Weekendjes weg, deel 2: Bodenseesehen [42f]
Geplaatst: za 17 mei 2025, 21:15
Een vorige post waarbij ik een tocht met trein en bus door de Dolomieten maakte, is hier te vinden.
Luttele weken na de Ausflug naar de Dolomieten had ik al een terugkeer naar het 'zuiden' voorzien en een paar omstandigheden maakten dat ik de Bodensee tweemaal binnen een maand te zien zou gaan krijgen. Ten eerste: vanuit de Dolomieten was het voordeliger om via Bregenz en Konstanz terug te rijden dan via Ulm of iets dergelijks. Ten tweede: ik vond een aanbieding van European Sleeper voor een reis Amsterdam - Innsbruck voor 50 euro en wat zou ik daarmee kunnen doen in combinatie met een Sparpreis voor de reis terug? Een reis München - Amsterdam via Lindau met een overstap aldaar van 22 uur zodat je op één ticket een overnachting kunt bewerkstelligen natuurlijk! Wat doe je dan tijdens die 22 uur? Op een Bodensee-Ticket reizen! Uitstekende opties allemaal.
De afgelegde route is in Trainlog te vinden.
Iets meer over European Sleeper. Ik heb die trein eerder genomen toen ik terugkwam vanuit New York en ik een dag te spenderen had in Berlin. Nu zou ik deze trein nemen vanuit Breda richting München. Deze trein in kwestie is een seizoensverbinding die enkele keren doorgetrokken zou worden naar Venetië, wat in het begin niet helemaal goed ging, omdat de trein de eerste paar keer ingeperkt werkt tot Innsbruck en iedereen mocht overstappen op een railjet. De trein waar ik in zou gaan zitten zou sowieso tot Innsbruck rijden, dus geen drama daaromtrent.
De vorige post sloot ik af met een referentie naar carnaval. Omdat ik in Breda op zou stappen en het eind februari is, is de carnavalsgekte een feit en kom ik in het feestgedruis terecht. Ter plaatse zijn alle poortjes buiten dienst en moet je door die barrières heen, waarna beveiligers je vervoersbewijs controleren en je erna aan paaltjes kunt uit- of inchecken. Wij hoeven alleen maar uit te checken maar we moeten toch door het hele circus heen met de drukte, het paaltje en direct rechtsomkeert maken.
1. Ga maar uitleggen bij de beveiliging dat je met de nachttrein gaat naar 'Innsbruck Haubtbahnhof' [sic]. Gelukkig was dat geen probleem.

2. De binnenkomst van de European Sleeper is wat hectisch waardoor ik er geen goede beelden van gemaakt heb, maar ik heb wel dit beeld van de carnavals-S-Bahn die in Köln-Ehrenfeld stond.

3. Stilleven in de ligcoupé.

4. We komen met slechts een kwartiertje vertraging aan in een mistig München Ost.

5. De Sparpreis is al een tijdje terug verschaft en die route heb ik via Emmerich laten lopen. Wat het boekingssysteem op dat moment nog niet wist, was dat deze route in zijn geheel afgesloten zou worden wegens werkzaamheden, waardoor de treinbinding opgeheven zou gaan worden. Dat maakte dat ik schaamteloos lange segmenten aan Nahverkehr in mijn route kon stoppen, zodat ik erna vrij kon reizen met ECE, ICE etc. Hier hebben we de ECE met bestemming Zürich. Deze trein nemen we tot St. Margrethen. De Sparpreis loopt van München via Lindau en Friedrichshafen en dus niet via St. Margrethen, maar toch kunnen we in deze trein blijven zitten omdat het Bodensee-Ticket het toestaat om de ECE te nemen tussen Lindau-Reutin en St. Gallen. Door werkzaamheden stopt de trein vandaag niet in St. Gallen, maar dat deert ons niet.

6. We hebben het Bodensee-Ticket gekocht met BahnCard 25-korting. Niet dat iemand in Zwitserland daar überhaupt om gevraagd heeft.

