Naar het Baskenland met een omweg, deel 3: via Cantabrië naar Bilbao [107f]
Geplaatst: di 13 aug 2024, 19:53
Het vorige deel waarin ik van Madrid naar San Sebastián/Donostia via Segovia gereisd ben is hier te vinden.
San Sebastián/Donostia en Bermeo af met Euskotren met een tussenstop in Guernica/Gernika en dan was het de bedoeling dat ik een tijdje in Bilbao zou blijven, maar ik besluit om nog meer meterspoortreinen te gaan doen en zo kom ik terecht in Reinosa en Santander, eer ik uiteindelijk dan nog in Bilbao terecht kom.
198. Ik was gebleven in (kopieer-plak) San Sebastián/Donostia en na het avondje verkennen aan het einde van het tweede deel verkas ik richting het westen van Baskenland en er zijn treinen die je daarheen brengen. Euskotren doet dat en daarom sta ik hier aan het Amara-station.
199. Een klein ontbijt op het station. Wat een verrassing: een pintxo.
200. Ieder half uur rijdt een trein van San Sebastián/Donostia Amara naar Zumaia en eens per uur rijdt die trein verder tot Bilbao Matiko. Dat hele eind duurt twee en een half uur en dat is lang in een trein op meterspoor met harde stoelen. Deze verbinding is niet gemaakt om helemaal uit te zitten. Tussendoor wordt in de regio van Eibar de frequentie weer verhoogd, waar je echt het idee hebt dat dit gebouwd is als metro. Heb je geen zin in meer dan twee uur op een plastic plank, maar wil je wel met de trein, dan kun je eventueel nog voor Renfe kiezen, waarmee je vanuit San Sebastián/Donostia kan proberen om via Miranda de Ebro naar Bilbao Abando te sporen, maar met een Interrail-pass heb je twee of drie reserveringen nodig en je bent uiteindelijk véél langer door onderweg: reken maar op meer dan vijf uur. Dan kun je waarschijnlijk nog beter een expressbus nemen, die per definitie betere stoelen hebben dan zo'n nieuwe meterspoortreintje. De bus duurt er een uur en een kwartier over en is ook nog eens een stuk goedkoper, dus tel uit je winst. Enig nadeel is wel dat je niet met een Barik-kaart reizen kunt op die bussen omdat ze van Lurraldebus zijn, maar goed… per trein vink je zo ook nog eens een (meter)spoorlijn af. Hier stap ik onderweg uit in Aia-Orio om de benen te strekken.
201. Ik ga niet helemaal tot Bilbao rijden. Ik stap uit in Lemoa om over te stappen op de trein naar Bermeo.
202. Onderweg naar Bermeo breng ik een bezoekje aan Guernica/Gernika, de spirituele hoofdstad van het Baskenland. Hier staat een mooi authentiek stationsgebouw met een loket dat open is.
203. Tijd voor eens wat voedzamers dan kleine hapjes de hele tijd. In een restaurant eet ik voor de lunch een gerecht met spinazie, gegratineerde aardappelen en rundvleessaus om erna dit visgerecht te besmikkelen. Het is een tijdje geleden sinds ik een vis heb gegeten op zo'n manier, waarbij je de vis moet... euh, hoe noem je zoiets, ontleden? Dat je in elk geval met je bestel het visvlees van de graten moet schuiven en dergelijke.
204. De pintxo’s zijn echter niet ver weg… net als dat kunstwerk daar rechts in beeld. Dat kunstwerk is waar Guernica/Gernika wereldwijd beroemd door is, alhoewel dit hier een variant is op de originele uitvoering.
205. Dit hier is wel de originele uitvoering. Voor wie niet weet wat het is: dit moet een replica voorstellen van wellicht Pablo Picasso’s bekendste kunstwerk: “Guernica”. Een kunstwerk dat de verschrikkingen van oorlog afbeeldt op een kubistische, surrealistische wijze, lang verhaal kort.
206. Dat de Picasso dit werk naar dit stadje noemde is niet willekeurig: in 1937, ten tijde van de Spaanse Burgeroorlog, is deze stad verwoest geweest door Duitse bommenwerpers teneinde de Basken op de knieën te dwingen. Een eikenboom in de stad die voor de Basken als symbool wordt gezien en daarom als heilig wordt ervaren, is mede verwoest.
207. De stam van die oorspronkelijke boom is nog te bezichtigen.
208. Dit glas-in-loodwerk moet de boom voorstellen. Dit is in het vroegere parlementsgebouw (Gernikako Batzarretxea/Casa de juntas de Guernica) te vinden, dat gratis te bezoeken is tijdens gezette tijden. Best kijk je op het internet even wanneer er rondleidingen zijn, of wanneer het überhaupt open is. Toen ik er aankwam was de deur dicht, maar nadat ik er eens omheen ben gelopen was de deur wel open. Anders vraag je de politie (Ertzaintza) die er rondloopt voor meer informatie.
209. Het is gebouw was vroeger een heus parlement: op den duur werd dit alleen te klein en werd het parlement verhuisd naar Vitoria/Gasteiz.
210. Vandaag de dag is er bij dit gebouw een nieuwe eik geplant en die ziet er nu zo uit.
211. Een verdere impressie van Guernica/Gernika.
212. Guernica/Gernika ligt aan het uiteinde van een biosfeer en aan de westerkant van het estuarium Mundakako Itsasadarra ligt bovenin Bermeo en daar overnacht ik.
213. De waterkant, gezien vanuit de trein.
214. Het station van Bermeo ligt in een soort van doodlopende, donkere kuil en je moet maar net aan de goede deur uitstappen om geen grote afstand tussen het perron en de trein te krijgen achterin, omdat het spoor in een bocht ligt.
215. De toegang tot het station ligt er wat anoniem bij…
216. De havenkant van Bermeo. In de achtergrond zijn enkele bussen te vinden die Bilbao als bestemming hebben.
217. Hier een bus van lijn 3527 van dichtbij gezien. Ze volgen elk een andere route (3527 rijdt via Mungia en 3515 rijdt via Guernica/Gernika) en morgen zal ik deze bus nemen om in Bilbao te raken. Gelukkig is Barik hier wel geldig.
218 - 220. Impressies van de oude kern van Bermeo.
