeld, waarbij in de avonduren de route en frequentie weliswaar gelijk gebleven zijn maar de toegevoegde waarde die er eerst was om via het ziekenhuis te rijden tot 0,0 gereduceerd is. Wat is namelijk het geval: op de tijden waarop lijn 2 iets had toegevoegd zijn de tijden met een kwartier verschoven en rijden de lijnen 2 en 7 exact tegelijkertijd van station naar ziekenhuis en dus ook beide met een kwartier overstaptijd vanuit alle wijken. En daarmee zijn we dus eigenlijk weer terug bij af. De bussen van lijn 2/11/12 rijden constant hetzelfde rondje zonder enige doorkoppeling en in precies een uur, daar komt die verschuiving van ca. 15 minuten dus niet vandaan. Dat moet bijna wel ergens met het in een efficiënt dienstrooster passen te maken hebben. Voor aansluitingen op treinen e.d. is het namelijk ook gunstiger om juist wel in de knoop met de rest van de stadslijnen te liggen.

Dit gebeurt in meer steden, in Enschede (Syntus) vertrekken vrijwel alle buslijnen in het weekend ook om .20 en .50 om aan te sluiten op de trein. Hierdoor rijden de buslijnen die de zuidelijke wijken bedienen (lijnen 1, 2 en 4) ook achter elkaar. Maar net als in Dordrecht lijkt mij dat niet het problem.

Het problem zit hem volgens mij in twee lijnen die kilometers lang zonder duidelijke redden (wellicht een busomloop uitsparen) parallel lopen met elkaar in een zeer scheve verhouding (5/55). Dit komt volgens mij heel weinig voor, alleen lijn 91/92 tussen Cuijck en Mill misschien.

Op zich interessant, maar waar ben je eigenlijk naar op zoek? Wil je graag een verklaring voor deze situatie, of is er iets anders?

Dit topic komt mede voort uit de discussie die in het Concessie Limburg-topic ontstond rond de eigenaardigheid die Arriva op sommige plekken lijkt te hebben om bij samenlooptrajecten van lijnen de afstemming vooral op basis van wat het gunstigst uitkomt te doen en niet op basis van waar de reiziger het meest aan heeft.
Wat ik dus eigenlijk zoek zijn vooral meer voorbeelden van dergelijke rariteiten, maar juist ook eventuele achterliggende redenen die er een oorzaak van kunnen zijn. En op die manier hoop ik het sentiment in het Limburgse topic met feiten te onderbouwen (of tot de conclusie te komen dat er een reden is die voor het totaalplaatje voor de reiziger beter is, da's immers ook gewoon een mogelijkheid).

In Apeldoorn heb je precies hetzelfde geintje eigenlijk ook. Lijnen 201 en 203 rijden meestal 2x/uur doordeweeks naar het bedrijvenpark Noord-Oost. Er komen daar geen andere buslijnen in de buurt. Maar lijn 201 vertrekt om 22/52 en de 203 om 20/50 van station Apeldoorn en rijden dus vlak achter elkaar. Beetje zelfde soort idee als de Arriva misschien?

Maar heeft dat dan niet een praktische reden ergens verderop de route, dat mis ik nog in je bericht. In zo'n geval kan het immers nog te verdedigen zijn.
Zoals al blijkt uit m'n voorbeeld rijden in Dordrecht ook alle stadsbussen vrijwel tegelijk Station - Centrum - Stadskantoor - Kilwijkstraat en v.v. maar dat zit 'm dus in de aansluitingen op het station.

Lijn 74 en lijn 77 rijden hier vanaf P+R Westraven tot aan het Oorsprongpark dezelfde route, volgens dienstregeling met enkele minuten er tussen maar vaak bumper aan bumper...