7. Tijdens mijn overstap in Konstanz heb ik een leuk plattegrondje gevonden dat bij het Bodensee-Ticket hoort.

8. We acclimatiseren een beetje voor Zwitserland (in de context van prijzen) door koffie met een 'Gipfeli' uit de bar te halen.

9. Terwijl we een weg banen naar Lindau lopen we een kwartier vertraging op door een seinstoring. Als we Lindau eenmaal uit zijn, komen we in Oostenrijk al de Bodensee tegen.

10. Door de vertraging missen we een voorziene bus in St. Margrethen, maar dat maakt niet uit, we hebben een alternatief in de vorm van een slagje Walzenhausen. Dit is de S26 die tussen Rheineck en Walzenhausen ieder uur de heuvel bedwingt met het tandrad.

11. De Bodensee gaan we nog wel een paar keer zien vandaag.

12. Eenmaal terug beneden rijden we naar Rorschach, waar we de S25 nemen naar Heiden, wederom een tandradbaan heuvelop. De trein is in dit geval langer en iets moderner.

13. Bovenaan aan het eindpunt staat de vorige generatie geparkeerd.

14. We vervolgen de tocht nu eindelijk wel eens per bus: we nemen de 230 tot aan Trogen, het beginpunt van de S21 richting St. Gallen.

15. We zijn in Zwitserland en ik vergeet altijd dat hier de gewoonte is om achterin in te stappen door op de knop te drukken. Ondenkbaar in Nederland.

16. Terwijl we een rondje door Heiden rijden, kom ik een dubbeldekker tegen voor de sneldienst naar St. Gallen. Ik wist eigenlijk niet dat hier ook dubbeldekkers rondreden.

17. Appenzeller landschap.

18. De S21 is zowaar mild te laat in Trogen, terwijl onze bus ook een milde vertraging heeft gekregen onderweg. We maken alles uiteindelijk wel weer goed met deze tram. Mja, het is op papier een S-trein, maar in de praktijk is het gewoon een veredelde tram. We hebben de tram genomen tot St. Gallen, waar we de stad een beetje zijn gaan verkennen.

19, 20. St. Gallen was de eerste stad in Zwitserland waar ik ooit was, dus veel hier was een klein feestje van herkenning. De grauwe kleuren en indruk, en toch de vele decoraties. Hier wat impressies.


21. Rusland kom je niet meer zo snel in en dat moet je ook niet willen, maar als je naar zoiets als het Rode Plein toe wilt, kun je nog naar St. Gallen toe.

22. Trolleys!

23, 24. Na St. Gallen rijden we naar Wil, waar we de S15 van FWB nemen naar Frauenfeld. Daar kijken we een beetje rond.


25. Het is winter en dat betekent dat we met ons Bodensee-Ticket aan boord mogen van de kruisers. In het hoogseizoen mag dit uitdrukkelijk niet en moet iedereen die de Bodensee over wil steken tussen Romanshorn en Friedrichshafen de autoveerboten nemen. Hier dobbert ons schip van de Schweizerische Bodensee Schifffahrt AG.

26. Een slokje voor onderweg, in een verder bijna leeg schip.

27. Friedrichshafen in zicht!

28. We overnachten in Ravensburg, de stad die bekend is van zijn puzzels. Zelfs in de hotelkamer kun je hier sporen van vinden.

29. Op straat ook, er zijn een paar straatpuzzels te vinden, zoals deze memory.

30 - 32. Ik denk dat deze stad best wat sfeer kan hebben (en te veel auto's), maar omdat het zondagochtend is, is het er erg rustig. Hoe dan ook: de stad ziet er leuk uit.



33. We gaan stilaan weer naar het noorden met deze RB 91, tot aan Aulendorf. Het is een blauwe 426, da's nog eens wat anders dan dat rood!

