Het jaar 2025 is het jaar van een paar noemenswaardige gebeurtenissen. Ten eerste: het Sloveense Nova Gorica is samen met het Italiaanse Gorizia de culturele hoofdstad van Europa, naast het Duitse Chemnitz. Eigenlijk was het alleen Nova Gorica dat namens Slovenië zich kon inschrijven, maar aangezien het historisch één stad vormde met Gorizia werd het zo een gezamenlijk bod en aangezien dat de meest Europees denkbare gedachte is hebben we nu opeens een treinverbinding van Venetië naar... Nova Gorica. Er reden al treinen naar Gorizia, maar nu ook naar Nova Gorica, voor het kleine stukje de grens over. Ten tweede: de tram van Trieste naar Opicina rijdt weer na zowat een decennium niet gereden te hebben ten gevolge van een ongeval. Twee machtige feiten die aandacht verdienen... en een bezoekje.
De route van deze tocht is te vinden in Trainlog.
1. We beginnen op vrijdagavond, nadat ik voor de tweede keer deze winter geland ben in Treviso en een herhaling van zetten heb gedaan ten opzichte van de vorige tocht naar de Dolomieten. Ik ben eigenlijk meteen naar de automaat gegaan om een ticket te komen voor de trein van Gorizia naar Nova Gorica. Je ziet: veel kost het ritje niet, maar vaak rijdt die trein ook niet... tweemaal per dag. Eigenlijk is het een grap. De bussen rijden uurlijks.
2. Het AirLink-ticket komt weer van pas in de vroege ochtend. Natuurlijk wilde ik een ritje maken met de bus naar het treinstation.
3. Aan de stationsbar zoek ik mijn zen op als ik in Italië ben: een espresso (reeds genuttigd) met een zoet broodachtig geval (idem).
4. Vandaag is het plan om van Treviso naar Gorizia te reizen, om over te stappen op de trein naar Nova Gorica. Aangezien de trein naar Nova Gorica slechts een paar keer rijdt, moet de aansluiting goed gaan. Ik had eerst geopteerd voor de Intercity Notte, maar in de ochtend, toen ik daar nog keek, reed die rond met twintig minuten vertraging, wat me noopte een paar regionale treinen eerder te nemen. Hier hebben we een Pop met bestemming Portogruaro, waar ik over zal stappen.
5. De meest gevreesde stoel in de hele trein: die met het gebrek aan uitzicht.
6. In Portogruaro tref ik de trein naar Nova Gorica aan. Het is een Blues. Deze trein is begonnen in Venetië en zal na aankomst in Gorizia van stroom naar diesel gaan en kopmaken voor de laatste manche naar Slovenië.
7. Een gebrek aan reisinformatie in deze Hitachi-ruimteschepen.
8. Terwijl we aangekomen zijn in Gorizia, ik mijn reisgenoot getroffen heb en de stroomafnemer van de trein al gestreken is, komt dan toch de IntercityNotte min of meer op tijd aan in Gorizia. Gelukkig maar. Het heeft me wel een klein beetje geld gekost, want van Intercity naar regionale trein omboeken komt met een toeslag. Ik wilde platweg het risico niet nemen.
De rit naar Nova Gorica is letterlijk een 180-gradenbocht. Twee bochten naar links met een vage dienststop op de grens. We passeren een station dat al een tijd buiten gebruik is, Vrtojba, maar ondanks dat er niks meer stopt staat er nog steeds plichtsgetrouw een stationschef onze trein te bekijken van een afstandje. Niet ver daarna passeren we bij het samenkomen met de lijn uit Sežana het haltepunt Šempeter pri Gorici en er zijn geluiden dat deze haltepunt ietsje opgeschoven zou kunnen worden, zodat die samenvalt met deze boog die wij nu nemen, zodat daar eventueel overgestapt kan worden of zoiets.
9. De Italiaanse trein staat aan het perron van het stevig gemoderniseerde station van Nova Gorica. Er is nu een heuse onderdoorgang, maar zoals moderne stations hier betaamt zijn de liften buiten gebruik.
10. De bergen zijn opeens weer verschenen. We kijken naar de Sloveense bergen, in de richting van Tolmin. In de voorgrond staat een stoomlocomotief.
11. Onze trein is aangekomen en dat valt te zien op het linkerscherm. Je kunt daaruit opmaken dat onze trein drie uur lang wortel gaat staan schieten op Nova Gorica, voordat die weer terugkeert naar Venetië. Voor aansluitingen richting Jesenice of Sežana ben je eraan voor de moeite. Er rijdt tenminste de komende anderhalf uur helemaal niks hier!