Erg irritant als je net de achterste weg ziet rijden en dus een kwartier (of vooruit, 7-8 minuten) moet wachten



Oh en ik heb geen zin om uit te zoeken hoe het dienstregelingtechnisch in elkaar zit en waar het goed voor is enzo :6

Is inderdaad wel een goeie ja. 77 zit nog met een treinaansluiting in Bilthoven maar 74 is volgens mij vrij onafhankelijk en had dus ook een gunstiger ligging kunnen hebben. Die heeft immers niet echt logische aansluitknopen, op Utrecht Centraal is er altijd wel iets waar je net niet op aansluit.
Het lastige zal vooral zijn dat 74 een kwartiersdienst is en 77 een 10-minutendienst in de spits: als ik 's ochtends op Utrecht Centraal aankom zit er namelijk wel netjes 5 minuten tussen (maar de rit ervoor zitten ze dan dus bumper aan bumper) terwijl ze op de tijd dat ik weer terug reis met net een minuut ertussen achter elkaar aan rijden.

Tot december 2014 reden lijn 37 en lijn 57 tussen Leiden Centraal en Corpus in een kwartierdienst, maar sinds de verschuiving van lijn 57 rijdt hij vanuit Leiden in een 16,21,51,51 ritme, en naar Leiden in een 09,16,40,46 ritme. Dat moet te verhelpen zijn.

Lijn 51 en 71 rijden in Zeist regelmatig vlak achter elkaar. Samen met de 50 vormen ze dan een kwartiersfrequentie. Verder speelt ook nog de overstap op Db een rol, al heb ik de indruk dat de 51 daar net een minuut te vroeg voor vertrekt. Daarnaast rijdt de 51 op Ut verder als 47, die in Htn vast ook een overstap te halen heeft.
Een hele andere reden kan de bestemming zijn, 71 rijdt naar de Uithof en zit daarom in de spits vaak al vol vanaf Db, terwijl de 51 naar Ut rijdt en voor zover ik heb gezien vaak iets meer ruimte heeft. Die reizigersstromen zijn naar mijn idee, ondanks de parallelliteit, behoorlijk gescheiden. Beide lijnen bedienen vooral reizigers die verder dan het samenlooptraject moeten zijn, behalve dan de overstappers van Db die door hun aankomsttijd toch niets zouden hebben aan een hogere frequentie.

Scholierenlijn 680 en normale lijn 80 rijden op het stuk Westerhaar-Hardenberg ook vlak achter elkaar. Op het deel Den Ham-Westerhaar zit er wel een minuut of 7 tussen, maar het lijkt te handiger zijn om de 680 een kwartier te verschuiven.

Kijk ik echter naar de schooltijden van het Vechtdal College in Hardenberg dan zie ik dat de eerste lessen om 8.00u beginnen, en de tweede om 8.50u. Voor de tweede bus is een aankomst van 8.40u (zoals nu) dus eigenlijk perfect, maar de eerste bus zou wel 10 minuten later mogen rijden (aankomst 7.50u ipv 7.40u). In de middag vertrekt de bus om 14.18u, terwijl de aansluitende les al om 13.45u eindigt. Een vertrek rond 14.00u zou dan beter zijn voor de spreiding en de aansluiting lijkt me.

Met name de aankomst van 7:50 ipv 7:40 zou zo maar eens een bus kunnen kosten en dan ben je natuurlijk gekke henkie als je dat doet. De scholier wacht maar 10 minuten langer op z'n school-begintijd hoor.

Eens even gekeken: beide busritten blijken dus om .44 aan te komen en niet 4 minuten eerder zoals dennistd schrijft. Als de bus voor de volgende rit 680 leeg terugrijdt dan kost dat 17 minuten volgens Google Maps (snelste route van het eindpunt naar het beginpunt van de volgende rit). Een aankomst om 7.50 uur zou dus nog net kunnen als de volgende rit om 8.08 uit Vroomshoop moet vertrekken maar dat is wel gigantisch krap.
En dan heb ik nog nieteens gekeken of de snelste route ook mogelijk is met een bus. Als je de alternatieve route (die duurt 21 minuten) zou moeten nemen dan haal je het niet.

Sowieso denk ik dat het niet echt te doen is om reguliere lijnen en schoolbussen op elkaar af te stemmen: reizigers uit de reguliere bus willen graag hun trein halen en reizigers uit de schoolbus moeten op tijd op school zijn. Eigenlijk dicteert dat dan al de dienstregeling. Dat lijn 680 een net interval van een uur ertussen heeft is wat dat betreft eigenlijk nog gunstiger (voor de voorspelbaarheid van de tijden), da's met scholierenlijnen lang niet altijd zo.