Jazeker, daar gaan we weer! Op zoek naar spoorhistorie :D Dit keer is de lijn Nijmegen-Kleve aan de beurt. Hoewel deze niet bovenaan mijn lijstje stond, krijgt hij voorrang omdat er eind april 2008 gestart wordt met de exploitatie van railfietsen tussen Groesbeek en Kleve. Voor die tijd wil ik de lijn dus nog vastgelegd hebben. Omdat deze veel te lang is voor één wandeling, doe ik het in twee keer. Op 3 april 2008 was het eerste gedeelte aan de beurt. Ik startte mijn tocht in Nijmegen Heyendaal en liep zo naar Kranenburg om vervolgens weer terug te gaan naar Groesbeek om de bus te nemen. Eigenlijk was dit stuk veel te ver en vooral mijn voeten vonden dat ook.
Enfin, genoeg gepraat. Nu de fototocht en informatie over de lijn:
De lijn Nijmegen - Kleve werd geopend op 8 augustus 1865 en werd hiermee de eerste spoorverbinding van Nijmegen. Deze stad was dus eerder op het Duitse dan op het Nederlandse spoorwegnet aangesloten. Behalve stations in Groesbeek en Kranenburg, waren er nog enkele andere, kleine stations langs deze lijn. Deze hebben echter niet lang bestaan.
Ooit was de lijn dubbelsporig, totdat in 1961 één van beide sporen opgebroken werd. Vanaf 1988 reden er enkel nog lokale, Duitse treinen tussen Nijmegen en Kleve, bestaande uit een diesellocomotief en één rijtuig. Uiteindelijk bleek de lijn onrendabel en werd deze op 2 juni 1991 gesloten. Het spoor is nog vrijwel geheel aanwezig en intact. Tussen Groesbeek en Kleve wordt het spoor momenteel (april 2008) ontdaan van begroeiing en, waar nodig, opgeknapt. Eind april 2008 start men namelijk met de exploitatie van railfietsen, een project dat door Nederland en Duitsland gezamenlijk gefinancierd wordt.
Daarnaast wordt momenteel ook onderzocht of de lijn nog gereactiveerd kan worden voor reizigersvervoer. Men heeft wel al bepaald dat dit sowieso niet voor 2020 het geval zal zijn.
Vlak voor aanvang van de exploitatie van railfietsen wil ik deze (nu nog) verlaten lijn vastleggen. Vanwege de lengte heb ik dit verdeeld over twee tochten, waarvan Nijmegen - Kranenburg de eerste is. Het stuk Kranenburg - Kleve volgt spoedig.
Zoals gezegd, starten we op station Nijmegen Heyendaal. We kijken hier richting Nijmegen. Ooit was spoor 3 de lijn naar Kleve. Helaas is deze een paar jaar geleden enkele honderden meters (vrijwel het hele stuk tussen Nijmegen en Heyendaal) opgebroken om plaats te maken voor een busbaan.
Let op het vertreksein dat nog altijd aanwezig is, zij het gevandaliseerd.
Close-up van het vertreksein
Ook de bebording op station Heyendaal duidt nog overal spoor 3 aan. Best vreemd, aangezien de lijn al sinds 1991 gesloten is en de bebording in de huidige huisstijl uit 1998 stamt. Vermoedelijk zal het wel een formaliteitsregel zijn om perronsporen toch aan te duiden.
Vlak na het station, na het spoorviaduct om precies te zijn, start de lijn weer.
Vanaf het viaduct krijgen we een mooi beeld van de lijn. We zien dat deze nog een hele tijd parallel blijft lopen aan de lijn naar Venlo, die nog even dubbelsporig is (dacht tot Mook). Let ook op het volledig nutteloze afsluitbordje aan het begin van de lijn.
Geheel vrij van begroeiing is de lijn niet. Wel werden dikke boompjes afgezaagd, viel me op.
Zoiets is altijd tof om te zien! Een oud voorsein dat al sinds 1991 niet meer in gebruik is. Het zal daarna ongetwijfeld nog enige tijd een seinbeeld getoond hebben. Sinds het gevandaliseerd is (vast al erg lang), doet het dat natuurlijk niet meer.
Aan de zijkant van de spoordijk van het spoor naar Kleve tref ik deze mooie NS-hectometer/grenspaal aan.
De sporen blijven parallel lopen, ook in de bocht. In de verte het hoofdsein (het is me onduidelijk waarom dit slechts als een tweehoogtesein uitgevoerd is).
Ter hoogte van het sein staan enkele relaiskasten. Dit exemplaar was geopend en geheel vernield.
Het spoor buigt nu af van het tracé richting Venlo en loopt omhoog het bos in. Hier neemt de begroeiing fors toe. Ik moet over het naastgelegen wandelpad gaan lopen, omdat er over het spoor geen doorkomen aan is.