221, 222. Na het inchecken ga ik wat wandelen en ik hoor geluid uit een sporthal. Ik ga eens kijken en ik zie dat er een pelota-wedstrijd plaatsvindt (‘pelota’ is bal in het Spaans; in het Baskisch wordt de sport pilota genoemd). Het is een sport die met een bal gespeeld wordt met ongeveer het formaat van een honkbal die bijna niet stuiteren kan en misschien ook lichter aanvoelt dan een honkbal. Je gebruikt hierbij geen knuppel, geen racket of iets dergelijks, maar je gebruikt hier je blote handen. Het is de bedoeling dat je de bal onderhands tegen de grote (hier groene) muur aan slaat (boven een horizontale lijn) en dan moet je tegenstander min of meer hetzelfde doen. Dit is een sport die van oudsher in heel Baskenland gespeeld wordt en zowat ieder dorp in de landerijen heeft een grote muur staan waar je deze sport kunt spelen. De wedstrijd ging tussen een local uit Bermeo en iemand uit Mungia. De local deed het best prima, stond lang voor, terwijl de gast moeite had om bij te blijven en vaak gefrustreerd was. De gast vloekte en tierde in het Spaans tot galmens toe, maar hij herpakte zich steeds en hij won de pot ook met drie punten verschil. Ik sprak na afloop met de groep uit Mungia en ik kwam te weten dat het de eerste overwinning was in een lange tijd. De speler heeft een tijdje in de buurt van Bergen op Zoom gewoond en zo lijkt het toch dat het niet moeilijk is om dan toch iets dat met Nederland te maken heeft tegen te komen in Europa. Ik heb het spel zelf ook eens een tijdje kunnen proberen en het is nog best moeilijk eigenlijk, vooral om de schwung in het begin goed te krijgen en om kracht in die bal te krijgen en om te mikken. Dan negeren we ook maar even dat een klap geven op die bal met de vlakke hand gewoon pijn doet, al hebben de ‘profi’s’ dan ook een soort bescherming op hun dominante hand zodat die klappen een beetje worden opgevangen door wat zachters.
223. Een variant op deze sport is jai alai, wat praktisch precies hetzelfde is, maar dan met een soort ‘banaan’ waarmee de bal gevangen wordt en met bizar hoge snelheden wordt gelanceerd tegen diezelfde muur. Als er een kampioenschap is, wordt dat uitgezonden op de plaatselijke Baskische televisie.
224, 225. Na deze ‘clinic’, of culturele hands-on onderdompeling, was het donker geworden en dan moest ik nog gaan eten. Ik heb een uitgebreid avondmaal maar overgeslagen en het gehouden bij - je raadt het al - kleine hapjes. Bermeo is een stad die, althans, zo oogt het aan de plezierjachthaven, nog helemaal van de locals is. De sfeer is gemoedelijk.
226. Wat noemenswaardig van de avond is, is dit hier: kalimotxo, misschien wel hét nationale drankje van de Basken. Het is een combinatie van rode wijn en cola. Velen van jullie gaan nu denken: hè gatverdamme wat is dat nu weer? Maar tegelijkertijd dachten de Basken hetzelfde toen ik ging uitleggen aan de mensen in Bermeo wat Mezzo-Mix is in Duitsland (de bekende mix tussen cola en sinas). Ze trekken er allemaal een gezicht bij alsof het heiligschennis is: “Madre mía, dat is alsof je over kak pist!”
227, 228. We spoelen even een tijdje door: met de bus ben ik in een uurtje of wat naar Bilbao gereden en zo stond ik in de ochtend op station Bilbao Abando Indalecio Prieto (hele mond vol weer). De uitstraling op perronhoogte is magistraal met de overkapping boven de sporen en het enorme glas-in-lood aan de bufferzijde.
229. Terwijl de ingang van ‘Abando’ verstopt zit in een reeks kantoorgebouwen (waar een winkelcentrumpje in verwerkt is), is de hoofdtoegang van het treinstation dat er pal naast ligt, Bilbao Concordia, indrukwekkender. Concordia is het station voor de meterspoortreinen in Bilbao, terwijl Abando voor de treinen die op breedspoor rijden bedoeld is.
230. Iets minder indrukwekkend is de leegstand alhier. De doorgang van Concordia naar Abando is ook niet echt om over naar huis te schrijven. Het woordspel ‘Cafeve’ vond ik wel grappig, want er komt 'FEVE' in voor, de oude naam voor het meterspoornetwerk in Spanje. Of dit café alleen ooit nog open gaat? Ik denk het niet...
231. Concordia is veel kleiner, want er rijden hier ook veel minder treinen. Er rijden wel wat treinen als Cercanías tot aan Balmaseda, maar gecadanceerd is het niet. Verder dan Balmaseda rijdt slechts eenmaal per dag een trein. Het station is daardoor erg rustig, maar als er eenmaal een trein aankomt, komt er een gedegen aantal passagiers opduiken.
232. Daar is dan mijn volgende trein die me uit Bilbao gaat brengen, richting Balmaseda.
233. Ik krijg ergens een soort rauwe, industriële Euskotren-vibe in deze dingen. Deze treintjes rijden op diesel en bij iedere halte krijg je een luide omroep in twee talen (zoals in alle treinen hier wel).
234. Het meterspoornetwerk is bij het brede publiek bekend als FEVE, maar ik heb de indruk dat Renfe van die naam af wil omdat het geen apart bedrijf meer is, en om dat voor elkaar te krijgen duiden ze lijnen die als voorstadstrein rijden aan als 'Cercanías AM' (Ancho métrico), terwijl de langere ritten als regionale trein worden aangeduid. Wel zie je onderweg her en der nog steeds de oude naam en het oude logo.
235. Aankomst in Balmaseda met de C4. De trein rijdt vanaf hier nog één halte verder tot La Calzada, maar daar heb ik niet zo veel te zoeken. Merk het oude FEVE-logo op de plattegrond op.
236. Het stationsgebouw toont van buiten het modernere Cercanías-symbool.
Vanuit hier wil ik verder rijden met de enige trein van de dag die verder rijdt dan deze contreien: de R4 naar Mataporquera. Normaliter rijden deze verder tot aan León, maar de treinen zijn voor mij onbekende redenen ingekort tot Mataporquera, waar overgestapt kan worden op treinen naar Santander of Valladolid. Op het station is er een vertrekstaat te vinden, maar daar zie ik mijn trein niet staan. Ook in de ADIF-app vind ik mijn verwachte trein niet en er is geen informatie over waar die gebleven is en wat nu het alternatief is. Ik vraag aan de stationschef (in het Spaans) waar die trein gebleven is en ik hoor dat de trein in zijn geheel niet rijdt en vervangen wordt door een bus. Da’s nou jammer. Welja, tot die bus komt heb ik ruim de tijd om Balmaseda te verkennen en om een kaartje te kopen voor de rit naar Maraporquera (€8,90).
237 - 239. Impressies van Balmaseda.
240. Een trein later van lijn C4 is intussen aangekomen vanuit Bilbao en vanuit La Calzada komt deze weer terug Balmaseda binnen.
