Bee bezoekt Scandinavië

[Suus]

Reisschema:
30 april: Vlucht met SAS van Schiphol naar Oslo Gardermoen
30 april tot 3 mei verblijf in Oslo
3 mei: treinreis Oslo - Göteborg, inclusief een nacht in Göteborg
4 mei: treinreis Göteborg - Kopenhagen, inclusief een nacht in Kopenhagen
5 mei: treinreis Kopenhagen - Amsterdam

Foto's van het vliegtuig heb ik niet, maar ik heb wel een foto vanuit het vliegtuig van Oslo, waar we overheen vlogen voordat we zouden landen op vliegveld Gardermoen, ongeveer 30 kilometer buiten de stad.


Vanaf Gardermoen zijn er directe treinverbindingen naar Oslo met de peperdure maar iets snellere Flytoget en de goedkopere trein van de NSB.


Aankondiging van de NSB-trein naar Oslo S en verder.

De trein komt het station binnenrijden. De trein heeft oranje en zwarte deuren. Sommige delen van de trein zijn namelijk onbemand, andere delen zijn wel bemand. Alle stoelen zijn klapstoelen, al werd mij niet helemaal duidelijk waarom. Ze hebben daarnaast een 2+3 opstelling zodat er lekker veel mensen kunnen zitten.

Hoe Oslo S eigenlijk heet? Zo:


Het tariefsysteem in en rondom Oslo wordt beheerd door Ruter. Ruter rijdt zelf geen diensten maar doet dat via onderaannemers, maar alle bus, tram en metrovoertuigen zijn wel in Ruter-huisstijl. De treinen zijn ook in het tariefsysteem opgenomen. De regio rondom Oslo bestaat uit een aantal zones en je koopt altijd een kaartje dat voor een hele zone geldig is, of kaartjes die van de ene naar de andere zone geldig zijn. Kaartjes voor 5 zones en meer mogen gebruikt worden in het hele vervoersgebied. Men is bezig alle kaartjes om te zetten naar een chipsysteem. Men heeft hiervoor dezelfde kaartlezers en kaartautomaten als de RET, sommige stations zijn daarnaast in ombouw en worden voorzien van poortjes. Kaartjes tot 24 uur kunnen als wegwerpkaart gekocht worden bij automaten of Narvesen, kaarten met een langere geldigheid moeten op een Reisekort gezet worden.

Kaartjes moeten bij elke reis gevalideerd worden. Dit kan door ze tegen een kaartlezer op een metrostation of in een voertuig te houden. Het is niet nodig uit te checken.


De Rådhusbrygge met links het raadhuis en rechts de Akershus Festning. Hier vertrekken ook veel lokale veerbootjes waaronder naar Bygdøynes, waar het spectaculaire Vikingschipmuseum te vinden is.


Het hostel Haraldsheim waar ik verbleef lag buiten het centrum, vlakbij metrostation Sinsen en treinstation Grefsen. Voor het viaduct is nog een tramhalte van lijn 17. Het eindpunt van die lijn ligt een halte verder, maar de meeste trams gaan daar over in lijn 13. Lijn 13 en 17 rijden met de lagevloerstrams omdat de eindpunten Jar en Rikshospitalet kopeindpunten zijn.

Hier een tram die bij de halte aankomt. Op 1 mei was het de Dag van de Arbeid en om die reden waren alle trams en bussen voorzien van Noorse vlaggetjes.



Ik liep via het station Grefsen naar het metrostation Storo. Vanaf het perron van station Storo kon ik deze trein richting Jaren.

Vanaf Storo nam ik de metro naar Majorstuen. Het metronet van Oslo bestaat uit een ringlijn met aftakkingen in het westen en het oosten. Alle metro's rijden op het gezamenlijke traject tussen Tøyen en Majorstuen. Bij Majorstuen zijn drie aftakkingen waardoor het een belangrijk overstapstation is.


In Oslo zijn de afgelopen jaren alle metro's vervangen door deze nieuwe metro's van het type MX3000. Waar vroeger de metro's rood waren zijn nu alle metro's wit met grijs. De metro's zijn ontworpen door Porsche en zijn bijna 3,2 meter breed. Naast de deuren staan er twee stoelen naast elkaar, bij de rij daartussen hebben ze een 2+3 opstelling van de stoelen. Doordat de metro's zo breed zijn levert dit geen enkel probleem met de doorstroming op. Als de deuren sluiten wordt er eerst Dørene lukkes omgeroepen, gevolgd door een alarmgeluid. Alle metrolijnen rijden elk kwartier over de hele lijn, behalve in het weekend en feestdagen, dan rijden ze 's ochtends elk half uur. Lijn 5 rijdt op de oostelijke tak elke 7,5 minuten en keert bij station Stortinget via een ondergrondse keerlus.