34. Vlaggetjes zien we best vaak onderweg, maar ook hier in de regio wordt carnaval gevierd. Zelfs in Aulendorf, waar het bijna uitgestorven is op zondagochtend, al rijden er wel auto's voorbij met van die luidsprekers op het dak.

35. Er is hier een versierde meiboom, maar zo hoog! Je zou bijna denken dat iemand dacht: ja, ok, we plaatsen een kerstboom, maar we maken het lastig om. het te decoreren.

36. Een armsein in het centrum...

37. Het zal wel een herinnering zijn aan vroeger, toen geen enkele trein in het zuiden nog een lijnnummer had zoals RE 1, maar van die ritnummers die altijd zichtbaar waren. We nemen deze Dosto tot Biberach an der Riß.

38. Het kan zijn dat je van die 'Schön hier, aber waren Sie schon in Baden-Württemberg?'-stickers gezien hebt. We bevinden ons in Baden-Württemberg en ja, dan zou het niet echt kloppen om die hier te zien, maar hier in Biberach hebben ze daar wat op bedacht geloof ik.

39, 40. Ook hier: mooi oord, alleen wat rustig. Totdat de kerkdienst is afgelopen: dan komt iedereen naar buiten met muziek en zang... carnaval!


In Biberach an der Riß nemen we een ICE; de enige ICE die hier stopt en het is specifiek de ICE vanuit Innsbruck die via Bregenz naar Duitsland toe rijdt... We nemen deze tot Ulm, waar we met een andere ICE naar Frankfurt am Main toe rijden.
41. In de laatste weken van de ICE 3M: een ICE 3M, maar niet op de ICE naar Nederland...

42. In de trein naar Nederland gaan we vanaf Mönchengladbach ons geluk maar beproeven in de Bordbistro om dit weekend op een gedegen manier af te sluiten.