De bus komt aan en op dat moment komt er na de trein op foto 240 nóg een trein aan in Balmaseda, onder de naam R4, die eigenlijk door zou moeten rijden tot Mataporquera. Naar wat ik begrijp was deze dag ook de enige dag waarop er helemaal geen treinen reden tussen Balmaseda en Mataporquera. Erg raar.
241 - 243. Onderweg komen we wel langs een erg mooi landschap met hoge rotsen en een groot meer.
Ik ontdek dat de bus waarin we reizen een route volgt die niet volledig de spoorlijn volgt. Vanaf Arija duikt de spoorlijn naar het zuiden, maar de bus blijft in een rechte lijn rijden richting Reinosa en laat daar nou toevallig mijn hotel liggen… de bus stopt er natuurlijk niet, maar ik probeer natuurlijk wel in mijn beste Spaans de situatie uit te leggen en te vragen aan de conducteur die mee is in de bus of ik ter hoogte van dat dorp uit zou kunnen stappen omdat mij dat meer dan twee uur zou schelen, maar de beste man volgde het protocol op en zo reden we Reinosa voorbij en ik was gedoemd om langer dan anderhalf uur te wachten op een regionale trein van Renfe die eigenlijk Santander als eindbestemming heeft.
Toen ik begon met plannen wilde ik hier niet eens naartoe gaan, maar de Champions League-finale voor vrouwen die op dit moment in Bilbao gehouden wordt heeft mij anders doen besluiten. De hotelprijzen zijn schandalig hoog geworden en omdat ik al plannen had om een slagje Espinosa de los Monteros te gaan maken met de R4 (dat zou net aan moeten lukken in één dag vanuit Bilbao) was het heel verleidelijk om een goedkoper hotel langs die route te gaan zoeken en om een rondje te maken van Bilbao naar Bilbao via Reinosa en Santander. Lekker avontuurlijk ook weer.
244. Het station van Mataporquera is net als bij Bilbao opgedeeld in twee delen: het meterspoorstation en het breedspoorstation. Voor de regionale breedspoortrein moet ik naar het breedspoorstation lopen en daarvoor moet ik omlopen langs een provinciale weg.
245. Twee uur dus te doden hier. Er is hier helemaal niks. Ga ik het hier twee uur lang volhouden? Nee. Ik ben een café binnengelopen en gevraagd (wederom in mijn beste Spaans) of ze een taxi kunnen regelen. Dat konden ze niet, maar en bezoeker bood zich wel aan om me ‘terug’ naar Reinosa te brengen, naar het hotel, om me voor de deur af te zetten. Dat vond ik de twintig euro wel waard.
246. Nu heb ik tenminste nog tijd om na het inchecken het stadje Reinosa te verkennen. De ligging is wel erg bijzonder, zo midden in een berglandschap in de verte.
247. Ik doe een brede ronde in Reinosa en het weer is uitstekend, al is het wat winderig. De omgeving oogt alsof het in niemandsland ligt, omgeven door bergen, maar er is wel degelijk reuring in het stadje.
248, 249. Impressies van Reinosa. De terrassen in de buurt bij het treinstation zijn vol. In het oudere centrum valt dat weer wat tegen. Bij het station is de horeca in elk geval druk bezig om de lokale klandizie van allerlei leeftijden te bedienen.
250, 251. Het stadje heeft wat kunstwerken om zich toch nog een beetje te kunnen onderscheiden.
252. Een simpele, maar voedzame maaltijd. Niet per se bijzonder, maar wel wat een mens nodig heeft als 'ie gewoon honger heeft.
253. Laten we het eens over breedspoortreinen in deze regio gaan hebben. Vanuit Reinosa reis ik naar Santander op een zondag en ik heb mazzel dat er überhaupt een trein rijdt… Ik had na de bus wel direct naar Santander kunnen reizen, maar dan zou ik niks hebben kunnen zien van de route door de nakende duisternis en die route scheen erg mooi te zijn… Hier leg ik, onderweg naar het treinstation een Alvia-trein vast die vanuit Santander naar Madrid toe rijdt.
254. Deze foto heb ik eigenlijk de avond ervoor genomen maar voor illustratieve doeleinden toon ik deze hier wel even. Het gebouw is open, er is een schoonmaakster altijd actief, er is ook een dakloze die op het bankje zit te rusten en het loket is ‘s weekends gesloten. Er is een automaat aanwezig en daar heb ik mijn ticket voor naar Santander gekocht.
255. Interessant om te zien hoe het vertrekscherm - die het niet doet - op Linux draait.
256. Actie op het spoor. De trein links wordt mijn trein, de C1 naar Santander, terwijl de trein rechts een Regional Exprés met bestemming Valladolid is. Zo’n trein heb ik gezien in Bilbao Abando als intercity naar Miranda de Ebro…
257. Het kaartje in kwestie kostte €5,65 en het is… weer een Renfe y Tú-heroplaadbaar kaartje. Ik heb geprobeerd om het kaartje die ik had in Madrid - precies hetzelfde - te gebruiken om er een enkele reis op te zetten, maar dat werkte niet. Schijnbaar kan je die tickets alleen gebruiken in de regio van het kaartje zelf… Erg flauw. Er is visueel echt geen verschil tussen die twee en ik moet ook echt de naam van de regio op het kaartje schrijven om die twee uit elkaar te kunnen houden.
258. Impressies van de route, dwars door Cantabrië.
259. Next stop: Boo. Deze C1 is de enige Cercanías-lijn in Cantabrië die op breedspoor rijdt. Los daarvan zijn er nog twee andere Cercanías-lijnen die op meterspoor rijden, want tja, ook in Santander is meterspoor te vinden.
260. Bij aankomst in Santander is het begonnen met regenen.
261. Vertrektijden in Santander, op het breedspoor.
262. Daar is het oude Renfe-logo weer in de stationshal.
263. Het stationsgebouw van buiten gezien…
264. Na aankomst is het tijd voor een verlaat ontbijt. Een omelet met een vulling die bestaat uit zeevruchten. Santander is een kustplaats en dat moet iedereen weten. Ik heb deze aan de bar gegeten en dat bleek nog goedkoper te zijn dan wanneer je aan een tafel gaat zitten…
265. Chocolademelk in Spanje is dik, zo ontdekte ik al eerder in een buitenwijk van Barcelona.
266. Weer iets afgevinkt: betalen bij Santander in Santander.
267. O jee, een BYD-bus… Ook hier rijden ze rond.
268 - 270. Impressies van Santander. Santander is een havenstad en het is een oord van waar je naar Engeland toe kunt varen.