Vanaf Majorstuen nam ik lijn 1 naar Frognerseteren. Deze metrolijn heeft zeer korte perrons, waardoor de deuren van het laatste rijtuig gesloten blijven. De lijn is pas recent van bovenleiding naar derde rail omgebouwd en heeft nog steeds spoorwegovergangen. Her en der vind je nog een verdwaalde bovenleidingsmast.

Het uitzicht vanuit lijn 1 is erg mooi :)



Na terugkomst bij Majorstuen nam ik lijn 6 naar Jar, waar tramlijn 13 zijn eindpunt heeft na een stukje gezamelijk gereden te hebben met de metro


Daarna ging ik op bezoek bij een vriendin die een half jaar op Studentby Krinsjå woont, wat de uiteindelijke reden was voor mijn bezoek aan Oslo. Na afloop nam ik de metro terug naar het centrum, op metrostation Krinsjå.


De volgende dag besloot ik een retourtje naar Lillestrøm te maken. De trein van het vliegveld nam de zeer lange spoortunnel tussen Lillestrøm en Oslo S. Nu nam ik een stoptrein van de voorstadsdienst van Oslo waardoor ik alle stations langs deze lijn alsnog op de foto kon krijgen :)

In Lillestrøm nam ik de tijd om wat treinen op de foto te zetten. In Noorwegen kan je op het station gratis het spoorboekje halen voor alle binnenlandse treinen behalve de voorstadstreinen van Oslo. Rondom Oslo is daarnaast nog een ander spoorboekje verkrijgbaar met daarin juist de voorstadstreinen van Oslo, inclusief een lijndiagram met alle stations (nergens op internet te vinden). Daarnaast zijn op heel veel stations tv-schermen geïnstalleerd waarop de vertrektijden van de eerstvolgende treinen vermeld staan.

Meteen na aankomst kwam deze goederentrein met lege wagons voor boomstammen voorbij, de foto is daarom wat matig:

Gevolgd door de trein naar Lillehammer:

De voorstadstrein naar Oslo S en Kongsberg:

De voorstadstrein naar Dal:

De trein naar Dal samen met de trein naar Oslo die ik daarna zou nemen:

Maar voordat ik terug naar Oslo zou gaan wilde ik eerst nog de internationale trein naar Karlstad (in Zweden) op de foto zetten. Het bleek een trein van Varmlandtrafik te zijn die ik ook in Oslo op de foto had gezet. Ik had gehoopt op een mooie zwarte trein van de SJ, maar dat bleek niet het geval te zijn



Op de terugweg besloot ik bij Bryn uit te stappen en naar het metrostation Brynsang 300 meter verderop te lopen, om nog wat metro's op de foto te zetten. Lijn 2 naar Ellingsrudåsen:

Door heel ver in te zoomen kon ik een lijn 3 richting Oslo zien terwijl er een lijn 4 richting Bergkrystallen aankomt bij station Høyenhall.

En daarna komt de metro aan op Brynsang:


Tenslotte nog wat foto's van trams en bussen in de binnenstad.







Later volgt de rest :)

[mijack1985]

leuk, ben benieuwd naar de rest. Trouwens die 1e trein ziet er "apart" uit

[Michael]

Leuke foto's ben benieuwd naar de rest

[Ardan]

Leuk :)
Wat ik van urbanrail.net en uit één van je foto's opmaak is het metro- en tramnet op bepaalde plekken een mixbedrijf, of niet?
Volgens mij had je in ieder geval heerlijk weer erbij :)

[Suus]

Alleen vlakbij Jar rijden tram en metro op dezelfde sporen. Alhoewel: Op dit moment gebruikt de tram bij Jar het zuidelijke spoor en de metro in beide richtingen het noordelijke spoor. Zie ook de hoeveelheid roest op sommige sporen.

[Fles]

Je bent echt alleen maar naar Oslo geweest en toen terug

I can do better

[Suus]

Ja, omdat ik dus bij een vriendin op bezoek ging

De foto's hier zijn de dingen die ik rondom dat bezoek gedaan heb.

[tsov]

Ja, en nu wil ik ook weer naar Noorwegen. Gaaf hoor!

