Sakartvelo is een transcriptie van საქართველო, Georgisch voor Georgië. Hayastan is een transcriptie van Հայաստան, Armeens voor Armenië.
Afgelopen juni behoorde ik tot een groepje dat een studiereisje maakte naar deze twee landen. Aangezien de studiereis vanuit de opleiding Geschiedenis werd georganiseerd, was de reis vooral historisch & politiek van aard, maar tussendoor heb ik natuurlijk ook met één of meerdere ogen naar het OV gekeken :) Daarvan volgt hier een verslagje.
Dit verslagje heb ik getypt in de loze uurtjes van de familievakantie die op de Kaukasusreis volgde. En dan zit je daar op een Nieuw-Zeelandse camping als je ineens het bericht bereikt dat de oorlog is uitgebroken in Georgië... Na zo'n reis als deze heb ik toch echt m'n hart verloren aan de landen en dan komt zoiets als oorlog toch wel akelig dichtbij. Helemaal toen ik wat later beelden zag van bombardementen in Gori, waar ik nota bene nog heb gewandeld en waarvan hieronder ook foto's staan... Het gevoel wat je dan hebt is niet te omschrijven, ik vond het natuurlijk ontiegelijk jammer en akelig, maar was ook héél blij dat ik er weg was.
Maarja, ik wilde jullie dit verslag niet onthouden, dus we gaan verder
In beide landen geldt dat de hoofdmoot van het OV per bus (vaak oud lokaal spul of tweede/derde/vierde/zesentwintigstehands uit West-Europa) of per marshrutka (minibus of taxibusje) wordt verzorgd. Bussen hebben over het algemeen een soort van dienstregeling en vaste haltes, marshrutka's hebben alleen een vaste route, maar rijden verder gewoon rond en kunnen overal op straat worden aangehouden. Tussen de steden is het verschil tussen beide vormen OV wat kleiner, daar hebben marhrutka's vaak wel vaste vertrektijden. Daarnaast is in de hoofdsteden Yerevan en Tbilisi een belangrijke rol weggelegd voor de metro. Beiden landen hebben ook een spoorwegnet, maar dat is niet heel uitgebreid en veel passagierstreinen rijden er niet. Wat ik van horen zeggen heb is dat er in Georgië wel aardig wat goederenvervoer per spoor plaatsvindt. Overigens wordt in beide landen ook veel gebruik gemaakt van de taxi om van A naar B te komen, omdat dat (zeker als men met meerdere personen reist) net zo bespottelijk goedkoop is als het OV. Door beide landen heen zie je dan ook ontiegelijk veel taxi's rijden, variërend van de klassieke Lada's en Volga's tot brakke (of soms verassend goed onderhouden) VW Golfs en Opel Astra's (vaak met Nederlandse/Duitse/Franse/Deense stickertjes en soms zelfs Engels, en dan dus ook met rechts stuur
).Goed, de reis begon met een vlucht naar Yerevan. In die stad niet veel van het OV gezien, wat best jammer is, want het heeft een trolleybusnetwerk. Ik heb zowel hele oude als jaren '90-Skoda-trolleys gezien en daarnaast ex-Franse Renaults(?). Helaas dit alles vanuit de bus gadegeslagen en dus geen foto's. Naast deze trolleys reden er ook moderne midibussen van Isuzu en Bogdan.
Even buiten Yerevan ligt Echmiadzin, het religieuze centrum van Armenië. Hier hielden we een lunchpauze bij een supermarkt aan de hoofdweg aan de rand van het stadje. Daar passeerden aardig wat busjes.
Dit type heb ik heel veel gezien, let ook op de Lada-politieauto rechts :)
Dit was een ander veel voorkomend type: merk op dat er gasflessen op het dak liggen. Veel chauffeurs vinden de brandstofprijzen te hoog, ook al kost benzine daar tussen de €0,90 en €1,10 per liter...