271. Rolpaden. Het zal eens niet.
272. Lunch: rabas de calamar fresco. Inktvis. Het vult goed!
273. Nog een stadsbus.
274. Terug op het treinstation, alhoewel, eigenlijk ook niet, want ik ben nu op het treinstation voor het meterspoor dat natuurlijk pal naast het station voor het breedspoor ligt. Ook hier geldt: eens per dag rijdt er een trein naar Bilbao. De rest is Cercanías. Ik probeerde, vlak nadat ik aankwam in Santander, alvast een ticket te kopen voor deze trein, maar de automaten en het loket stonden het mij niet toe. Ik kon pas vanaf een uur vóór vertrek ticket kopen. Het zal wel iets typisch Spaans zijn. Net als met Interrail: ver van tevoren je reserveringen online of telefonisch regelen? Vergeet het maar. Regel alles maar ter plekke en hoop maar dat er plek is. Het lijkt wel alsof ze willen dat je echt alles ter plekke regelt en alles laat afhangen aan de gratie Gods. De rit kostte me in elk geval €8,55.
275. Een kwartier voor vertrek kun je met je ticket door de poortjes heen en kan ik een kijkje nemen op de perrons en de nuggets op wielen eens gaan bekijken.
276. Gelukkig zijn de stoelen in deze trein naar Bilbao van het comfortabele soort in een 1+2 stoelopstelling waarbij je de rijrichting van de stoelen kan veranderen door de rugleuning de andere kant op de pleuren. Ik ehb eigenlijk niet veel van de rit van zo’n drie uur of zo meegekregen. Of de stoelen zaten iets te lekker, of het was alleen maar aan het regenen onderweg.
277. Dit vat het allemaal wel redelijk samen, maar de route is waarlijk mooi heuvelachtig. Het is gewoon zo jammer dat het aanbod zo ruk is.
278. We kruisen een tegentrein.
279. Onderweg tref ik vreemde deze trein. Ik kan niet zo veel vinden over deze trein, maar ik weet dat deze trein de Transcantábrico genoemd wordt en dat houdt van oudsher een route in tussen San Sebastián/Donostia en Santiago de Compostela. De trein doet er meerdere dagen over en het is bedoeld als een soort van luxeoptie, al rijdt de trein effectief alleen tussen Bilbao en Ferrol, want de rest wordt per bus gereden.
280. Eenmaal in Bilbao was het tijd om de Indianapolis 500 te gaan kijken, de race waar ik vorig jaar nog in levenden lijve bij was. Ik heb daarbij wat snacks genomen die eens niet in de buurt kwamen van chips, zoals maïskolven, maar wie wil weten hoe ik die heb klaargemaakt, zal Twitter mogen afstruinen.
281. Dan rest nog een paar dagen die ik in Bilbao heb gespendeerd. Ik deel er wat highlights. Hier hebben we de Cercanías-trein op station Zorrotza.
282. Bilbao heeft trams die volgens mij dezelfde zijn als in Vitoria/Gasteiz.
283 - 287. Verdere impressies van Bilbao, met onder meer natuurlijk het Guggenheim.
288. “Laten we naar de Sagrada Familia gaat in Barcelona!” zegt het kind, waarop de ouder zegt: “Nee, wij hebben hier al een Sagrada Familia.” waarop dit hier dan ‘onze’ Sagrada Familia is.
289. Eindpunt van Cercanías-lijn C2: Muskiz.
290. Ook al oogt het station ietsje landelijker, ook hier zijn er poortjes, terwijl Sagrada Familia dan weer geen poortjes heeft.
291. Voor de afwisseling ga ik met de bus. Deze volgt een mooie route langs Pobeña, een kustplaats.
292. De bus zet me in de buurt bij het andere eindpunt van Cercanías-lijn C1 (Santurtzi) af, zodat ik een beeldmerk van Bilbao kan doen: de Vizcayabrug. ‘s Werelds oudste nog werkende zweefbrug.
293. En dan moet ik die in Rendsburg nog doen.
294. Ik doe een slagje met de metro naar Plentzia. Ik dacht er eerst aan om een bus te nemen naar een strandje, maar de bus miste ik omdat ik op de verkeerde plek stond. Blijkbaar moet je niet aan de parkeerplaats staan als je naar het westen wilt, maar je moet de weg oversteken en bij het met verf gemarkeerde deel van de weg staan wachten, ook al staat daar helemaal geen paal of bord die de aanwezigheid van de bushalte suggereert.
295. Los van de gemiste bus kwam ik wel deze bus tegen. Voorts ben ik niet lang in Plentzia gebleven: ik wilde wat eten in een bar, maar dat mocht ik niet omdat ik in mijn eentje was. Ja, dan ben ik weg hè, krijg lekker de getver.
296. Het station bij het stadion San Mames.
297, 298. Ik kom in de buurt bij mijn verblijf nog een paar keer een meterspoortrein tegen.
299. Als afsluiter: een salade met ernaast een glas Bitter Kas! De eerste keer dat ik in Spanje was dronk ik dat uit blik en ik vond dat indertijd het goorste wat ik ooit had gedronken. Vandaag de dag vind ik het eigenlijk best lekker…
300. Het moment om te gaan is gekomen. Ik kom terecht op het busstation (Bilbao Intermodal) van Bilbao, die onder het San Mames-stadion ligt.
301. Ik heb door omstandigheden geen tijd en gelegenheid meer om over land terug te keren, dus vlieg ik terug en voilà, daar is de luchthavenbus die je zonder toeslag kunt nemen met Barik.
302. Leuk is dat ik in de verte vaak mijn dorp kan zien liggen omdat de aanvliegroute gunstig is.
De volledige route van deze tocht is hier te vinden om je een idee te geven van hoe ik gereisd heb en ja, dat ziet er machtig gecompliceerd uit als je je bedenkt dat ik deze reis maakte met het idee om Baskenland te verkennen. Heb ik uiteindelijk Baskenland verkend? Ja. Heb ik gezien wat ik wilde zien? Nee, want Frans-Baskenland heb ik in z'n geheel geschrapt en enkele geplande uitstapjes heb ik uiteindelijk niet gedaan, maar goh, het is het wel waard om te bezoeken, mocht je er nog niet geweest zijn. Dit zal in elk geval het einde zijn van deze tocht. Ik heb nadien geen lange tochten meer voorzien, maar wel nog enkele korte uitstapjes. We gaan het allemaal zien. Dank voor het lezen/doorscrollen en tot de volgende keer..
Een nieuwere post waarin ik een paar zomervakantielijnen in Nederland en Wallonië behandel en neem is hier te vinden.
