Een vorige post waarin ik wat obscure lijnen in België deed en erna doorreed naar de Champagne-streek is hier te vinden.
...heb ik er een bezoekje aan gebracht.
Vanaf het moment dat ik las dat de Berner Oberland Bahn (BOB) en de Bergbahn Lauterbrunnen-Mürren (BLM) toegevoegd werden aan het Interrail-netwerk (w.b. de BOB zij het tot Grindelwald en Lauterbrunnen vanaf Interlaken), ben ik meteen gaan zoeken en plannen. Ik had al een Interrail-pass tot mijn beschikking en dan is het een kwestie van: wanneer en hoe ga ik hier komen? Met een niet oneindige hoeveelheid vakantiedagen wilde ik het kort maar krachtig houden omdat ik al andere dingen van plan was en ik vond het niet waard om die plannen aan te passen aan een spontane (langere) tocht naar Zwitserland. Het zou een weekend worden en dan is het idee dat je met de nachttrein gaat bijna perfect. Het concept is ook gewoon briljant: het is vrijdagavond, je stapt in de nachttrein, je wordt wakker in Zwitserland, je doet je ding en de volgende dag kun je óf overdag terug met de directe ICE Basel - Amsterdam (die op dat moment nog rijdt), of je doet weer de nachttrein, met als enig nadeel dat die met de huidige dienstregeling te laat terug is in Amsterdam om op tijd te zijn voor werk.
De realiteit is weerbarstiger en minder aantrekkelijk: de nachttrein rijdt met eindeloze vertragingen, uitval van rijtuigen, uitval van de hele trein, personeel van wisselende aard (qua hoe je behandeld wordt), respectloze controles en dan moet je ook nog maar eens in slaap zien te raken.
Sinds dat incident in Nürnberg heeft Nightjet het bij mij echt verknalt en ik heb voor deze tocht besloten om maar met de oranje-witte gevleugelde vrienden op en neer van Amsterdam naar Genève te gaan, à €35,- per vlucht. Ik heb geen zin om wakker te worden in Frankfurt Süd tegen 3 uur 's nachts omdat mijn rijtuig het weer begeven heeft. Flikker een eind op. Fix your shit en dan wil ik er nog wel weer eens over nadenken.
1. Zodoende stond ik ergens vrijdagavond laat op de luchthaven van Genève. Hotels hier zijn schreeuwend duur, maar ja, je moet het zo zien: de prijs van een enkele reis per nachttrein is ongeveer gelijk aan de prijs voor mijn vluchtticket plus het hotel. En als ik terug naar huis ga heb ik thuis een bed waar ik niks extra's voor betaal.
2. Omdat ik in Genève overnacht mag ik gratis met het OV aldaar, maar omdat ik wat laat ben opgestaan moest ik toch een klein beetje de vaart erin zetten en meteen naar het treinstation gaan om de tocht naar het Berner Oberland te maken. Plannen zijn plannen en haasten aan het einde is sowieso niet de bedoeling. Hier heb ik de trolley naar het centrum.
3. Deze gekke trams rijden sinds een tijd ook door naar Annemasse in Frankrijk.
4. Eens aan het station tref ik de TGV Lyria aan die net vertrok richting Parijs.
5. Zo'n tien minuten later was ik dan ook onderweg richting Lausanne en Bern. Ik hoefde gelukkig niet over te stappen, maar zelfs op dat moment was de trein al goed gevuld. We rijden langs het Meer van Genève en dan zet ik wat toepasselijke muziek op.
6. Na een keer overstappen in de kelder van Bern ben ik voor ik er erg in heb in Interlaken-Ost. De vorige keer dat ik hier was, kwam ik vanuit Biel/Bienne en had de IC naar Interlaken een vertraging van 18 minuten of iets dergelijks omdat het uitgevoerd werd met een ICE-4. Een ICE die alleen rijdt tussen Basel en Interlaken en nóg is het kommer en kwel. Hoe dan ook: ik had op die dag de veerboot willen nemen naar Brienz, maar de vertraging was zo ver opgelopen dat die tocht in het water viel. Vandaag poging twee en die poging lukte gelukkig wel.