Een veel voorkomend type 'echte' bus, deze zit verassend strak in de lak...
Onderweg aan de rand van Yerevan zag ik dit...
Een marshrutka onderweg tussen Yerevan en Sevan (jaha, ze hebben daar tweebaanssnelwegen
)
Een goederentrein onderweg tussen Sevan en Dilijan.
Marshrutka's in Dilijan
Bushalte :)
Blik op het emplacement van Dilijan
Spoorwegviaducten
Over land naar Georgië gereisd (altijd leuk, grenzen tussen voormalige sovjetrepublieken
)Ik wist dat er in Georgië aardig wat ex-Nederlandse bussen terecht zijn gekomen, met name in de hoofdstad Tbilisi. Mijn verwachtingen waren hooggespannen en ik werd niet teleurgesteld. Meteen toen we
binnenreden zag ik dit
en dit
Alliances! *O*
Eenmaal in het centrum vlogen de Nederlandse bussen je werkelijk om de oren, je zag ze echt óveral. :D :pos:
Hieronder volgt een selectie van de vele foto's die ik tussen 11 en 13 juni heb gemaakt. Naast de Nederlandse bussen (als ik het weet (met dank aan de exportlijst van Busfoto.nl), staat onderaan het Nederlandse nummer) reden er ook midibussen van Isuzu/Bogdan rond en gewone bussen van Bogdan, waarvan sommigen om de één of andere duistere reden met Oekraïense tijdelijke kentekens
Links de bus die ons vanuit Yerevan had gebracht
ex-Nederlander in het extreem chaotische Tbilisische verkeer :O
Let op het Parkstad Limburg-logootje: ik dacht dat Dokkum ver van huis was voor dat logo, maar dit sloeg toch alles
Metrostation Rustaveli
10-meterbusje in de stromende regen
Bushalte in het Georgisch
Bewijs van zijn verleden
Deze hangt een beetje ver voorover...
Lááánge roltrap naar de metro
En toen moesten we overstappen...
Metrostation Avlabari
Gelede bussen kennen ze daar ook
Rijden met de deuren open is volstrekt normaal
Speciaal voor de Rotterdammers hier: een ex-RET'er :) Daarvan rijden er maar 4 rond en heb ik er maar één gezien.
Deze had z'n oude Hermes-nummer nog voorop staan :)
In de oude binnenstad stonden een aantal van dit soort trammetjes opgesteld
Met roetfilter
Vanaf het fort boven de stad uitzicht op de oever van de rivier Mtkvari
De brug over de Mtkvari
Het Hermes-logo zit er nog op :)
Zou je daar ook 0900-9292 kunnen bellen?
Parkstad Tbilisi
We verlieten op 14 juni Tbilisi om de rest van het land te bekijken. Onderweg richting Gori stopten we onderweg omdat de bus kuren had en voor een sanitaire stop. Bij de parkeerplaats stonden twee ex-Nederlandse bussen
Ook stond er een oud lokaal busje :)
Gori is de geboorteplaats van Josef Djugashvili, beter bekend als Stalin. In deze stad viert de Stalinverheerlijking nog altijd hoogtij. Er is ook een Stalinmuseum, waarnaast zijn persoonlijke rijtuig staat opgesteld
Ook vandaag de dag gaan nog hele Georgische schoolklassen er naarbinnen...
In Gori reden ook tamelijk oude trolleybussen rond
Trolleybus 38 rijdt langs het Stalinstandbeeld
Oude Europese touringcar die dienstdoet als interlokale bus
Onze bus (de witte Neoplan) naast een mooie Mercedes
Oude Nederlandse bus!
En dan kom je thuis en zie je dit soort filmpjes... Het is en blijft een bizar idee dat ik daar slechts twee maanden eerder nog was...