12. Overal zijn wel borden en andere werkjes te vinden die de bezoeker aan het feit herinnert dat Nova Gorica/Gorizia cultureel hoofdstad van Europa is.
13. Het stationsgebouw van Nova Gorica is machtig groot. Gebouwd in een tijd dat Gorizia en Nova Gorica nog in hetzelfde land lagen en het gebouw staat ook gericht richting Gorizia, omdat het bedoeld was als hoofdstation voor net die stad, maar toen moest opeens de stad opgedeeld worden in tweeën en toen kwam dat station met het stationsgebouw opeens op nog geen 50 meter van de grens te liggen.
14. Tegenwoordig is het grenshek verdwenen en kun je duidelijk met twee voeten in twee landen staan. Nou ja, laten we voor de volledigheid ook maar even melden dat er weer een hek kwam tussen de twee steden in 2021, die het vrij inreizen weer verbood. Zo snel kan het gaan. Met je open grenzen en idealisme.
15. We lopen heel kort even een supermarkt in Nova Gorica binnen om wat klein proviand in te slaan. Op die plek staat nog een restant van wat ooit een draaischijf was en een groot etablissement.
16. We gaan per voet naar Gorizia Centrale, het hoofdstation in het Italiaanse deel van de stad en we komen een geparkeerde Sloveense Flirt tegen.
17. Foeilelijk toch, zo'n grensovergang. Ik krijg herinneringen aan de grensovergang tussen Fusine en Rateče (foto 162).
18. Het is wat druilerig vandaag, maar de turkooise vlaggetjes overleven alles vooralsnog.
19. Een bus komt voorbij. Een internationale bus van Gorizia naar Nova Gorica met het toepasselijke lijnnummer 'INT'.
20. Het is vandaag wat druilerig, maar ik kan me voorstellen dat als het wat zonniger is, hier wel wat meer sfeer te bespeuren valt.
21. Je hebt hier twee busvervoerders die de grensoverschrijdende diensten uitvoeren: de bussen van TPL FVG en die van Nomago, respectievelijk Italië (de regio FVG) en Slovenië. De verschillen tussen de twee zijn wel duidelijk denk ik. Die van Italië zijn laagvloerse stadsbussen terwijl die van Slovenië touringcars zijn. In de achtergrond hebben we Gorizia Centrale liggen...
22. Wij gaan verder per bus. Daarvoor moeten we strict genomen niet aan het treinstation zijn, aangezien dat busstation daar in verbouwing ligt, maar aan het treinstation staat nog altijd de kaartautomaat. Enfin: aan de hoofdweg in aanloop naar het treinstation is de vervangende halte en daar komt min of meer op tijd bus G01 die ons naar de luchthaven van Trieste zal brengen.
23. Aeroporto di Trieste – Friuli Venezia Giulia. Een tochtig, winderig busstation...
24. Multimodaliteit zal gepredikt worden. Vanaf de busperrons kun je de vertrektijden van de treinen, de bussen en de vliegtuigen raadplegen... Ondanks dat het ochtend is staat mijn vlucht van morgen al op het scherm vermeld.
25. Een Blues-stam komt het treinstation van de luchthaven van Trieste binnen. Voor de beeldvorming trouwens: die luchthaven ligt niet echt in Trieste, maar eerder op een half uur ten noordoosten van de stad.
26. Een dubbeldeks-Hitachi komt een enkeldeks-Hitachi tegen; een Blues komt een Rock tegen. De Rock zal ons naar Trieste Centrale bewegen.
27. De Golf van Trieste is al vlot zichtbaar.
28. Het kasteel Miramare is daar te zien.
29. Een Rock-concert op Trieste Centrale.
30. Eens keer per dag heb je een Eurocity-treinpaar die rijdt tussen Trieste Centrale en Wien Hauptbahnhof. Hier hebben we EC 135 die klaar staat voor vertrek richting Ljubljana, waar deze wat meer rijtuigen erbij krijgt (inclusief een restauratierijtuig) en deze het nummer EC 150 krijgt en de bijnaam 'Emona'. Een begrip...
31. We zijn zo in de weer van die Eurocity dat we bijna onze bus naar Koper vergeten. Met een ongemakkelijk drafje kunnen we nog de afstand tussen het treinstation en het busstation afleggen en aangezien mijn reisgenoot bekend is in deze regio weet die een sluiproute te vinden waardoor we niet per se langs het loket moeten en direct het perron op kunnen lopen en een kaartje aan boord van de bus kunnen kopen. Het is een Arriva-touringcar die twaalf maal per dag naar Koper toe rijdt.