7. Ik heb eerder de boot genomen van Interlaken-West naar Thun, of andersom. Ik weet het niet meer zeker. Ik moest de andere veerboot op dat andere meer in elk geval ook nog eens doen omdat je die ook mag nemen met je Interrail-pass zonder toeslag.
8. Het zou de hele dag gaan regenen, maar hoewel ik bijna geen zon gezien heb is het voor het grootste deel toch droog gebleven.
9. De boot komt langs Iseltwald, een oord dat bekend is onder Koreanen die Netflix hebben. Het was daar waar piano werd gespeeld op een kade. Wat dat betreft ben ik eerder op een oord geweest dat in dezelfde serie voorkwam.
10. Tijdens de overtocht tussen Interlaken en Thun, tijdens mijn eerste Interrail ooit, at ik friet. Omdat mensen nu eenmaal sentimenteel kunnen zijn wilde ik dat nu ook doen. Of ik even 21 franken ervoor wilde afrekenen. Als er iets zou zijn waar deze tocht in het teken van zou staan, dan is het wel geld verbranden. Haha! Iedere reiziger aan boord van deze boot die niet zelf Zwitsers was, kwam overal vandaan behalve uit de EU of anderzijds West- of Noord-Europa.
11. Multimodaliteit in één beeld: de boot komt aan en er is een geplande aansluiting op trein en bus. Dat de boot ietsje later aankomt dan gepland maakt niet uit: de trein en de bus wachten op de bootreizigers die dankbaar gebruik maken van hun aansluiting. Functioneel OV, gemaakt voor reizigers. Dat maakt dat Zwitserland één van de beste landen en zo niet het beste land is om het OV te gebruiken qua aanbod. Zolang je maar geld hebt en daar veel te veel van wilt uitgeven, of een Interrail-pass.
12. Per trein ga ik weer terug naar Interlaken na kort wat kleine boodschapjes te hebben gedaan. Eenmaal in Interlaken-Ost stap ik meteen op de enorm lange blauwe trein met bestemming Lauterbrunnen. Hier een impressie van de lengte van het joekel.
13. Overal hier wordt de Jungfraujoch gepromoot. Och, als toch een retourticket toch niet zo schandalig veel kostte had ik het nog wel overwogen, maar ik vind het weinig toegevoegde waarde hebben eigenlijk.
14. Een gelede bus, maar dan net even wat anders.
15 - 17. In plaats van teruggaan en Grindelwald doen en/of toch maar de Jungfraujoch bedwingen heb ik de kabelbaan genomen tussen Lauterbrunnen en Grütschalp, waar een naadloze overstap wordt geboden op het treintje naar Mürren. Ook deze zijn allemaal inbegrepen bij je Interrail-pass. Eens je op de kabelbaan stapt ga je al schommelend straf naar boven toe, van een regenachtig dal naar een sneeuwlandschap. Magisch.
18. Je zou hier zelfs nu kunnen wandelen, maar veel delen van die paden waren nog niet helemaal begaanbaar, dus best dat je dat soort ongein voor de zomer bewaart of zo.
19. Het treintje in kwestie met een grote sneeuwschuiver voorop.
20. Eens buiten: hallo!
21. Je zou zelfs nog hoger kunnen, maar deze kabeltrein hier in beeld is buiten dienst.
22. Dan maar een klein stukje per voet naar boven, maar hoe hoger ik kom, hoe minder ik zie, dus hou ik het alweer vroeg voor gezien.
23. De weg terug gaat via dezelfde route, via Grütschalp naar Lauterbrunnen.
24. Terug in Lauterbrunnen blijf ik niet lang in het dal: meteen stap ik op een andere (tandrad)trein naar Wengernalp, die je ook mag nemen met je Interrail-pass, ook al beweert de app dat die niet inbegrepen is. Je mag 'm wel nemen tot aan Wengen, maar niet verder dan dat.
25. Het was niet bijster druk in deze trein, maar tot aan de avondspits was er wel een halfuurdienst met enkele spitsversterkers tot aan Wengen.