[youtube]http://nl.youtube.com/watch?v=9VzsltlicC4[/youtube]
[youtube]http://nl.youtube.com/watch?v=CdLBuSASqLM[/youtube]
[youtube]http://nl.youtube.com/watch?v=wQ9yUnvNnNA[/youtube]
Spoorlijn nabij Borjomi
Oude Postbus
Trein op een industrieterrein in Zestaponi
Onderweg werd onze bus even gewassen
Intussen zag ik ineens een ex-Nederlander langsrijden :)
Ergens anders onderweg haalden we een trein in
Links een oude MAN, rechts een Ikarus met een koelkast (
) op het dak
Busje in Batumi
Oprit naar de spoorpont in de haven van Batumi
Schroottrein in de haven van Batumi
Volgens een localo konden de mensen die erop klommen drie soorten zijn:
-mensen die pakjes erop gooiden die er in Tbilisi weer vanaf werden gehaald
-mensen die oud ijzer uit de trein jatten om het verkopen
-verstekelingen
Dus...
Busjes in Batumi
Nog een oude Postbus, ditmaal in Kutaisi. In Kutaisi zouden ook oude Nederlandse bussen rondrijden. Ik heb er in het voorbijgaan ééntje gezien, maar ik heb er helaas geen op de foto...
Bussen bij het kloostercomplex van Gelati (IJsjes! Ohnee, da's Italiaans
)En toen waren we weer terug in Tbilisi. Op 19 juni hadden we een vrije dag, waarvan ik een deel heb besteed aan het OV. Gelukkig was het nu beter weer dan de eerste vrije middag in Tbilisi :)
Sporen van het verleden
Mercedes? Nee hoor, gewoon DAF
Twee marshrutka's (waarvan de voorste duidelijk uit een Franstalig land afkomstig is
) in een arme wijk van de stad
Waar zou deze hebben gereden?
Geen OV, wel ex-Nederlands...
Ik ben die dag ook een stukje meegeweest met een ex-Nederlandse gelede bus :)
[youtube]http://nl.youtube.com/watch?v=86xV5a2u9fM[/youtube]
Reliëf in het station Polytechnikuri
Hierna per bus weer naar Armenië. In Armenië aangekomen zag ik onderweg naar een oude tempel dit oude Franse busje nog :)
In Geghard kwam ik die weer tegen, dus toen de achterkant even snel gefotografeerd
De laatste middag hadden we vrij. Toen ik even ging liggen werd ik pas 3 uur later wakker, vermoeid van een druk programma in de twee voorgaande weken. 's Avonds gingen we gezamenlijk nog wat eten en daar moesten we op eigen gelegenheid naartoe, dus ik ging met de metro :)
Ons hotel bleek vlakbij het Centraal Station
Wegroestende wagons met de Ararat op de achtergrond
Mooie oude Sovjet-ornamenten :)
Toen dus met de metro en daar hing dit bordje
Ernaast hing een bordje in het Russisch en het bleek gewoon een lijstje met stations. Gelukkig is mijn Cyrillisch beter dan mijn Armeens en kon ik daaruit opmaken waar ik eruit moest
Ik heb geen foto van het bordje, want toen ik bovenstaande foto had gemaakt keek een Heel Belangrijke Mevrouw mij Heel Verward aan... Ik lachte vriendelijk en stapte in de inmiddels gereedstaande metro.
Bij het station op het Plein van de Republiek (veel te moeilijke naam in het Armeens) stapte ik uit. Uitgestapt bleek dit het aanzicht van het station vanaf het plein te zijn. Rechtsboven zie je deuren naar het station; de grote betonnen bloem in het midden is een fontijn (die het waarschijnlijk al sinds 1991 al niet meer doet, gezien de economische situatie van het land...)
De 22e vlogen we weer terug naar Nederland. Het grote woord in het midden van het gele vlak is Amsterdam in het Armeens :)
Het was een schitterende reis, en ik excuseer mij voor de hoeveelheid foto's. Troost u: het is slechts een schijntje van de 1214 die ik in totaal heb gemaakt