Een gevoelsmatig korter tochtje ten opzichte van de Dolomieten, maar desalniettemin een interessante tocht. We raken opgewarmd!
Een volgende post waarbij ik naar Ierland toe ben gegaan om daar per trein naar Cork te rijden is hier te vinden.
Luttele weken na de Ausflug naar de Dolomieten had ik al een terugkeer naar het 'zuiden' voorzien en een paar omstandigheden maakten dat ik de Bodensee tweemaal binnen een maand te zien zou gaan krijgen. Ten eerste: vanuit de Dolomieten was het voordeliger om via Bregenz en Konstanz terug te rijden dan via Ulm of iets dergelijks. Ten tweede: ik vond een aanbieding van European Sleeper voor een reis Amsterdam - Innsbruck voor 50 euro en wat zou ik daarmee kunnen doen in combinatie met een Sparpreis voor de reis terug? Een reis München - Amsterdam via Lindau met een overstap aldaar van 22 uur zodat je op één ticket een overnachting kunt bewerkstelligen natuurlijk! Wat doe je dan tijdens die 22 uur? Op een Bodensee-Ticket reizen! Uitstekende opties allemaal.
De afgelegde route is in Trainlog te vinden.
Iets meer over European Sleeper. Ik heb die trein eerder genomen toen ik terugkwam vanuit New York en ik een dag te spenderen had in Berlin. Nu zou ik deze trein nemen vanuit Breda richting München. Deze trein in kwestie is een seizoensverbinding die enkele keren doorgetrokken zou worden naar Venetië, wat in het begin niet helemaal goed ging, omdat de trein de eerste paar keer ingeperkt werkt tot Innsbruck en iedereen mocht overstappen op een railjet. De trein waar ik in zou gaan zitten zou sowieso tot Innsbruck rijden, dus geen drama daaromtrent.
De vorige post sloot ik af met een referentie naar carnaval. Omdat ik in Breda op zou stappen en het eind februari is, is de carnavalsgekte een feit en kom ik in het feestgedruis terecht. Ter plaatse zijn alle poortjes buiten dienst en moet je door die barrières heen, waarna beveiligers je vervoersbewijs controleren en je erna aan paaltjes kunt uit- of inchecken. Wij hoeven alleen maar uit te checken maar we moeten toch door het hele circus heen met de drukte, het paaltje en direct rechtsomkeert maken.
1. Ga maar uitleggen bij de beveiliging dat je met de nachttrein gaat naar 'Innsbruck Haubtbahnhof' [sic]. Gelukkig was dat geen probleem.
2. De binnenkomst van de European Sleeper is wat hectisch waardoor ik er geen goede beelden van gemaakt heb, maar ik heb wel dit beeld van de carnavals-S-Bahn die in Köln-Ehrenfeld stond.
3. Stilleven in de ligcoupé.
4. We komen met slechts een kwartiertje vertraging aan in een mistig München Ost.
5. De Sparpreis is al een tijdje terug verschaft en die route heb ik via Emmerich laten lopen. Wat het boekingssysteem op dat moment nog niet wist, was dat deze route in zijn geheel afgesloten zou worden wegens werkzaamheden, waardoor de treinbinding opgeheven zou gaan worden. Dat maakte dat ik schaamteloos lange segmenten aan Nahverkehr in mijn route kon stoppen, zodat ik erna vrij kon reizen met ECE, ICE etc. Hier hebben we de ECE met bestemming Zürich. Deze trein nemen we tot St. Margrethen. De Sparpreis loopt van München via Lindau en Friedrichshafen en dus niet via St. Margrethen, maar toch kunnen we in deze trein blijven zitten omdat het Bodensee-Ticket het toestaat om de ECE te nemen tussen Lindau-Reutin en St. Gallen. Door werkzaamheden stopt de trein vandaag niet in St. Gallen, maar dat deert ons niet.
6. We hebben het Bodensee-Ticket gekocht met BahnCard 25-korting. Niet dat iemand in Zwitserland daar überhaupt om gevraagd heeft.
7. Tijdens mijn overstap in Konstanz heb ik een leuk plattegrondje gevonden dat bij het Bodensee-Ticket hoort.
8. We acclimatiseren een beetje voor Zwitserland (in de context van prijzen) door koffie met een 'Gipfeli' uit de bar te halen.
9. Terwijl we een weg banen naar Lindau lopen we een kwartier vertraging op door een seinstoring. Als we Lindau eenmaal uit zijn, komen we in Oostenrijk al de Bodensee tegen.
10. Door de vertraging missen we een voorziene bus in St. Margrethen, maar dat maakt niet uit, we hebben een alternatief in de vorm van een slagje Walzenhausen. Dit is de S26 die tussen Rheineck en Walzenhausen ieder uur de heuvel bedwingt met het tandrad.
11. De Bodensee gaan we nog wel een paar keer zien vandaag.