26. In Wengen stap ik uit en ga ik terugwandelen naar Lauterbrunnen. Dat zou wel mooi moeten worden.
27. Het is april, dus lente, dus zijn er lammetjes, ook in de sneeuw.
28. Ik ben nog geen Nederlanders tegengekomen, maar ik kom dan wel weer dit Nederlandstalige bankje tegen...
29. Het uitzicht op dat bankje is zalig. Je kunt daar de bekende waterval van Lauterbrunnen bekijken. Loop je dan nog iets verder naar beneden, dan kom je het spoor tegen. Wacht je er maar lang genoeg, dan komt er vanzelf een trein aan.
30. Ja, da's een steile klim.
31. Mijn verblijf is in het dorp Wilderswil. Een best grappige naam wel eigenlijk.
32, 33. Eens ik in Wilderswil ben begint het zowaar een beetje op te klaren...
34. Ik moet nog altijd een gentiaan (wellicht beter bekend als Enzian) tegenkomen in het wild.
35. Als ik in Zwitserland ben, drink ik Suure Moscht, een appelcider die je met en zonder alcohol krijgen kunt. Aan het begin van de avond, tijdens het avondeten, is het dan ook tijd om daar weer wat slokken van te nemen.
36. Ik heb vanuit mijn verblijf uitzicht op het spoor en zelfs vanuit de restauratie kan ik de treinen voorbij zien komen. Ik voel me bijna die kerel in Jiskefet die moet juichen als 'ie een trein voorbij ziet komen, terwijl die een stuk vlees op zit te eten.
37. Rösti met ei, kaas, spek en wat tafelzuren erbij.
38. Ik moest twijfelen wat ik als toetje wilde, maar ik kwam dit tegen: hooi-schnaps. Het ruikt naar hooi, het smaakt naar hooi. Als dit mij niet van mijn hooikoorts zou kunnen genezen, wat dan wel? Vuur met vuur bestrijden, toch? Intussen week ik wel beter: ik heb er nog altijd last van. Ik ben allergisch voor de natuur.
39. Niks gelogen van dat uitzicht vanaf mijn verblijf. Vanuit mijn kamer heb ik een duidelijk uitzicht op het station...
40. De volgende dag is het begonnen met sneeuwen. De tandradtrein naar Schynige Platte reed op dat moment nog niet. Het seizoen was nog niet begonnen.
41. Voor mij was het tijd om weer richting Genève te togen.
42, 43. Eén van mijn favoriete plekken in Zwitserland is het gebied vol druivenranken tussen Vevey en Lausanne. Dan kun je lang er langs lopen of gewoonweg van een treinstation boven naar beneden lopen, tot aan de oever van het grote meer.
43 - 45. Al lopend kom je bijna onophoudelijk treinen tegen die voorbij rijden op de achtergrond. Het is intussen nu wel gaan regenen...
46. Met een nieuwe Flirt dan maar naar Lausanne, waar ik heb afgesproken.
47. Zal je net zien: eens in Lausanne, begint de zon te schijnen.
48. Dubbelgelede trolleys. Die zal je niet snel vinden bij ons in de buurt.
49. Strakblauwe lucht, alsof er geen slecht weer was.
50. Vreemd verschijnsel wel ergens: een elektrische bus. Je hebt trolleybussen en toch wil je elektrische bussen hebben. An sich zie ik elektrische bussen niet al te vaak in Zwitserland terug, maar dat zal wel langzaamaan op een keerpunt zijn.
51. Na een gezellige middag is het dan weer terug om naar Genève te rijden. In de verte is de Mont Blanc te bespeuren.
52. Eens in Genève pakken de donkere wolken zich weer samen...
53. Ik vind Genève een vreemde stad. Het is een stad die in z'n eigen wereldje leeft waarin iedere inwoner er gelukkig mee lijkt te zijn dat alles grafstervensduur is en dat ze hier enorm veel willen uitgeven in de stad zelf en er niet speciaal voor naar Frankrijk willen gaan. Ook zijn er mokerveel auto's en voelt alles er veel te druk en te zakelijk aan, met twijfelachtige ondernemingen uit twijfelachtige oorden waar 'ze' er twijfelachtige praktijken op nahouden, maar ja, waar maken wij ons druk over ook...
