Het Grote Amsterdamse Metro- en Tramwensentopic

[Suus]

Digitale displays waarin het cijfer in een gekleurd vlak wordt getoond zoals in Groningen, Utrecht en op veel plekken in België ben ik geen groot fan van, de leesbaarheid wordt er vaak minder van. Als je het met een analoge film doet is het een minder groot probleem.

[pedaalemmerzak]

De argeloze reiziger heeft geen idee wat die kleurenschildjes in Amsterdam betekenen en let er totaal niet op.



Voordat ik geïnteresseerd werd in ov had ik er geen idee van en dacht ik dat het gewoon een bordje was bedoeld voor andere bestuurders of zo. Geen idee wat het betekende.


Ik zou zeggen láat ze lekker hangen omdat het een historisch karakter heeft .

[JWM]

Wil de reiziger er iets aan hebben moet zoiets A. logisch zijn en B. consequent doorgevoerd worden in alle informatiebronnen. Aan beide voorwaarden voldoet het nu niet.

[Vinny]

In Zürich heb je ook lijnkleuren voor de tram:
http://www.simplonpc.co.uk/Tram_Zurich/ ... 2365_b.jpg
http://img.photobucket.com/albums/v446/ ... Bhf_TR.jpg
Dat wordt ook gebruikt op de lijnnetkaart. Ik vind het zelf in ieder geval een overzichtelijk systeem. Althans daar. :D

[pedaalemmerzak]

Ik vind die kleuren bij een uitgebreid tramnetwerk zoals dat van Amsterdam weinig toevoegen. Je hebt dan de hele regenboog aan kleuren nodig en niemand gaat dat onthouden.

De metrolijnen zou je wel kleurtjes kunnen geven. Ik zou zeggen geinlijn rood, gaasperplaslijn blauw, noord-zuidlijn geel, ringlijn groen. Of zoiets. Uiteraard gaat de kleur naar de metrolijn die er uiteindelijk komt te rijden, niet alleen naar de aftakkingen die ik hier noemde. Maar het is volgens mij nog niet 100 procent besloten hoe de lijnvoering gaat worden dus ik noemde het maar even zo ipv de lijnnummers.

[Suus]

Parijs heeft zestien metrolijnen en vijf RER-lijnen met elk een andere kleur en mensen weten welke kleur bij welke lijn hoort. Teveel tramlijnen is niet echt een goed argument.

[Alargule]

Klopt, al vind ik de keuze voor pasteltinten voor de metro niet zo geslaagd.

Anderzijds zit het netwerk van de Parijse metro weer heel anders in elkaar dan dat van de Amsterdamse tram. Waar je in Amsterdam op veel trajecten meerdere lijnen hebt samenlopen, heb je dat in Parijs niet. Je zult daar aan hetzelfde perron steeds maar één lijn zien stoppen (alleen op de lijnen 7 en 13 heb je aan één kant verschillende eindbestemmingen).

Er valt in het Amsterdamse geval ook voor te pleiten iedere lijn zijn eigen kleur te geven. Maar omdat ik het kleurensysteem integraal beschouw - het moet dus op alle informatiemiddelen van plattegrond tot en met lijnfilm terugkeren - vind ik dat niet per se de meest geslaagde keuze. De huidige tramplattegrond vind ik een veelkleurige spaghetti die lastig te doorgronden is. Een oplossing waarbij parallel lopende lijnen naar kleur worden gegroepeerd vind ik makkelijker te begrijpen. De structuur van het netwerk wordt sneller zichtbaar en dat zou ertoe moeten leiden dat een reis plannen ook sneller en minder foutgevoelig wordt. Ik ben niet de enige die dat principe heeft toegepast: al in de jaren tachtig had GVB een tijdje een railkaart waarop tramlijnen in vier kleuren werden gegroepeerd (Damrak, Nieuwezijds, binnenring en buitenring). Links en rechts zie ik officieuze alternatieven opduiken die hetzelfde principe gebruiken.

Nadeel van die groepering is dan weer dat je op de samenlooptrajecten minder snel lijnen kunt onderscheiden, omdat ze allemaal dezelfde basiskleur gebruiken. Dan is een oplossing waar ik eerder al aan zat te denken en die ook door trolly werd voorgesteld wel interessant: gebruik naast de basiskleur ook het neutrale wit in de lijnsymbolen, zodat de symbolen eenvoudiger van elkaar te onderscheiden zijn. Dat is nog wel iets waarmee ik wil experimenteren.

[Suus]

Ik ben dol op pasteltinten.

Geschreven van mijn pastelgroene bank met een pastelroze kussen.

[Alargule]

Tja, Delfshaven, wat wil je.

Even snel in elkaar gedraaid:

[trolly]

*O*

Wow. Wat mij betreft helemaal goed, en met een fijn klassiek tintje. De toerist die in 2024 Amsterdam weer eens aandoet na tien jaar ziet geen verschil, maar kan waarschijnlijk wèl beter de weg vinden.