32. Ja, er zijn beeldschermpjes aan het perron... interessant is de bus die eronder aangekondigd staat: een bus van SAF (vandaag de dag gewoon geafficheerd als TPL FVG) met lijnnummer 440 (hier niet aangegeven) naar San Candido, oftewel Innichen in Südtirol. Een interurbane buslijn van hier helemaal naar Innichen, door de bergen heen, langs Udine en Tolmezzo. Het was deze buslijn die ik wilde doen in 2022, totdat de nightjet waar ik in zat zo veel vertraging had dat ik deze bus onmogelijk nog kon halen.
33. Met zo'n joekel van een bus door dat centrum van Trieste...
Onderweg passeert de bus Campo Marzio, de locatie van wat ooit het tweede grote treinstation van Trieste was. Het was daar waar treinen uit de richting van Koper in het zuiden kwamen. Het waren eigenlijk niet echt treinen, maar trams. Op de locatie van dat oude station is nu een klein (spoorweg)museum gevestigd en staan er nog wat oude tramstellen. Gek genoeg is het nog mogelijk om daar te raken vanuit zowel de richting Monfalcone als Opicina, aangezien er nog wat spoorlijnen daar naartoe lopen, die nog gebruikt worden door goederentreinen. Trieste is nog altijd een grote haven en al die goederen moeten toch ergens heen en vandaan komen. Passagierstreinen ga je op die lijnen niet zijn. Het zou niet passen met veiligheidseisen of zo.
34. De bus raakt in Koper-Capodistria. Het station is een bouwwerk uit de jaren '70 en hopeloos uit de tijd geraakt. Het staat voor de helft leeg, maar er is nog altijd een loket dat open is, een toilet en een wachtruimte.
35. Interrail, mensen! Dat afschuwelijke bruingetinte glas...
36. Vandaag de dag rijdt er eigenlijk bijna niks vanaf Koper. Drie treinen per dag met drie treinvervangende bussen. We hebben onze planning zo gemaakt dat we de bus konden nemen in Trieste en dat we deze ene trein konden halen naar Divača.
37. Arabisch schrift op een rioolput. Er staat ook letterlijk 'riool' op. Waarom dat is?
38. Het geel op de borden heeft het niet heel erg lang uitgehouden, met al zijn drietaligheid.
39. Het nieuwe Koper rondom de oude kern voelt modern, maar de oude kern voelt Italiaans. Impressies...
40. Slovenië kan Tito niet loslaten. In twee talen zelfs niet.
41. Tijd voor burek met kaas. Deze kon ik nog net in het Sloveens bestellen, of wat er op moet lijken.
42. Het water komt naderbij...
43. Aan de jachthaven staat zowaar soort van een grensbord.
44. Dit is op zich een wat completer beeld van Koper: leegte, grote wegen. Maar: er zijn stadsbussen.
45. Zowat anderhalf uur na aankomst kunnen we de trein nemen. Deze trein rijdt normaliter door tot de grens met Hongarije, maar door werkzaamheden wordt deze ingekort, al staat dat nog niet op de lijnfilm.
46. Aan het loket van Koper is het niet mogelijk om een ticket terug naar Trieste, maar we krijgen wel te horen dat in het weekend het voordeliger is om aan boord van de trein een ticket te kopen. Het is duidelijk dat het personeel hier vriendelijk en vrolijk is. Iedereen lijkt Engels te kunnen spreken.
47. De spoorlijn die de trein kronkelt zich een weg naar boven. Het is een mooie lijn met een mooi uitzicht over de Golf van Trieste. Het lijkt erop dat deze lijn op de nominatie staat gesloten te worden vanaf het moment dat de Mlinarji-tunnel die nu wordt afgerond in gebruik wordt genomen. De tunnel maakt het overbodig om dat kronkeltraject af te leggen en dat zal de reistijd aanzienlijk inkorten... als er tenminste meer treinen zouden rijden zou dat ook nog eens nuttiger zijn.
48. Een beste klim.
49. In Divača stappen we over op de Eurocity naar Trieste, maar zoals wel vaker is deze trein flink vertraagd met meer dan een half uur. We blijven in de regen staan.
50. Een oude locomotief. Toen ik voor het eerst in Slovenië kwam, in 2019, reden deze locomotieven nog rond in Nova Gorica. Hoe anders is dat vandaag.
51. Een SŽ-locomotief, naar het model van de nez cassé.
52. De Eurocity kwam maar niet, maar wel kwam intussen deze elektrische Desiro voorbij die ons een stukje dichter bij Opicina kon brengen, tot aan Sežana...