54. Voor de formaliteit: deze spoorlijn tussen Genève en Genève-Aéroport heb ik nog niet eerder gedaan en dan is dit een uitgelezen kans natuurlijk.
Het is niet de eerste keer dat ik besloot om maar ergens heen te vliegen, omdat het paste binnen een weekend, maar liever ga ik nog een klein weekje op pad (over land) in plaats van een weekendje, als we het over bestemmingen hebben die in wezen niet in één dag te doen zijn. Ik vind intussen: als ik Duitsland kan overslaan terwijl ik onderweg ben naar een verderop gelegen land, dan doe ik dat eigenlijk graag, al had ik liever er een positiever gevoel bij gehad. Niet omdat ik de routes zo saai vind geworden, maar eerder omdat het altijd een loterij is met kans op gemiste aansluitingen, opgeheven treinen en andere problemen. Het is zonde en ik verwacht niet dat het nog verbetert. Als je het alleen al hebt over de nachttrein: is veel te weinig nieuw materieel in de maak om het hopeloos verouderde materieel te vervangen om de storingsgraad omlaag te krijgen en als er nieuw materieel is gaan de prijzen schandalig hard de lucht in, want samen met de aanschafkosten van nieuw materieel is het een gigantische uitdaging om het enigszins kostendekkend te krijgen. Misschien ben ik wel verwend dat ik mijn leven lang voor 19 euro de trein heb kunnen nemen naar verre oorden, zo veel gereisd heb dat ik de waarde van mijn Interrail-pass er op een gegeven moment vijf maal uit had, dat ik binnen Nederland niet eens meer hoef te betalen voor mijn verplaatsingen over spoor, of het zal zal eraan liggen dat ik van een generatie kom die nog had kunnen profiteren van de Go-Pass 1 waarmee je nog met een flatrate per intercity Amsterdam - Brussel via Roosendaal overal in België naar toe kan. Dat laatste kan op alle denkbare manieren al niet meer omdat ik intussen al ouder dan 26 jaar ben, dat de intercity nu (niet meer) via Breda gaat/zal gaan, omdat de Go-Pass intussen anders heet en de grensvariant is afgeschaft en om het nog erger te maken: dat je met de snellere, directere intercity Amsterdam - Brussel geeneens meer mee mag rijden met eender welk NMBS-vervoersbewijs. Het treinreizen wordt er niet aantrekkelijker op. Tel er nog maar eens bij op dat het reserveren voor Interrail zo goed als onmogelijk wordt in steeds meer landen (hallo Spanje en Frankrijk, allemaal landen waar je voorheen online voor kon reserveren) en dat het aanbod verschraalt of al verschraald is door allerhande conflicten en oorlog (en de naweeën ervan). Ik vrees op de dag waarop Interrail zelf nog verdwijnt. Ik hoop dat de generaties na mij nog op een voordelige manier Europa kunnen ontdekken met de trein, maar dan moet de ervaring met de trein zelf wel eerst weer een beetje normaal gaan worden zeg. Europa heeft de mond vol van duurzaamheid maar feit blijft: als er geen geld is is niets duurzaam. Het is een holle kreet. Al gooi je er nog zo veel geld tegen aan, het blijft een zootje zolang je infrastructuur nog hopeloos verouderd is (dat los je niet zomaar even op binnen 10 jaar) en treinen geprivatiseerd worden met lagere lonen, een hogere werkdruk en noem het allemaal maar op. Laten we hopen op betere tijden.
Tot zover deze onsamenhangende rant en ook dit verslagje van een bezoekje aan Zwitserland ter gelegenheid van de toevoeging van de BOB aan het Interrail-aanbod. In een volgende post komt weer een tocht aan bod die volledig per trein is afgelegd, zoals je het eigenlijk zou verwachten hier. Het is op het moment van plaatsen 13 juli en met de dag die volgt laat de volgende bestemming zich wel raden.
De bestemming in kwestie is Normandië, waarna ik via Noord-Frankrijk nog de Kattenstoet in Ieper bezocht. De post is hier te vinden.
Toch typisch dat je dat meteen hoort.