Blijft de vraag welke kleur de OWL gaat krijgen (ik stel roze voor — hoewel ik begrijp dat pasteltinten niet je voorkeur hebben vind ik het toch wel een fijn Amsterdams kleurtje) en of je daar nu al rekening mee zou moeten houden.

[Alargule]

Ik zat aan rood te denken, omdat met de OWL de trambundel bovengronds - die in mijn voorstel rood is - wel zal verdwijnen...

Maar ja, 2040-50 hebben we het dan over.

[n-evo]

Even snel in elkaar gedraaid:

Ik zou alleen geen wit/geel combinatie doen i.v.m. te weinig contrast

[Alargule]

Op zich waar, maar op het stukje route waar de lijnen CS-Geuzenveld (13) en CS-Dijkgraafplein (6) samenlopen zijn het de enige twee die de kleur geel voeren. Ik denk dat lijnnummer en eindbestemming nog wel extra hints zijn om de lijnen uit elkaar te houden.

En het voor de hand liggende alternatief - zwart - contrasteert wel lekker met geel, maar minder goed met de zwarte achtergrond.

[Alargule]

De toerist die in 2024 Amsterdam weer eens aandoet na tien jaar ziet geen verschil, maar kan waarschijnlijk wèl beter de weg vinden.

De huidige informatievoorziening is ook door doktoren in de raketwetenschappen nog niet ontcijferd:

Tram 1 (richting Centraal Station), 2 en 5 rijden om door een aanrijding op de Nieuwezijds Voorburgwal. Houd rekening met extra reistijd tot 5 min. Tram 1 richting Centraal Station stopt niet bij de volgende halten: Spui Spui Dam 1e Con. Huygensstraat Leidseplein Leidseplein Prinsengracht Prinsengracht Keizersgracht Keizersgracht Koningsplein Koningsplein Tram 2 stopt niet bij de volgende halten: Spui Dam richting Centraal Station Leidseplein Prinsengracht Keizersgracht Koningsplein Tram 5 stopt niet bij de volgende halten: Spui Dam richting Centraal Station Leidseplein Prinsengracht Keizersgracht Koningsplein

bron

[n-evo]

Op zich waar, maar op het stukje route waar de lijnen CS-Geuzenveld (13) en CS-Dijkgraafplein (6) samenlopen zijn het de enige twee die de kleur geel voeren. Ik denk dat lijnnummer en eindbestemming nog wel extra hints zijn om de lijnen uit elkaar te houden.

Ik weet in ieder geval dat binnen het huidige systeem de combinatie geel-wit niet gebruikt wordt omdat het contrast veel te laag is en het samensmelt tot een groot vlak. Hetzelfde probleem krijg je met dezelfde kleuren die onderbroken worden door een scheidingslijn (lijnen 7, 8, 9, 11, 12, 13, 14, 55 van je originele design): van een afstandje en al helemaal als digitaal LED-paneel (zoals door de hangbuiken gevoerd wordt) blijft er niks over van die onderbrekingen. Optisch wordt dat een effen vlak, 1, 7 en 9 bijvoorbeeld ga je dan niet van elkaar kunnen onderscheiden.

Hoewel ik het erg leuk vind hoe je nieuwe symbolen hebt ontworpen die qua design toch duidelijk Amsterdams zijn denk ik dat ze praktisch gezien niet echt zullen werken.

[Alargule]

In het alternatief - dat je nota bene in je vorige reactie aanhaalde - speelt dat probleem al een stuk minder door het gebruik van wit als scheidingskleur. Daar blijft het alleen bij de combinaties 6 en 13 over, maar dat is te overzien. Daarnaast zijn lijnnummer en eindbestemming extra aanwijzigingen om lijnen uit elkaar te houden.

[n-evo]

Als je de cijfers nodig hebt om de kleur te snappen, hebben die kleuren geen meerwaarde meer. Je ziet immers al aan het getal 13 dat het lijn 13 betreft. Verdere aanwijzingen hoeven dan niet meer. Ik zou persoonlijk dan toch een andere oplossing vinden voor die kleur geel en dan is ie perfect. :pos:

[regenmaker]

Waarom gebruiken ze überhaupt kleurensymbolen?

[n-evo]

Van wat ik weet omdat Amsterdam vroegâh een heel hoog percentage analfabeten had. Tegenwoordig is het meer om nostalgische redenen.

[Alargule]

Dat heeft historische redenen. Mooie uitleg is te vinden op deze site.