Midden tussen de begroeiing tref ik dit raar opschrift aan. Wie wat niet schuld is, zou ik niet weten... Dat Wadlopers destijds voor vertragingen zorgden wellicht? ;)
Dennen op het fors begroeide spoor.
Even later duikt deze overweg op. De begroeiing houdt meteen op. Achter de overweg staat wederom een voorsein richting Nijmegen.
Een stukje klimmen in de seinpaal leverde het volgende beeld op (richting Kleve).
Niet lang daarna is het spoor nog amper te zien door de begroeiing. Gelukkig loopt er een wandelpaadje langs het spoor op...
Restanten van een relaiskast.
Voetgangersbrug over het spoor.
Aankondigingsbord overweg, vlak voor Groesbeek.
Voormalige wachtpost van Groesbeek. Het station moet hier ook ergens gelegen hebben, al weet ik niet waar precies. Het is ook al vlak na de oorlog opgeheven, dus er is niets meer van terug te vinden.
Nadat we Groesbeek uitgaan, is deze Duitse firma aan het werk bij één van de overwegen. De overige zijn reeds in orde gebracht voor het railfietsen dat eind deze maand van start gaat.
Hierna loopt het spoor enkele kilometers strak rechtdoor. Omdat dit volledig door de weilanden gaat, valt er hier helaas niet zoveel te beleven. Ik begin mijn voeten te voelen, maar ik moet en zal doorgaan naar Kranenburg!
Af en toe kom ik een overweg tegen. Vroeger waren deze allemaal beveiligd met AKI's. De andreaskruisen staan er nog, de beveiliging is weggehaald.
Dit voorsein verraadt dat ik niet meer ver van Kranenburg verwijderd ben. Vanaf hier lopen er trekdraden naar het emplacement van Kranenburg.
Vlak achter het sein staat deze dradenspanner.
Hectometersteen 130 met een trekdraadpaaltje ervoor t.b.v. het voorsein.
Inrijdsein van Kranenburg. Ik moet de exacte betekenis van dit sein nog opzoeken. Ik vermoed dat de onderste, rechtop staande arm bedoeld was voor doorgaande treinen (al kan ik me niet voorstellen dat die er hier waren), maar wat dat oranje voorseingeval ervoor moet betekenen, weet ik niet.
Naast het sein staat dit overwoekerd juk in de bosjes. Dit is een uithaalspoor van het emplacement. Straks zullen we zien dat dit spoor langs een weegbrug komt.
Emplacement Kranenburg. Het spoor vertakt zich hier meerdere malen en verdwijnt gedeeltelijk onder begroeiing. Hier was het spoorzoeken echt tof, iedere keer ontdekte ik weer nieuwe sporen en oude spoorelementen. Toch is dit emplacement al behoorlijk gesaneerd helaas. Een jaar of twee geleden was hier nog alles overwoekerd, inclusief armseinen, een oud seinhuis en restanten van een stationsklok.
In de struiken tref ik deze paal aan. Hier wil ik wel wat meer van weten. Ik vermoed dat dit een communicatiepaal was om contact op te nemen met het seinhuis. Waarom dat niet met één knop kan en er voor diverse wissels en sporen een apart knopje lijkt te zijn, is me onduidelijk.
Aan één van de zijsporen van het emplacement staat dit oude weeghuisje. Vanuit hier werd een weegbrug bediend. Het huisje is compleet vernield en zelfs uitgebrand.
Een gedeelte van het eilandperron is ook nog vergroeid.
Stationsnaambord Kranenburg. Helaas ziet dit er wel erg nieuw/opgepoetst uit.
In de struiken tref ik nog dit perron aan, provisorisch opgebouwd uit railstaven en betonnen platen. Vermoedelijk heeft dit niet gediend als reizigersperron maar als goederen- of reinigingsperron.
Aan het eind van het emplacement tref ik deze opengevallen wisselbediening aan. De trekdraden zijn nog overal aanwezig, maar sinds de sloop van het seinhuis kun je hier weinig meer mee.
En dan tot besluit deze foto. De sporen van het emplacement komen hier weer bij elkaar en het hoofdspoor vervolgt zijn weg naar Kleve. Ik doe dat niet, maar laat dat over voor een volgende keer.
Tijd om al eens even te kijken naar enkele foto's 'uit de oude doos' (april 1987):
Vertrekstaat te Nijmegen, april 1987.
Duitse trein tussen Nijmegen en Kleve, met links de sporen van de Maaslijn waar toen nog plan U reed.
Station Kranenburg nog in vol bedrijf, zowel voor personen- als goederenvervoer.
Het seinhuis (Stellwerk) van Kranenburg.
Bronnen voor deze foto's: VVV Groesbeek
Tot zover dit eerste gedeelte van deze lijn. Zeer binnenkort het tweede gedeelte tot Kleve. Uiteraard is dit slechts een selectie van de foto's en is het complete verslag te vinden op mijn site 'Verlaten Spoor' (zie signature voor adres).
Ik ben benieuwd naar jullie reacties en/of aanvullingen! :D