[deadlock]

Waren die vlaggetjes echt alleen vanwege de dag van de arbeid? Die Scandinaviërs zijn zo nationalistisch als de pest en in Denemarken en Zweden zie je ze op iedere dag overal.

Verder gaaf verslag tot zover (y)

[Suus]

Ik kwam op maandag aan, toen waren er geen vlaggetjes. Op dinsdag waren ze er opeens wel, op woensdag hadden de meeste voertuigen ze niet meer.

Op de foto's niet te zien maar als je er bent wel, is dat die lagevloerstrams overal roestplekken hebben, en de oudere trams vaak voor en achter niet-herstelde aanrijdingsschade. Ook is de hele binnenstad bezaaid met niet aangesloten stukken spoor. Dat kan je bijvoorbeeld zien op de foto met de milieutram op de laatste foto.

[Timon91]

Mooi verslag tot nu toe! Ik kijk uit naar de rest :)

[Suus]

Donderdag ging ik van Oslo naar Göteborg. Er rijden slechts drie treinen per dag per richting tussen deze twee steden op doordeweekse dagen, in het weekend zijn het er nog minder. Omdat ik zo lang mogelijk Göteborg wilde bezoeken besloot ik de eerste trein van de dag te nemen. Die gaat echter al om 7:00. Iets voor zessen stond ik dus bij de receptie van het hostel om uit te checken zodat ik de tram van 6:06 naar het Sentralstasjon kon nemen. De volgende tram zou pas om 6:36 komen en aangezien de reistijd naar het station 18 minuten was leek mij dit een betere keuze. De zon komt in deze tijd van het jaar ergens rond half vijf op, dus last de duisternis had ik niet bepaald

Zodoende kon ik om kwart voor zeven de trein zien binnenrijden. Die was al om 5:00 in Halden vertrokken

Meteen toen ik de trein inliep hoorde ik... Nederlands. Het bleek een Vlaams koppel dat van skivakantie op weg was naar het vliegveld bij station Rygge, net ten zuiden van Moss. De trein stopte in Noorwegen nog een paar keer (de eerste stop was alleen voor instappers).

Dit type trein is erg luxe. Bij elke deur staat een koffieautomaat (20 kroon voor een klein bakje koffie), in elke bak zitten twee toiletten. De stoelen zijn erg breed en volledig verstelbaar. Er is ook een speciale kinderafdeling en de gehele trein is voorzien van gratis Wifi, waarvoor je je even moet registreren bij de NSB. De gehele reis liep voorspoedig en de trein bleef gedurende de hele tijd in Noorwegen erg rustig. Na de stop in Halden, de laatste stop in Noorwegen ondanks dat er nog een aantal stations tot de grens zijn, was de trein bijna helemaal leeg. Na bijna 40 minuten volgende dan de eerste stop in Zweden, in Ed

Na weer bijna 40 minuten kwam de trein aan in Öxnered, waar we invoegden op de spoorlijn Göteborg - Kil. Na alleen nog een tussenstop in Trollhättan kwam de trein uiteindelijk iets voor 11 uur aan in Göteborg.


Göteborg heeft het grootste tramnet van Scandinavië. Alles bij elkaar is het ook een van de meest merkwaardige tramnetten waar ik ooit ben geweest. Het begon eigenlijk al toen ik bij de tramhalte kwam. Het blijkt namelijk dat bij elke tramhalte de buitenomroep wordt gebruikt om aan te geven op welke lijn de tram rijdt en wat de eindbestemming is :o

Er zijn drie soorten trams

De Zweedse variant van de hangbuik, maar dan stukken ruimer. Helaas is het onderhoud van het interieur de laatste jaren een beetje verwaarloosd, op veel plekken zaten de zittingen los. Ik heb gelezen dat ze vanaf dit jaar naar Tsjechië gaan voor een grote renovatie.

Deze motorwagens reden ook in grote getalen rond, meestal als paartje maar een heel enkele rit reed met een losse wagen. Deze wagens hebben een van de meest bizarre stoelopstellingen die ik ooit heb gezien, echt extreem onpraktisch

Inderdaad, de stoelen staan niet naast elkaar, maar de stoelen bij de ramen staan iets verder naar voren dan de stoelen bij het gangpad. Omdat de beenruimte alles behalve royaal is, is het erg lastig om bij die stoelen te komen, met als gevolg dat de meeste mensen maar aan het gangpad gaan zitten.