Heeft het gebruik van kleuren geen meerwaarde? Genoeg systemen waar zonder kleuren wordt gewerkt die al jaren naar tevredenheid functioneren - ik noem een NS. De kleurencombinaties die ik voorstel zijn dan ook deels als knipoog naar het verleden bedoeld. Anderzijds denk ik dat het gebruik van kleur - mits het consequent gebeurt - kan helpen om de herkenbaarheid te verbeteren. Kijk bijvoorbeeld naar het kleurgebruik in de Amsterdamse metro. Daar is inmiddels een sterke associatie tussen bijvoorbeeld de kleur 'rood' en lijn (M)53 naar Gaasperplas. Die kleur wordt op borden, plattegronden en op de metro's gebruikt (als de lijnfilms het doen, tenminste). Dat kan helpen om een lijn sneller te identificeren en voorkomen dat mensen per abuis in de verkeerde metro/tram/bus stappen. Mijn voorstel voor kleurgebruik in het Amsterdamse tramnet beperkt zich dan ook niet alleen tot de lijnfilm. De kleur moet ook op de plattegrond gebruikt worden en op de haltedisplays. En natuurlijk in de digitale reisinformatie, zoals de website en app van GVB.

Is mijn voorstel dan ideaal? Dat zal ik zeker niet beweren, maar het is een voorstel en ik heb er enig denkwerk in gestoken. Maar ik daag anderen van harte uit met betere voorstellen te komen - dat was ook een beetje mijn doel van deze nummer- en kleurendiscussie :)

[n-evo]

Ik vind 'm over het grotendeels goed bedacht in ieder geval. Herkenbaar Amsterdams en toch gemoderniseerd met het nieuwe net in gedachte. :pos:

Ben erg benieuwd wat GVB uiteindelijk met de lijnnummers gaat doen en welk getal de AVL uiteindelijk krijgt: tram- of metroreeks?

[pedaalemmerzak]

Het enige nut van kleuren is:

- Je kunt het van ver af iets sneller zien dan een lijnnummer, dus je weet iets sneller welke trein eraan komt mits je die kleuren kent (quod non bij de meeste mensen)

- De metro lijnenkaart ziet er wat overzichtelijker uit. Zoals alargule al zei heeft het bij de trams weinig zin want die lopen op lange stukken samen met andere trams en dan wordt het één grote brei.

- In metrostations met meerdere lijnen kun je gemakkelijk de bewegwijzering kleuren naar lijn kleur waardoor je snel je lijn vindt.

Met trams vind ik het dus maar heel erg weinig meerwaarde hebben. Een tram is gewoon een bus die toevallig op rails loopt. Bij metro's en s-bahnen heeft het wel zin.

[IC140]

Juist het kleursysteem dat Alargule voorstelt heeft de potentie om ook in bijvoorbeeld bewegwijzering gebruikt te worden doordat het netwerk vanaf 2018 veel meer uit bundels bestaat. Zo kun je bijvoorbeeld eenvoudig aangeven van welke halte de rode bundel vertrekt en vanaf welke de oranje bundel. Ook op de uitlopers kun je dan door bijvoorbeeld een grote sticker met de lijnkleur in de Abri al zien dat het een lijn naar Leidseplein, Rozengracht, Leidsestraat of Museumplein is.

[pedaalemmerzak]

Juist het kleursysteem dat Alargule voorstelt heeft de potentie om ook in bijvoorbeeld bewegwijzering gebruikt te worden doordat het netwerk vanaf 2018 veel meer uit Bundels bestaat. Zo kun je bijvoorbeeld éénvoudig aangeven van welke halte de rode bundel vertrekt en vanaf welke de oranje bundel. Ook op de uitlopers kun je dan door bijvoorbeeld een grote sticker met de lijnkleur in de Abri al zien dat het een lijn naar Leidseplein, Rozengracht, Leidsestraat of Museumplein is.

Waarom zou je daar niet gewoon de huidige lijnschildjes, die in ieder geval sommige mensen kennen, voor gebruiken?

En bewegwijzering is er niet echt bij tramhaltes. In metrostations wel. Daarom worden kleurensystemen gebruikt voor metro's/s bahn/spoor etc. en niet voor trams, in de meeste landen. Elk metrosysteem dat ik ooit heb gezien, heeft kleurtjes. Zelfs in rio waar je welgeteld 2 lijnen hebt, heb je 2 kleuren. Behalve in Amsterdam, daar wordt er niet consistent met kleuren gewerkt voor de metro.

Systemen met bundels e.d. gaat geen enkele normale reiziger doorgonden. Die zijn leuk voor OV-forummers zoals wij.

Bv het systeem met die vormpjes in Utrecht, dat heb ik nog steeds niet doorgrond. Vind het echt onzinnig.

[Alargule]

Bundeling wordt gebruikt in New York, Hannover, Keulen en Parijs (RER). Mij zijn geen verhalen bekend dat het daar tot verwarring onder reizigers leidt. Dus waarom zou dat in Amsterdam wel het geval zijn?