Sinds het vorige deel ben ik aanbeland in San Sebastián/Donostia, maar of ik nou eindelijk blijf in Baskenland tot mijn vertrek? Nee, wederom hebben externe factoren ervoor gezorgd dat ik ‘weggepest’ word uit deze regio, maar ik laat me niet definitief wegjagen. In dit deel leg ik het hele pokkeneind tussenDat je teweegbrengt is van meer belang dan wat je teweegbrengt
Deventer (J. A. Deelder)
San Sebastián/Donostia en Bermeo af met Euskotren met een tussenstop in Guernica/Gernika en dan was het de bedoeling dat ik een tijdje in Bilbao zou blijven, maar ik besluit om nog meer meterspoortreinen te gaan doen en zo kom ik terecht in Reinosa en Santander, eer ik uiteindelijk dan nog in Bilbao terecht kom.198. Ik was gebleven in (kopieer-plak) San Sebastián/Donostia en na het avondje verkennen aan het einde van het tweede deel verkas ik richting het westen van Baskenland en er zijn treinen die je daarheen brengen. Euskotren doet dat en daarom sta ik hier aan het Amara-station.
199. Een klein ontbijt op het station. Wat een verrassing: een pintxo.
200. Ieder half uur rijdt een trein van San Sebastián/Donostia Amara naar Zumaia en eens per uur rijdt die trein verder tot Bilbao Matiko. Dat hele eind duurt twee en een half uur en dat is lang in een trein op meterspoor met harde stoelen. Deze verbinding is niet gemaakt om helemaal uit te zitten. Tussendoor wordt in de regio van Eibar de frequentie weer verhoogd, waar je echt het idee hebt dat dit gebouwd is als metro. Heb je geen zin in meer dan twee uur op een plastic plank, maar wil je wel met de trein, dan kun je eventueel nog voor Renfe kiezen, waarmee je vanuit San Sebastián/Donostia kan proberen om via Miranda de Ebro naar Bilbao Abando te sporen, maar met een Interrail-pass heb je twee of drie reserveringen nodig en je bent uiteindelijk véél langer door onderweg: reken maar op meer dan vijf uur. Dan kun je waarschijnlijk nog beter een expressbus nemen, die per definitie betere stoelen hebben dan zo'n nieuwe meterspoortreintje. De bus duurt er een uur en een kwartier over en is ook nog eens een stuk goedkoper, dus tel uit je winst. Enig nadeel is wel dat je niet met een Barik-kaart reizen kunt op die bussen omdat ze van Lurraldebus zijn, maar goed… per trein vink je zo ook nog eens een (meter)spoorlijn af. Hier stap ik onderweg uit in Aia-Orio om de benen te strekken.
201. Ik ga niet helemaal tot Bilbao rijden. Ik stap uit in Lemoa om over te stappen op de trein naar Bermeo.
202. Onderweg naar Bermeo breng ik een bezoekje aan Guernica/Gernika, de spirituele hoofdstad van het Baskenland. Hier staat een mooi authentiek stationsgebouw met een loket dat open is.
203. Tijd voor eens wat voedzamers dan kleine hapjes de hele tijd. In een restaurant eet ik voor de lunch een gerecht met spinazie, gegratineerde aardappelen en rundvleessaus om erna dit visgerecht te besmikkelen. Het is een tijdje geleden sinds ik een vis heb gegeten op zo'n manier, waarbij je de vis moet... euh, hoe noem je zoiets, ontleden? Dat je in elk geval met je bestel het visvlees van de graten moet schuiven en dergelijke.
204. De pintxo’s zijn echter niet ver weg… net als dat kunstwerk daar rechts in beeld. Dat kunstwerk is waar Guernica/Gernika wereldwijd beroemd door is, alhoewel dit hier een variant is op de originele uitvoering.
205. Dit hier is wel de originele uitvoering. Voor wie niet weet wat het is: dit moet een replica voorstellen van wellicht Pablo Picasso’s bekendste kunstwerk: “Guernica”. Een kunstwerk dat de verschrikkingen van oorlog afbeeldt op een kubistische, surrealistische wijze, lang verhaal kort.
206. Dat de Picasso dit werk naar dit stadje noemde is niet willekeurig: in 1937, ten tijde van de Spaanse Burgeroorlog, is deze stad verwoest geweest door Duitse bommenwerpers teneinde de Basken op de knieën te dwingen. Een eikenboom in de stad die voor de Basken als symbool wordt gezien en daarom als heilig wordt ervaren, is mede verwoest.
207. De stam van die oorspronkelijke boom is nog te bezichtigen.
208. Dit glas-in-loodwerk moet de boom voorstellen. Dit is in het vroegere parlementsgebouw (Gernikako Batzarretxea/Casa de juntas de Guernica) te vinden, dat gratis te bezoeken is tijdens gezette tijden. Best kijk je op het internet even wanneer er rondleidingen zijn, of wanneer het überhaupt open is. Toen ik er aankwam was de deur dicht, maar nadat ik er eens omheen ben gelopen was de deur wel open. Anders vraag je de politie (Ertzaintza) die er rondloopt voor meer informatie.
209. Het is gebouw was vroeger een heus parlement: op den duur werd dit alleen te klein en werd het parlement verhuisd naar Vitoria/Gasteiz.
210. Vandaag de dag is er bij dit gebouw een nieuwe eik geplant en die ziet er nu zo uit.
211. Een verdere impressie van Guernica/Gernika.
212. Guernica/Gernika ligt aan het uiteinde van een biosfeer en aan de westerkant van het estuarium Mundakako Itsasadarra ligt bovenin Bermeo en daar overnacht ik.
213. De waterkant, gezien vanuit de trein.
214. Het station van Bermeo ligt in een soort van doodlopende, donkere kuil en je moet maar net aan de goede deur uitstappen om geen grote afstand tussen het perron en de trein te krijgen achterin, omdat het spoor in een bocht ligt.
215. De toegang tot het station ligt er wat anoniem bij…
216. De havenkant van Bermeo. In de achtergrond zijn enkele bussen te vinden die Bilbao als bestemming hebben.
217. Hier een bus van lijn 3527 van dichtbij gezien. Ze volgen elk een andere route (3527 rijdt via Mungia en 3515 rijdt via Guernica/Gernika) en morgen zal ik deze bus nemen om in Bilbao te raken. Gelukkig is Barik hier wel geldig.
218 - 220. Impressies van de oude kern van Bermeo.