12. Eenmaal terug beneden rijden we naar Rorschach, waar we de S25 nemen naar Heiden, wederom een tandradbaan heuvelop. De trein is in dit geval langer en iets moderner.
13. Bovenaan aan het eindpunt staat de vorige generatie geparkeerd.
14. We vervolgen de tocht nu eindelijk wel eens per bus: we nemen de 230 tot aan Trogen, het beginpunt van de S21 richting St. Gallen.
15. We zijn in Zwitserland en ik vergeet altijd dat hier de gewoonte is om achterin in te stappen door op de knop te drukken. Ondenkbaar in Nederland.
16. Terwijl we een rondje door Heiden rijden, kom ik een dubbeldekker tegen voor de sneldienst naar St. Gallen. Ik wist eigenlijk niet dat hier ook dubbeldekkers rondreden.
17. Appenzeller landschap.
18. De S21 is zowaar mild te laat in Trogen, terwijl onze bus ook een milde vertraging heeft gekregen onderweg. We maken alles uiteindelijk wel weer goed met deze tram. Mja, het is op papier een S-trein, maar in de praktijk is het gewoon een veredelde tram. We hebben de tram genomen tot St. Gallen, waar we de stad een beetje zijn gaan verkennen.
19, 20. St. Gallen was de eerste stad in Zwitserland waar ik ooit was, dus veel hier was een klein feestje van herkenning. De grauwe kleuren en indruk, en toch de vele decoraties. Hier wat impressies.
21. Rusland kom je niet meer zo snel in en dat moet je ook niet willen, maar als je naar zoiets als het Rode Plein toe wilt, kun je nog naar St. Gallen toe.
22. Trolleys!
23, 24. Na St. Gallen rijden we naar Wil, waar we de S15 van FWB nemen naar Frauenfeld. Daar kijken we een beetje rond.
25. Het is winter en dat betekent dat we met ons Bodensee-Ticket aan boord mogen van de kruisers. In het hoogseizoen mag dit uitdrukkelijk niet en moet iedereen die de Bodensee over wil steken tussen Romanshorn en Friedrichshafen de autoveerboten nemen. Hier dobbert ons schip van de Schweizerische Bodensee Schifffahrt AG.
26. Een slokje voor onderweg, in een verder bijna leeg schip.
27. Friedrichshafen in zicht!
28. We overnachten in Ravensburg, de stad die bekend is van zijn puzzels. Zelfs in de hotelkamer kun je hier sporen van vinden.
29. Op straat ook, er zijn een paar straatpuzzels te vinden, zoals deze memory.
30 - 32. Ik denk dat deze stad best wat sfeer kan hebben (en te veel auto's), maar omdat het zondagochtend is, is het er erg rustig. Hoe dan ook: de stad ziet er leuk uit.
33. We gaan stilaan weer naar het noorden met deze RB 91, tot aan Aulendorf. Het is een blauwe 426, da's nog eens wat anders dan dat rood!
34. Vlaggetjes zien we best vaak onderweg, maar ook hier in de regio wordt carnaval gevierd. Zelfs in Aulendorf, waar het bijna uitgestorven is op zondagochtend, al rijden er wel auto's voorbij met van die luidsprekers op het dak.
35. Er is hier een versierde meiboom, maar zo hoog! Je zou bijna denken dat iemand dacht: ja, ok, we plaatsen een kerstboom, maar we maken het lastig om. het te decoreren.
36. Een armsein in het centrum...
37. Het zal wel een herinnering zijn aan vroeger, toen geen enkele trein in het zuiden nog een lijnnummer had zoals RE 1, maar van die ritnummers die altijd zichtbaar waren. We nemen deze Dosto tot Biberach an der Riß.
38. Het kan zijn dat je van die 'Schön hier, aber waren Sie schon in Baden-Württemberg?'-stickers gezien hebt. We bevinden ons in Baden-Württemberg en ja, dan zou het niet echt kloppen om die hier te zien, maar hier in Biberach hebben ze daar wat op bedacht geloof ik.
39, 40. Ook hier: mooi oord, alleen wat rustig. Totdat de kerkdienst is afgelopen: dan komt iedereen naar buiten met muziek en zang... carnaval!
In Biberach an der Riß nemen we een ICE; de enige ICE die hier stopt en het is specifiek de ICE vanuit Innsbruck die via Bregenz naar Duitsland toe rijdt... We nemen deze tot Ulm, waar we met een andere ICE naar Frankfurt am Main toe rijden.
41. In de laatste weken van de ICE 3M: een ICE 3M, maar niet op de ICE naar Nederland...
42. In de trein naar Nederland gaan we vanaf Mönchengladbach ons geluk maar beproeven in de Bordbistro om dit weekend op een gedegen manier af te sluiten.
Een gevoelsmatig korter tochtje ten opzichte van de Dolomieten, maar desalniettemin een interessante tocht. We raken opgewarmd!
Een volgende post waarbij ik naar Ierland toe ben gegaan om daar per trein naar Cork te rijden is hier te vinden.