53. De trein is nog getooid in Olympische kleurstelling. Merk het symbool voor de fiets op, die tijdens het bestickeren aangepast is geweest.
54, 55. Eindelijk komt daar dan Eurocity 134 aan met 50 minuten vertraging. Het werd intussen al een beetje donker, waardoor het volgende ritje een beetje in gevaar kwam.
56. Een wel heel internationale snack-zone.
57. Tijdens de locomotiefwissel op station Opicina had ik even tijd om rond te wandelen. Voor de liefhebber: de geprinte dienstregeling van station Opicina zoals die was in eind maart.
58. Impressie van het perron...
59. Voor het korte stukje van een half uur tussen Trieste en Opicina - 100% Italiaans grondgebied - hebben we een ÖBB-locomotief.
60. Eenmaal in Trieste Centrale is het al bijna donker en dat betekent dat het ritje met de tram in het donker zal gaan zijn.
61. Ja, de tram. Lijn 2 rijdt weer. Enkele weken na de herindiensttreding van de tram kon ik de tram eens nemen. Ik heb een gewoon TPL-FVG ticketje (zoals je die ook voor de stadsbus zou kopen) gekocht bij een 'tabaccheria' op het treinstation en aangezien die een uur geldig zijn kan ik er een vlot heen-en-terugje mee maken.
62. Stukje bij beetje komen er nieuwe stellen bij die allemaal nieuwe remmen hebben gekregen, aanpassingen aan de draaistellen, algemene restauraties... en het resultaat is bruut.
De tram rijdt in de binnenstad van Trieste vanaf Piazza Dalmazia en niet vanaf het oorspronkelijke Piazza Oberdan, for some reason. Vanaf daar haakt de tram aan een kabel ter hoogte van de Via Commerciale, vanaf waar die de heuvel op wordt getrokken tot aan de tramhalte Vetta Scorcola. Vanaf daar rijdt deze op 'eigen kracht' nog verder heuvel op tot aan Opicina. De tram wordt niet door tot aan het treinstation, maar dat is per voet nog best te doen.
63. Op het randje van het blauwe uur valt nog iets te zien van de stad van bovenop de heuvel.
64. Eenmaal boven is het intussen flink gaan regenen. We passeren hier de tegentram.
65. Het eindpunt Opicina is de plek waar de stalling van de trams is en er staan een paar vlak voor het perron, op een afgesloten zone.
66 - 68. De tram staat hier ongeveer drie kwartier stil in de avond en dat is een reden voor mij om in de bar aan het perron een slokje plaatselijke wijn te drinken met een hapje erbij. Het weer buiten is immers toch bagger...
69. Op de weg terug gaan we weer de heuvel af... de helling is flink!
70. De tram, terug beneden, in Trieste.
71. Stilaan is het aantal treinen vanaf Trieste Centrale nogal... tja, beperkt.
72. Gelukkig kon ik nog vrij laat de trein nemen naar de luchthaven van Trieste, waar mijn verblijf in de buurt lag. Wat een rare verlichting. Ik krijg er vibes van zo'n toilet in een vage nachtclub van!
73. Vlak na de beveiliging op TRS vond ik deze wandplaat wel treffend. Hoe dat grenshek tussen Joegoslavië en Italië er indertijd uitzag.
74. Kan zeggen wat je wilt, maar dit uitzicht blijft majestueus.
75. Als een afsluitend mini-reeksje: wie geen zin heeft de A-bus te nemen vanaf CRL, kan een stukje lopen naar Heppignies en vanaf daar op Next-tarief bus 67 nemen naar Fleurus.
76. Het altijd gezellige Fleurus. De plaatselijke bevolking was zich aan het voorbereiden voor carnaval.
77. Het station van Fleurus is flink onder handen genomen met nieuwe perrons en een nieuwe perronbrug, maar de oude perrontunnel staat er ook nog steeds, zij het afgesloten.
78. Tijdens het overstappen in Antwerpen kom ik nog zo'n oude tram tegen. De bestuurder-in-opleiding ervan was knorrig en wilde niet in beeld. Nou ja.
Tot zover dit bliksembezoek (zo mag je dit wel noemen ergens) aan Friuli Venezia Giulia en Slovenië, om nog snel de oude lijn Koper - Divača mee te kunnen pikken voor een onverhoopte sluiting en om de Trieste-Opicina-tram te nemen, na bijna 10 jaar stilstand.
Dit is het laatste korte 'weekend' dat ik heb 'gemaakt'. Nadien worden de tochten stukje bij beetje langer. Op het moment van schrijven is er al wat moois bezocht en staat er nog iets anders moois op het programma. Zwitserland lonkt weer...