Op de foto is nog iets opvallends te zien. Bij de trams die als tweede wagen werden ingezet, waren de tweede en derde deur klapdeuren! Deze werden niet elektrisch bediend. Van binnenuit moest je ze openduwen, van buitenaf moest je aan een handvat trekken zodat ze naar buiten klapten. Zodra je ze loslaat vallen ze met een flinke smak weer dicht. Bij vertrek hoor je ze dan nog in het slot vallen. Ik heb dit echt nog nooit ergens anders gezien.

Dan is er nog een derde type tram... De Sirio, het befaamde trammodel van AnsaldoBreda. Iets te laat geleverd (jaartje of 5 ofzo) en ze hebben vele kinderziektes las ik elders, maar ik moet toegeven, het zijn echt schitterende trams van binnen en buiten

Niet alleen het interieur was mooi, zelfs de chipkaartlezers waren erg mooi De andere trams hadden het uit Nederland bekende Arriva-model in geel en blauw.


Toch zijn er nog een paar eigenaardigheden aan het systeem. Zo is de inzet van de trams volstrekt willekeurig. Dan heb je opeens een Sirio, de volgende tram is dan weer een gekoppeld paar motorwagens en daarna komt er opeens weer een hangbuiktram voorbij.

Dan het net zelf. In de binnenstad is het een echte tram, net zoals een paar lijnen in het zuiden en westen van de stad. Neem je echter de tram vanaf het station richting het oosten, dan buigt de lijn opeens af en rijdt deze het spooremplacement op. Vervolgens rijdt de tram bijna 4 kilometer langs de treinsporen zonder enige halte aan te doen. Dan komt de tram op een knooppunt uit, waarna de trambaan opsplitst in twee trajecten naar Angered en Bergsjön die a.) erg grote halteafstanden hebben en b.) heel veel (soms erg lange) tunnels hebben. Daarnaast heeft de lijn naar Angered ook nog eens linksverkeer terwijl de tram op de rest van het net sinds 1967 rechts rijdt.

Daarnaast hebben ze een OV-Chipkaartsysteem. De kaartlezers zijn echter voorzien van allerlei knopjes omdat je vooraf tarieven kan instellen. Afhankelijk van het type kaart moet je inchecken, soms knoppen indrukken en dan soms wel, soms niet uitchecken. Ik had een dagkaart gekocht voor het gehele tramnet, die netjes op een echte plastic kaart werd geleverd, waarbij je alleen maar hoefde in te checken. De gehele handleiding van de kaartlezer is ook op de foto te zien, die hing bij elke kaartlezer.

In Göteborg hebben ze ook bussen, waarvan deze mij het meeste opviel:


Ik ga nu slapen, het laatste gedeelte volgt snel.

[Ardan]

Iets zegt me dat die motorwagens Duits zijn, klopt dat?

[Suus]

Nee, ze zijn van Allmänna Svenska Elektriska AB en AB Svenska Järnvägsverkstäderna.

[Ardan]

Hmm ja, zo op het eerste oog vond ik ze een beetje Düwag-achtig, maar nee dus xD

[Suus]

Ik werd er op gewezen dat ik het laatste deel niet had geplaatst

Op vrijdag ging ik van Göteborg naar Kopenhagen. In principe kan dat per rechtstreekse trein, maar door werkzaamheden voor het aansluiten van de nieuwe Hallandsåstunneln (opent pas in 2015, maar toch) was er busverkeer ingelegd tussen Laholm en Ängelholm. Er was voor Laholm gekozen in plaats van het nog wel per trein te bereiken Båstad omdat het station van Laholm vlakbij de E6 ligt.


De trein van de Øresundtåg op Göteborg C. De treinen vallen onder Veolia Zweden, maar er zijn nog flink wat aanwijzingen in de trein aanwezig van de vorige exploitant, DSB, die de concessie plotseling moest opgeven.

Van Kopenhagen heb ik geen foto's, na aankomst ben ik met wat mensen die ik in de jeugdherberg heb ontmoet die vrijstad bezocht (goh, wat bijzonder, ze roken wiet op straat), heb ik wat gegeten en wat gedronken. In de jeugdherberg was 's avonds al het bier 50% goedkoper :pos:

De volgende ochtend weer op tijd opgestaan, voor de laatste etappe van Kopenhagen via Hamburg naar Duivendrecht.

Ik was ruim op tijd op het perron en kon nog net de vorige trein naar Roskilde op de foto zetten. Die IC3 en IR4 treinen lijken sprekend, alleen de lengte en de stroomafnemer zijn zichtbare verschillen.