221, 222. Na het inchecken ga ik wat wandelen en ik hoor geluid uit een sporthal. Ik ga eens kijken en ik zie dat er een pelota-wedstrijd plaatsvindt (‘pelota’ is bal in het Spaans; in het Baskisch wordt de sport pilota genoemd). Het is een sport die met een bal gespeeld wordt met ongeveer het formaat van een honkbal die bijna niet stuiteren kan en misschien ook lichter aanvoelt dan een honkbal. Je gebruikt hierbij geen knuppel, geen racket of iets dergelijks, maar je gebruikt hier je blote handen. Het is de bedoeling dat je de bal onderhands tegen de grote (hier groene) muur aan slaat (boven een horizontale lijn) en dan moet je tegenstander min of meer hetzelfde doen. Dit is een sport die van oudsher in heel Baskenland gespeeld wordt en zowat ieder dorp in de landerijen heeft een grote muur staan waar je deze sport kunt spelen. De wedstrijd ging tussen een local uit Bermeo en iemand uit Mungia. De local deed het best prima, stond lang voor, terwijl de gast moeite had om bij te blijven en vaak gefrustreerd was. De gast vloekte en tierde in het Spaans tot galmens toe, maar hij herpakte zich steeds en hij won de pot ook met drie punten verschil. Ik sprak na afloop met de groep uit Mungia en ik kwam te weten dat het de eerste overwinning was in een lange tijd. De speler heeft een tijdje in de buurt van Bergen op Zoom gewoond en zo lijkt het toch dat het niet moeilijk is om dan toch iets dat met Nederland te maken heeft tegen te komen in Europa. Ik heb het spel zelf ook eens een tijdje kunnen proberen en het is nog best moeilijk eigenlijk, vooral om de schwung in het begin goed te krijgen en om kracht in die bal te krijgen en om te mikken. Dan negeren we ook maar even dat een klap geven op die bal met de vlakke hand gewoon pijn doet, al hebben de ‘profi’s’ dan ook een soort bescherming op hun dominante hand zodat die klappen een beetje worden opgevangen door wat zachters.
223. Een variant op deze sport is jai alai, wat praktisch precies hetzelfde is, maar dan met een soort ‘banaan’ waarmee de bal gevangen wordt en met bizar hoge snelheden wordt gelanceerd tegen diezelfde muur. Als er een kampioenschap is, wordt dat uitgezonden op de plaatselijke Baskische televisie.
224, 225. Na deze ‘clinic’, of culturele hands-on onderdompeling, was het donker geworden en dan moest ik nog gaan eten. Ik heb een uitgebreid avondmaal maar overgeslagen en het gehouden bij - je raadt het al - kleine hapjes. Bermeo is een stad die, althans, zo oogt het aan de plezierjachthaven, nog helemaal van de locals is. De sfeer is gemoedelijk.
226. Wat noemenswaardig van de avond is, is dit hier: kalimotxo, misschien wel hét nationale drankje van de Basken. Het is een combinatie van rode wijn en cola. Velen van jullie gaan nu denken: hè gatverdamme wat is dat nu weer? Maar tegelijkertijd dachten de Basken hetzelfde toen ik ging uitleggen aan de mensen in Bermeo wat Mezzo-Mix is in Duitsland (de bekende mix tussen cola en sinas). Ze trekken er allemaal een gezicht bij alsof het heiligschennis is: “Madre mía, dat is alsof je over kak pist!”
227, 228. We spoelen even een tijdje door: met de bus ben ik in een uurtje of wat naar Bilbao gereden en zo stond ik in de ochtend op station Bilbao Abando Indalecio Prieto (hele mond vol weer). De uitstraling op perronhoogte is magistraal met de overkapping boven de sporen en het enorme glas-in-lood aan de bufferzijde.
229. Terwijl de ingang van ‘Abando’ verstopt zit in een reeks kantoorgebouwen (waar een winkelcentrumpje in verwerkt is), is de hoofdtoegang van het treinstation dat er pal naast ligt, Bilbao Concordia, indrukwekkender. Concordia is het station voor de meterspoortreinen in Bilbao, terwijl Abando voor de treinen die op breedspoor rijden bedoeld is.
230. Iets minder indrukwekkend is de leegstand alhier. De doorgang van Concordia naar Abando is ook niet echt om over naar huis te schrijven. Het woordspel ‘Cafeve’ vond ik wel grappig, want er komt 'FEVE' in voor, de oude naam voor het meterspoornetwerk in Spanje. Of dit café alleen ooit nog open gaat? Ik denk het niet...
231. Concordia is veel kleiner, want er rijden hier ook veel minder treinen. Er rijden wel wat treinen als Cercanías tot aan Balmaseda, maar gecadanceerd is het niet. Verder dan Balmaseda rijdt slechts eenmaal per dag een trein. Het station is daardoor erg rustig, maar als er eenmaal een trein aankomt, komt er een gedegen aantal passagiers opduiken.
232. Daar is dan mijn volgende trein die me uit Bilbao gaat brengen, richting Balmaseda.
233. Ik krijg ergens een soort rauwe, industriële Euskotren-vibe in deze dingen. Deze treintjes rijden op diesel en bij iedere halte krijg je een luide omroep in twee talen (zoals in alle treinen hier wel).
234. Het meterspoornetwerk is bij het brede publiek bekend als FEVE, maar ik heb de indruk dat Renfe van die naam af wil omdat het geen apart bedrijf meer is, en om dat voor elkaar te krijgen duiden ze lijnen die als voorstadstrein rijden aan als 'Cercanías AM' (Ancho métrico), terwijl de langere ritten als regionale trein worden aangeduid. Wel zie je onderweg her en der nog steeds de oude naam en het oude logo.
235. Aankomst in Balmaseda met de C4. De trein rijdt vanaf hier nog één halte verder tot La Calzada, maar daar heb ik niet zo veel te zoeken. Merk het oude FEVE-logo op de plattegrond op.
236. Het stationsgebouw toont van buiten het modernere Cercanías-symbool.
Vanuit hier wil ik verder rijden met de enige trein van de dag die verder rijdt dan deze contreien: de R4 naar Mataporquera. Normaliter rijden deze verder tot aan León, maar de treinen zijn voor mij onbekende redenen ingekort tot Mataporquera, waar overgestapt kan worden op treinen naar Santander of Valladolid. Op het station is er een vertrekstaat te vinden, maar daar zie ik mijn trein niet staan. Ook in de ADIF-app vind ik mijn verwachte trein niet en er is geen informatie over waar die gebleven is en wat nu het alternatief is. Ik vraag aan de stationschef (in het Spaans) waar die trein gebleven is en ik hoor dat de trein in zijn geheel niet rijdt en vervangen wordt door een bus. Da’s nou jammer. Welja, tot die bus komt heb ik ruim de tijd om Balmaseda te verkennen en om een kaartje te kopen voor de rit naar Maraporquera (€8,90).
237 - 239. Impressies van Balmaseda.
240. Een trein later van lijn C4 is intussen aangekomen vanuit Bilbao en vanuit La Calzada komt deze weer terug Balmaseda binnen.
De bus komt aan en op dat moment komt er na de trein op foto 240 nóg een trein aan in Balmaseda, onder de naam R4, die eigenlijk door zou moeten rijden tot Mataporquera. Naar wat ik begrijp was deze dag ook de enige dag waarop er helemaal geen treinen reden tussen Balmaseda en Mataporquera. Erg raar.
241 - 243. Onderweg komen we wel langs een erg mooi landschap met hoge rotsen en een groot meer.
Ik ontdek dat de bus waarin we reizen een route volgt die niet volledig de spoorlijn volgt. Vanaf Arija duikt de spoorlijn naar het zuiden, maar de bus blijft in een rechte lijn rijden richting Reinosa en laat daar nou toevallig mijn hotel liggen… de bus stopt er natuurlijk niet, maar ik probeer natuurlijk wel in mijn beste Spaans de situatie uit te leggen en te vragen aan de conducteur die mee is in de bus of ik ter hoogte van dat dorp uit zou kunnen stappen omdat mij dat meer dan twee uur zou schelen, maar de beste man volgde het protocol op en zo reden we Reinosa voorbij en ik was gedoemd om langer dan anderhalf uur te wachten op een regionale trein van Renfe die eigenlijk Santander als eindbestemming heeft.
Toen ik begon met plannen wilde ik hier niet eens naartoe gaan, maar de Champions League-finale voor vrouwen die op dit moment in Bilbao gehouden wordt heeft mij anders doen besluiten. De hotelprijzen zijn schandalig hoog geworden en omdat ik al plannen had om een slagje Espinosa de los Monteros te gaan maken met de R4 (dat zou net aan moeten lukken in één dag vanuit Bilbao) was het heel verleidelijk om een goedkoper hotel langs die route te gaan zoeken en om een rondje te maken van Bilbao naar Bilbao via Reinosa en Santander. Lekker avontuurlijk ook weer.
244. Het station van Mataporquera is net als bij Bilbao opgedeeld in twee delen: het meterspoorstation en het breedspoorstation. Voor de regionale breedspoortrein moet ik naar het breedspoorstation lopen en daarvoor moet ik omlopen langs een provinciale weg.
245. Twee uur dus te doden hier. Er is hier helemaal niks. Ga ik het hier twee uur lang volhouden? Nee. Ik ben een café binnengelopen en gevraagd (wederom in mijn beste Spaans) of ze een taxi kunnen regelen. Dat konden ze niet, maar en bezoeker bood zich wel aan om me ‘terug’ naar Reinosa te brengen, naar het hotel, om me voor de deur af te zetten. Dat vond ik de twintig euro wel waard.
246. Nu heb ik tenminste nog tijd om na het inchecken het stadje Reinosa te verkennen. De ligging is wel erg bijzonder, zo midden in een berglandschap in de verte.
247. Ik doe een brede ronde in Reinosa en het weer is uitstekend, al is het wat winderig. De omgeving oogt alsof het in niemandsland ligt, omgeven door bergen, maar er is wel degelijk reuring in het stadje.
248, 249. Impressies van Reinosa. De terrassen in de buurt bij het treinstation zijn vol. In het oudere centrum valt dat weer wat tegen. Bij het station is de horeca in elk geval druk bezig om de lokale klandizie van allerlei leeftijden te bedienen.
250, 251. Het stadje heeft wat kunstwerken om zich toch nog een beetje te kunnen onderscheiden.
252. Een simpele, maar voedzame maaltijd. Niet per se bijzonder, maar wel wat een mens nodig heeft als 'ie gewoon honger heeft.
253. Laten we het eens over breedspoortreinen in deze regio gaan hebben. Vanuit Reinosa reis ik naar Santander op een zondag en ik heb mazzel dat er überhaupt een trein rijdt… Ik had na de bus wel direct naar Santander kunnen reizen, maar dan zou ik niks hebben kunnen zien van de route door de nakende duisternis en die route scheen erg mooi te zijn… Hier leg ik, onderweg naar het treinstation een Alvia-trein vast die vanuit Santander naar Madrid toe rijdt.
254. Deze foto heb ik eigenlijk de avond ervoor genomen maar voor illustratieve doeleinden toon ik deze hier wel even. Het gebouw is open, er is een schoonmaakster altijd actief, er is ook een dakloze die op het bankje zit te rusten en het loket is ‘s weekends gesloten. Er is een automaat aanwezig en daar heb ik mijn ticket voor naar Santander gekocht.
255. Interessant om te zien hoe het vertrekscherm - die het niet doet - op Linux draait.
256. Actie op het spoor. De trein links wordt mijn trein, de C1 naar Santander, terwijl de trein rechts een Regional Exprés met bestemming Valladolid is. Zo’n trein heb ik gezien in Bilbao Abando als intercity naar Miranda de Ebro…
257. Het kaartje in kwestie kostte €5,65 en het is… weer een Renfe y Tú-heroplaadbaar kaartje. Ik heb geprobeerd om het kaartje die ik had in Madrid - precies hetzelfde - te gebruiken om er een enkele reis op te zetten, maar dat werkte niet. Schijnbaar kan je die tickets alleen gebruiken in de regio van het kaartje zelf… Erg flauw. Er is visueel echt geen verschil tussen die twee en ik moet ook echt de naam van de regio op het kaartje schrijven om die twee uit elkaar te kunnen houden.
258. Impressies van de route, dwars door Cantabrië.
259. Next stop: Boo. Deze C1 is de enige Cercanías-lijn in Cantabrië die op breedspoor rijdt. Los daarvan zijn er nog twee andere Cercanías-lijnen die op meterspoor rijden, want tja, ook in Santander is meterspoor te vinden.
260. Bij aankomst in Santander is het begonnen met regenen.
261. Vertrektijden in Santander, op het breedspoor.
262. Daar is het oude Renfe-logo weer in de stationshal.
263. Het stationsgebouw van buiten gezien…
264. Na aankomst is het tijd voor een verlaat ontbijt. Een omelet met een vulling die bestaat uit zeevruchten. Santander is een kustplaats en dat moet iedereen weten. Ik heb deze aan de bar gegeten en dat bleek nog goedkoper te zijn dan wanneer je aan een tafel gaat zitten…
265. Chocolademelk in Spanje is dik, zo ontdekte ik al eerder in een buitenwijk van Barcelona.
266. Weer iets afgevinkt: betalen bij Santander in Santander.
267. O jee, een BYD-bus… Ook hier rijden ze rond.
268 - 270. Impressies van Santander. Santander is een havenstad en het is een oord van waar je naar Engeland toe kunt varen.