De ICE naar Hamburg verschijnt op het scherm

Maar vlak voor vertrektijd kwam deze trein binnenrijden (let ook op de trein links die zich al lieveheersbeestje had vermomd)


Het bleek een vervangende trein te zijn. In eerste instantie kregen we te horen dat de trein tot Lübeck zou gaan en dat we daar mochten overstappen op een andere trein, maar al vrij snel werd duidelijk dat het overstappen in Nykøbing F zou gebeuren. In Nykøbing F werd iedereen dan ook de trein gezet en hadden we vijf minuten om in de ICE aan de overkant van het perron in te stappen. Tot Nykøbing F zat de trein redelijk gevuld, maar de ICE vertrok met meer lege zitplaatsen dan gevulde...

Na een half uurtje kwam de trein aan in Rødby Færge. Na een uitgebreide stop vertrok de trein weer om de boot naar Puttgarden op te rijden. Van het oprijden van de boot heb ik een filmpje gemaakt :)
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=Oi1DEUTfQuc[/youtube]
Zoals te horen in het filmpje moesten we bij aankomst op de boot de trein verlaten. Het is allemaal niet zo breed, dit is de ruimte die je als reiziger krijgt:

Op de boot werd ik in het cafetaria aangesproken door een Nederlands echtpaar dat blijkbaar aan mijn accent doorhadden dat ik Nederlander was en blijkbaar de ontstellende behoefte hadden om tegen iemand Nederlands te praten terwijl ik met een Amerikaanse vrouw die op rondreis was in Europa in gesprek was Ze waren echter vrij snel stil toen ze vroegen waar mijn auto stond en ik zonder blikken of blozen kon beweren dat mijn trein helemaal beneden stond. Het was alsof ze water zagen branden denk ik

Terwijl ik dus in gesprek was met de Amerikaanse vrouw en mijn laatste Deense kronen had uitgegeven aan een Curryworst met friet was dit scheepje in de verte te zien


Na iets minder dan drie kwartier mochten we allemaal weer de trein in en gingen we de boot weer af :)
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=9tco0Mnp3ZU[/youtube]

De trein bij aankomst in Hamburg Hbf


Blik over de spoorput van Hamburg Hbf

Zoals je misschien al ziet stond recht voor mijn neus een Dikke Diesel te pruttelen (en er stonden er nog twee op andere sporen)

Aangezien op het spoor ernaast mijn intercity zou aankomen en vertrekken ging deze Dikke Diesel mooi op de foto :)

En een filmpje dat de trein vertrekt. Hij ging overigens naar Puttgarden, daar kwam ik net vandaan
[youtube]http://www.youtube.com/watch?v=-TCN-DIHRTg[/youtube]

Door het filmpje miste ik de binnenkomst van de IC achter mij. Deze trein was een beetje curieus. Ten eerste zou hij tot Osnabrück slechts een stop maken, in Hamburg-Harburg. Bremen Hbf werd overgeslagen wegens werkzaamheden aan de wissels o.i.d. Bovendien was de bistrowagen defect, erg praktisch in een trein die van Ostseebad Binz via Hamburg en Keulen naar Stuttgart gaat. Dus had men een Behilfsbistro ingericht in een lege zeszitscoupé, er werd alleen koffie en thee verkocht zolang de voorraad strekte.

Ik heb nog twee foto's uit Osnabrück, en daarna was het aankomst in Duivendrecht, gevloek en getier met OV-Chippaaltjes en slapen :)

[Ardan]

Ben je over de verbindingsbaan langs Bremen gegaan of door Bremen Hbf heen getuft? Ik weet van die werkzaamheden en dat IC's worden omgeleid, en de laatste keer dat ik in Bremen was was spoor 3 gesloten erdoor. Hoe staat het nu daar?

[Suus]

Ten zuiden van Bremen, je komt niet eens in de buurt van Bremen Hbf.

[Michael 1988]

Inderdaad, de stoelen staan niet naast elkaar, maar de stoelen bij de ramen staan iets verder naar voren dan de stoelen bij het gangpad. Omdat de beenruimte alles behalve royaal is, is het erg lastig om bij die stoelen te komen, met als gevolg dat de meeste mensen maar aan het gangpad gaan zitten.

Een aantal Ex-Interlinerbussen van Hermes hadden ook zo'n rare opstelling. Ik heb nog steeds nooit gesnapt welke idioot met zo'n onlogische en onpraktische opstelling is gekomen.