271. Rolpaden. Het zal eens niet.
272. Lunch: rabas de calamar fresco. Inktvis. Het vult goed!
273. Nog een stadsbus.
274. Terug op het treinstation, alhoewel, eigenlijk ook niet, want ik ben nu op het treinstation voor het meterspoor dat natuurlijk pal naast het station voor het breedspoor ligt. Ook hier geldt: eens per dag rijdt er een trein naar Bilbao. De rest is Cercanías. Ik probeerde, vlak nadat ik aankwam in Santander, alvast een ticket te kopen voor deze trein, maar de automaten en het loket stonden het mij niet toe. Ik kon pas vanaf een uur vóór vertrek ticket kopen. Het zal wel iets typisch Spaans zijn. Net als met Interrail: ver van tevoren je reserveringen online of telefonisch regelen? Vergeet het maar. Regel alles maar ter plekke en hoop maar dat er plek is. Het lijkt wel alsof ze willen dat je echt alles ter plekke regelt en alles laat afhangen aan de gratie Gods. De rit kostte me in elk geval €8,55.
275. Een kwartier voor vertrek kun je met je ticket door de poortjes heen en kan ik een kijkje nemen op de perrons en de nuggets op wielen eens gaan bekijken.
276. Gelukkig zijn de stoelen in deze trein naar Bilbao van het comfortabele soort in een 1+2 stoelopstelling waarbij je de rijrichting van de stoelen kan veranderen door de rugleuning de andere kant op de pleuren. Ik ehb eigenlijk niet veel van de rit van zo’n drie uur of zo meegekregen. Of de stoelen zaten iets te lekker, of het was alleen maar aan het regenen onderweg.
277. Dit vat het allemaal wel redelijk samen, maar de route is waarlijk mooi heuvelachtig. Het is gewoon zo jammer dat het aanbod zo ruk is.
278. We kruisen een tegentrein.
279. Onderweg tref ik vreemde deze trein. Ik kan niet zo veel vinden over deze trein, maar ik weet dat deze trein de Transcantábrico genoemd wordt en dat houdt van oudsher een route in tussen San Sebastián/Donostia en Santiago de Compostela. De trein doet er meerdere dagen over en het is bedoeld als een soort van luxeoptie, al rijdt de trein effectief alleen tussen Bilbao en Ferrol, want de rest wordt per bus gereden.
280. Eenmaal in Bilbao was het tijd om de Indianapolis 500 te gaan kijken, de race waar ik vorig jaar nog in levenden lijve bij was. Ik heb daarbij wat snacks genomen die eens niet in de buurt kwamen van chips, zoals maïskolven, maar wie wil weten hoe ik die heb klaargemaakt, zal Twitter mogen afstruinen.
281. Dan rest nog een paar dagen die ik in Bilbao heb gespendeerd. Ik deel er wat highlights. Hier hebben we de Cercanías-trein op station Zorrotza.
282. Bilbao heeft trams die volgens mij dezelfde zijn als in Vitoria/Gasteiz.
283 - 287. Verdere impressies van Bilbao, met onder meer natuurlijk het Guggenheim.
288. “Laten we naar de Sagrada Familia gaat in Barcelona!” zegt het kind, waarop de ouder zegt: “Nee, wij hebben hier al een Sagrada Familia.” waarop dit hier dan ‘onze’ Sagrada Familia is.
289. Eindpunt van Cercanías-lijn C2: Muskiz.
290. Ook al oogt het station ietsje landelijker, ook hier zijn er poortjes, terwijl Sagrada Familia dan weer geen poortjes heeft.
291. Voor de afwisseling ga ik met de bus. Deze volgt een mooie route langs Pobeña, een kustplaats.
292. De bus zet me in de buurt bij het andere eindpunt van Cercanías-lijn C1 (Santurtzi) af, zodat ik een beeldmerk van Bilbao kan doen: de Vizcayabrug. ‘s Werelds oudste nog werkende zweefbrug.
293. En dan moet ik die in Rendsburg nog doen.
294. Ik doe een slagje met de metro naar Plentzia. Ik dacht er eerst aan om een bus te nemen naar een strandje, maar de bus miste ik omdat ik op de verkeerde plek stond. Blijkbaar moet je niet aan de parkeerplaats staan als je naar het westen wilt, maar je moet de weg oversteken en bij het met verf gemarkeerde deel van de weg staan wachten, ook al staat daar helemaal geen paal of bord die de aanwezigheid van de bushalte suggereert.
295. Los van de gemiste bus kwam ik wel deze bus tegen. Voorts ben ik niet lang in Plentzia gebleven: ik wilde wat eten in een bar, maar dat mocht ik niet omdat ik in mijn eentje was. Ja, dan ben ik weg hè, krijg lekker de getver.
296. Het station bij het stadion San Mames.
297, 298. Ik kom in de buurt bij mijn verblijf nog een paar keer een meterspoortrein tegen.
299. Als afsluiter: een salade met ernaast een glas Bitter Kas! De eerste keer dat ik in Spanje was dronk ik dat uit blik en ik vond dat indertijd het goorste wat ik ooit had gedronken. Vandaag de dag vind ik het eigenlijk best lekker…
300. Het moment om te gaan is gekomen. Ik kom terecht op het busstation (Bilbao Intermodal) van Bilbao, die onder het San Mames-stadion ligt.
301. Ik heb door omstandigheden geen tijd en gelegenheid meer om over land terug te keren, dus vlieg ik terug en voilà, daar is de luchthavenbus die je zonder toeslag kunt nemen met Barik.
302. Leuk is dat ik in de verte vaak mijn dorp kan zien liggen omdat de aanvliegroute gunstig is.
De volledige route van deze tocht is hier te vinden om je een idee te geven van hoe ik gereisd heb en ja, dat ziet er machtig gecompliceerd uit als je je bedenkt dat ik deze reis maakte met het idee om Baskenland te verkennen. Heb ik uiteindelijk Baskenland verkend? Ja. Heb ik gezien wat ik wilde zien? Nee, want Frans-Baskenland heb ik in z'n geheel geschrapt en enkele geplande uitstapjes heb ik uiteindelijk niet gedaan, maar goh, het is het wel waard om te bezoeken, mocht je er nog niet geweest zijn. Dit zal in elk geval het einde zijn van deze tocht. Ik heb nadien geen lange tochten meer voorzien, maar wel nog enkele korte uitstapjes. We gaan het allemaal zien. Dank voor het lezen/doorscrollen en tot de volgende keer..
Een nieuwere post waarin ik een paar zomervakantielijnen in Nederland en Wallonië behandel en neem is hier te vinden.
(En jeetje, wat een gedoe om maar enigszins in de buurt te komen van een bereisbare route. 
)